Ζοφερές προβλέψεις κάνουν τα οικονομικά επιτελεία των περισσότερων κυβερνήσεων στον κόσμο αλλά και οι πιο έγκριτοι οικονομικοί αναλυτές για τις συνέπειες της καταιγίδας δασμών που πλήττει το παγκόσμιο εμπόριο, μετά τις πολύκροτες αποφάσεις της Κυβέρνησης Τραμπ.
Το φάντασμα του πληθωρισμού επανέρχεται απειλητικό και ένας νέος κύκλος ύφεσης μοιάζει αναπόφευκτος. Η ΕΕ ετοιμάζει αντίποινα, όχι μόνο σε επίπεδο δασμών, όπως και άλλες μεγάλες οικονομίες.
«Άνετοι» στην Κύπρο
Στην Κύπρο, επικράτησε χθες εφησυχασμός και αισιοδοξία ότι η κυπριακή οικονομία δεν θα επηρεαστεί ιδιαίτερα, επειδή… οι εξαγωγές κυπριακών προϊόντων στην αμερικανική αγορά είναι περιορισμένες. Εξού και η Κυβέρνηση περιορίστηκε σε μια σύντομη δήλωση του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου στο ΡΙΚ, το Υπουργείο Οικονομικών δεν εξέδωσε καμία ανακοίνωση, όπως ούτε τα κόμματα, για ένα τεράστιας σημασίας θέμα που προκαλεί παγκόσμιο αναβρασμό.
Θα απαντήσει η ΕΕ…
Όπως προαναφέραμε, χωρίς επίσημη ανακοίνωση από το Υπουργείο Οικονομικών κύλησε η χθεσινή πρώτη μέρα του παγκόσμιου σοκ που προκάλεσε παντού η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή σαρωτικών δασμών στις εισαγωγές από σχεδόν όλες τις χώρες.
Υπήρξε ωστόσο από πλευράς Προεδρίας μία δήλωση στο ΡΙΚ του αναπληρωτή κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Αντωνίου. Ο κ. Αντωνίου, ερωτηθείς κατά πόσο αγγίζουν την Κύπρο οι επιπτώσεις από τους σαρωτικούς δασμούς, ανέφερε ότι «οι εξαγωγές μας στις ΗΠΑ είναι περιορισμένες, αλλά είναι μια εξέλιξη άκρως ανησυχητική διότι δυναμιτίζει ουσιαστικά τις εμπορικές σχέσεις που υφίστανται εδώ και πάρα πολλά χρόνια ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο».
Όπως είπε ο κ. Αντωνίου, είναι ένα προηγούμενο το οποίο πρέπει να διαχειριστούμε πλέον με ιδιαίτερη προσοχή. «Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπήρξε ήδη η πρώτη αντίδραση από πλευράς της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η ΕΕ θα απαντήσει σε αυτή την ενέργεια του Αμερικανού Προέδρου. Υπάρχουν αντιδράσεις από χώρες σε όλο τον κόσμο».
Για την ώρα, όχι
Από το Υπουργείο Οικονομικών πληροφορούμαστε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα υιοθετήσει και θα εφαρμόσει όλα τα μέτρα που θα λάβει το επόμενο διάστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει τα νέα δεδομένα και να απαντήσει στην αμερικανική απόφαση.
Στο Υπουργείο Οικονομικών φαίνεται να συμμερίζονται τη θέση που επικράτησε χθες ως πρώτη αντίδραση από οικονομικούς φορείς, η οποία θέση θέλει την Κύπρο να μην επηρεάζεται ιδιαίτερα από τους δασμούς που θα επιβληθούν στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, τουλάχιστο όχι βραχυπρόθεσμα. Κι αυτό γιατί οι ΗΠΑ δεν είναι εκ των στρατηγικών εμπορικών εταίρων της Κύπρου και δεν καταλήγουν εκεί σημαντικές ποσότητες κυπριακών προϊόντων, ώστε να υπάρξει επηρεασμός Κυπρίων παραγωγών.
Αναγνωρίζεται όμως ότι αν ο διαφαινόμενος εμπορικός πόλεμος παραταθεί και ενταθεί, οι γενικότερες πολιτικο-οικονομικές συνέπειες θα είναι παγκόσμιας εμβέλειας και μεσοπρόθεσμα θα επηρεάσουν και την κυπριακή οικονομία.
Το μάθημα του 2008
Υποτονική έως ανύπαρκτη ήταν και η αντίδραση του πολιτικού προσωπικού της Κύπρου στην εξαιρετικά σοβαρή χθεσινή εξέλιξη, αφού τα κόμματα δεν εξέδωσαν ανακοινώσεις για το μεγαλύτερο θέμα σε όλο τον πλανήτη, αν και εξέδωσαν αρκετές ανακοινώσεις για θέματα πολύ μικρότερης σημασίας. Έγιναν όμως κάποιες σύντομες -γενικές- παρεμβάσεις βουλευτών σε ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές.
Αντίθετα, γραπτή παρέμβαση έκανε χθες ο πρώην πρόεδρος του ΔΗΣΥ και βουλευτής σήμερα του κόμματος, Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος κάλεσε την Κυβέρνηση να αξιολογήσει την κατάσταση και να πάρει μέτρα και προειδοποίησε για τον κίνδυνο εφησυχασμού, όπως είχε συμβεί, υπενθύμισε, το 2008, όταν οι τότε κυβερνώντες πίστευαν πως η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν θα άγγιζε την Κύπρο.
