Οι τραπεζικές μετοχές είναι συνήθως αυτές που δέχονται τις περισσότερες πιέσεις κάθε φορά που προκύπτει κάποια αναταραχή στο διεθνές περιβάλλον και τα χρηματιστήρια, είτε αυτή αφορά γεωπολιτικούς κινδύνους, είτε οικονομικές κρίσεις.
Μετά το παγκόσμιο σοκ που προκάλεσε στις αγορές διεθνώς η επιβολή δασμών από τον Αμερικανό Πρόεδρο σε 180 χώρες -ανακοινώθηκαν στις 2 Απριλίου- οι τιμές των τραπεζικών μετοχών άρχισαν χθες να ανακάμπτουν στα μεγάλα χρηματιστήρια, αλλάζοντας το κλίμα των τελευταίων ημερών.
Οι επενδυτές βλέπουν κάποια ενθαρρυντικά σημάδια σταθεροποίησης, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση δείχνει διάθεση να μπει σε διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και ενδεχομένως να αναθεωρήσει τους δασμούς.
Οι επιπτώσεις στην Κύπρο από τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο αναμένεται να είναι κυρίως έμμεσες, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχει προβληματισμός σε κυβερνητικό και θεσμικό επίπεδο ότι πρέπει να υπάρχει εγρήγορση και σύνεση στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών.
Τι έγινε σε ΧΑΚ και ΧΑ
Ας δούμε, όμως, πόσο υποχώρησαν οι τιμές των δυο συστημικών κυπριακών τραπεζών, οι οποίες το προηγούμενο διάστημα είχαν πάρει τα εύσημα από τους οίκους αξιολόγησης.
Η μετοχή της Τράπεζας Κύπρου, δύο μέρες πριν τις ανακοινώσεις των δασμολογικών μέτρων από τον Ντόναλντ Τραμπ (την 1η Απριλίου δεν υπήρξε διαπραγμάτευση) έκλεισε στα €5,80 στο Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ), την επόμενη μέρα που έγιναν γνωστές οι αμερικανικές προθέσεις η τιμή της έκλεισε με άνοδο στα €5,82. Από εκεί και μετά, η εικόνα διαφοροποιήθηκε και συμβάδισε με το κλίμα στις διεθνείς αγορές. Στις 3 Απριλίου η τιμή της μετοχής της Τράπεζας Κύπρου έκλεισε στα €5,86, χάνοντας 2,40% σε μια συνεδρίαση, στην επόμενη συνεδρίαση έκλεισε στα €5,44 και τη Δευτέρα στις 7 Απριλίου στα €5,04, υποχωρώντας 13,40% από την ημέρα ανακοίνωσης των δασμολογικών μέτρων. Χθες Τρίτη, όμως, η μετοχή της Τράπεζας Κύπρου έκλεισε στα €5,26 στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σημειώνοντας άνοδο 4,37% και οι απώλειες από τις 2 Απριλίου είναι 9,31%.
Η Ελληνική Τράπεζα, η οποία διαπραγματεύεται μόνο στο ΧΑΚ, είχε πιο ήπιες διακυμάνσεις στο χρηματιστηριακό ταμπλό. Στις 2 Απριλίου έκλεισε στα €4,76, σε σχέση με €4,77 στη συνεδρίαση στις 31 Μαρτίου (την 1η Απριλίου το κυπριακό χρηματιστήριο ήταν κλειστό), στις 3 Απριλίου στα €4,77, στις 4 Απριλίου στα €4,75 και στις 7 Απριλίου στα €4,73. Xθες Τρίτη 8/4 έκλεισε στα €4,74, με άνοδο 0,21%. Φαίνεται από τα στοιχεία ότι ο απόηχος από τους δασμούς Τραμπ είχαν περιορισμένη επίπτωση στη διαπραγμάτευση της μετοχής της.
Ενίσχυση ανθεκτικότητας
Το θέμα της σταθερότητας των τραπεζών είναι ευρύτερο και απασχολεί συνεχώς τους επόπτες. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority), σε έκθεση με τίτλο «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης έναντι των αυξανόμενων γεωπολιτικών κινδύνων», διερευνά με ποιον τρόπο, εν μέσω αυξανόμενων και περίπλοκων γεωπολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν η Ευρώπη και ο κόσμος σήμερα, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) και η EBA μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού τομέα της Ευρώπης.
Oι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι οι κρίσεις αναφορικά με τις τιμές των εμπορευμάτων καθώς επίσης οι δασμοί και οι κυρώσεις επηρεάζουν άμεσα την πραγματική οικονομία, με σημαντικό αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση.
Οι χώρες και οι πολιτικές τους, υποδεικνύεται μέσα από την έκθεση, είναι πιο αλληλένδετες από ποτέ και οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) διαπλέκουν οικονομίες που δεν είχαν σχέση προηγουμένως. Οι επιπτώσεις αυτής της διεθνοποίησης, αναφέρεται στην έκθεση, είναι εμφανείς. Έχουν δημιουργήσει νέα τρωτά σημεία: τα γεωπολιτικά γεγονότα μπορούν τώρα να ενισχύσουν την αστάθεια της αγοράς εμπορευμάτων πιο εύκολα, διαταράσσοντας πολύπλοκες αλυσίδες και η επιβολή κυρώσεων δημιουργεί τριβές στη ροή κεφαλαίων και ρευστότητας.
«Εκτός από τα μέτρα σε τραπεζικό επίπεδο, η EBA και ο ESM μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του συστήματος στους γεωπολιτικούς κινδύνους. Και τα δύο ιδρύματα προσεγγίζουν και συνεργάζονται με άλλες ρυθμιστικές αρχές στην ΕΕ και πέρα από αυτήν. Κάτι τέτοιο διασφαλίζει τελικά περισσότερο συντονισμό και, συνεπώς, αποτελεσματικές απαντήσεις σε κρίσεις», αναφέρεται στην έκθεση της EBA.
Η αλυσίδα του επηρεασμού
Ο λόγος που επηρεάζονται οι τραπεζικές μετοχές σε κάθε αναταραχή που δημιουργείται, είτε λόγω γεωπολιτικών αναταράξεων, είτε λόγω κυρώσεων ή δασμών είναι ότι ο ευρύτερος αντίκτυπος μπορεί να μεταφερθεί στην οικονομία και να επηρεαστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Οι δασμοί αυξάνουν το κόστος των αγαθών, άρα αυξάνονται οι τιμές, οι καταναλωτές ξοδεύουν περισσότερα χρήματα από το διαθέσιμο εισόδημά τους για να τα αποκτήσουν ή αποκτούν λιγότερα και οι επιχειρήσεις βλέπουν ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο εργασιών τους, γιατί μπορεί να περιοριστεί η ζήτηση. Τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρήσεων μπορεί επίσης να ανασταλούν μέχρι να ξεπεραστεί η κρίση και ο συνολικός αντίκτυπος μεταφέρεται στις τράπεζες, οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες με μικρότερη πιστωτική επέκταση και λιγότερα έσοδα από παροχή δανείων.