«Η οικονομία μας», επισημαίνει ο κ. Νεοφύτου, «αν και συγκριτικά πολύ μικρή, θα επηρεαστεί αναπόφευκτα, έστω και με κάποια χρονική καθυστέρηση. Οφείλουμε να προετοιμαστούμε όσο το δυνατόν καλύτερα και να αξιοποιήσουμε τον χρόνο που θα μεσολαβήσει μέχρι ο αντίκτυπος να φτάσει και στην Κύπρο».
Κατά τον κ. Νεοφύτου, το χείριστο σενάριο είναι να επικρατήσει παντελής έλλειψη διάθεσης για διάλογο μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, με αποτέλεσμα η παγκόσμια οικονομία να μπει σε έναν ατέλειωτο πόλεμο δασμών και αντι-δασμών, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς τελειωμό. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του πληθωρισμού και θα βυθίσει τις εθνικές οικονομίες, νομοτελειακά και την παγκόσμια, σε ύφεση».
Και κατέληξε με το εξής ο κ. Νεοφύτου: «Το 2008, όταν ξεκίνησε η τραπεζική κρίση στις ΗΠΑ, είχαμε προειδοποιήσει ότι η μικρή μας οικονομία δεν θα έμενε ανεπηρέαστη. Τότε, επικράτησε αρχικά η (ευχάριστη στ’ αυτιά) πολιτική προσέγγιση ότι η κρίση θα μας ξεπερνούσε και θα μας άφηνε αλώβητους. Τα αποτελέσματα αυτής της στάσης τα βιώσαμε όλοι με σκληρό τρόπο. Πραγματικά εύχομαι τα παθήματα του παρελθόντος να μας έχουν γίνει μαθήματα».
Αν προκληθεί ύφεση…
Από πλευράς του, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου, σε ένα πρώτο σχόλιο του σχετικά με την επιβολή των νέων δασμών, είπε στο philenews πως η Κύπρος δεν πρόκειται να έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις κατά τρόπο άμεσο, συμπληρώνοντας ωστόσο πως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα, θα δεχτούν πλήγμα. «Εκεί θα χρειαστεί μια αναδιάταξη των προτεραιοτήτων και θα δούμε με ποιο τρόπο η ΕΕ θα στηρίξει αυτές τις οικονομίες, βάσει των νέων δεδομένων», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Αναμφίβολα, συμπλήρωσε ο κ. Αντωνίου, θα προκύψουν επιπτώσεις στα χρηματιστήρια, κάποιοι κλάδοι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα με την ανταγωνιστικότητα τους, εντούτοις, σημειώνει, πως αυτές οι αποφάσεις των ΗΠΑ θα φέρουν νέες εμπορικές συμμαχίες για την Ευρώπη.
Ο κ. Αντωνίου καταληκτικά τόνισε πως σε περίπτωση που προκύψει ύφεση ή επιβράδυνση στην παγκόσμια οικονομία, αναμφίβολα αυτή θα «αγγίξει» και την Κύπρο.
Τι εξάγει η Κύπρος στις ΗΠΑ
Υπενθυμίζεται πως οι αυστηρότεροι δασμοί, ύψους 34%, επιβάλλονται από τις ΗΠΑ στις εισαγωγές προϊόντων από την Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει δασμούς 20%, ενώ υψηλοί είναι επίσης οι συντελεστές για εισαγωγές από την Ιαπωνία (24%), την Ινδία (26%) και την Ελβετία (31%), ενώ επίσης ο Τραμπ ανακοίνωσε και την επιβολή δασμών 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά.
Όπως είχε αναλύσει ο “Φ” σε προηγούμενο του ρεπορτάζ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας η Κύπρος από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο του 2024 εξήγαγε προς τις ΗΠΑ προϊόντα συνολικής αξίας 22.674.434 ευρώ, με καθαρή μάζα 6.721.884 κιλά. Επιπλέον, για την ίδια περίοδο η Κύπρος έκανε επανεξαγωγές προς τις ΗΠΑ προϊόντα αξίας 27.071.802 ευρώ.
Ειδικότερα, από τους δασμούς επηρεάζονται 123 είδη προϊόντων που εξάγονται προς τις ΗΠΑ. Τον μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχουν κυρίως τυροκομεία, ιχθυοκαλλιέργειες, εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο ηλεκτρολογικών προϊόντων, επικοινωνιών, χυμών, κρασιών, παρθένου ελαιόλαδου, καφέ, κακάο ακόμη και αλατιού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το μεγαλύτερο κομμάτι των κυπριακών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αφορά τυροκομικά προϊόντα – συμπεριλαμβανομένου και του χαλλουμιού – με αξία που ξεπερνά τα 6,4 εκατομμύρια ευρώ.
Ακολουθούν ηλεκτρολογικά προϊόντα, όπως οι αντιστάσεις, με μερίδιο κάτι περισσότερο από 3 εκατομμύρια ευρώ, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως τα εν λόγω προϊόντα αφορούν το πρώτο εμπόρευμα σε επανεξαγωγές από την Κύπρο με αξία που ξεπερνά τα 21 εκατομμύρια ευρώ. Στις πρώτες θέσεις βρίσκεται επίσης, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο.
