Τρία είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια καταναλωτές στην Ευρώπη, τα οποία είναι κοινά και στην Κύπρο, αν ληφθεί υπόψη ότι τόσο οι εποπτικές αρχές όσο και οι άλλοι θεσμοί επισημαίνουν με τακτικές ανακοινώσεις τα ίδια πράγματα προς το εγχώριο κοινό, για να είναι προσεχτικό και να μην πέφτει θύματα απάτης.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority) δημοσίευσε χθες την 9η έκδοσή της για τις καταναλωτικές τάσεις για την περίοδο 2024/2025 και εντοπίζει τρεις παγίδες μέσω των οποίων πέφτουν θύματα οι καταναλωτές. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η απάτη στις πληρωμές εξακολουθεί να είναι το πιο σημαντικό ζήτημα για τους καταναλωτές της ΕΕ. Αυτό αντανακλά επίσης την εμφάνιση νέων τύπων απάτης και οι καταναλωτές χειραγωγούνται ώστε να πραγματοποιήσουν μια πληρωμή στους απατεώνες, οι οποίοι έχουν υιοθετήσει πιο εξελιγμένες τεχνικές για να αποφύγουν την εφαρμογή των ισχυρών απαιτήσεων ελέγχου που επιβάλλει η νομοθεσία της ΕΕ.
– Το χρέος αναδεικνύεται ως το δεύτερο πιο σημαντικό ζήτημα, με σημαντική αύξηση του φαινομένου, που συνήθως αναφέρεται ως πίστωση και έχει το σύνθημα «Αγοράστε τώρα και πληρώστε αργότερα». Σημειώνεται ότι οι ανεπαρκείς πρακτικές αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειστών και η ανεπαρκής αποκάλυψη προσυμβατικών πληροφοριών διαπιστώνεται ότι είναι βασικοί παράγοντες για το χρέος των καταναλωτών.
Στην πολυσέλιδη έκθεση αναφέρεται ότι τα στεγαστικά δάνεια αντιπροσωπεύουν το 79% του όγκου των δανείων προς νοικοκυριά στα μέλη της Ε.Ε., από 75% το 2015 και ο κύριος κίνδυνος εντοπίστηκε στις μεταβολές των επιτόκια της ΕΚΤ. Διευκρινίζεται ωστόσο ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που εξασφαλίζονται από ακίνητα αρχίζει και μειώνεται και ο δείκτης δείχνει ότι η οικονομική κατάσταση των καταναλωτών βελτιώνεται
– Τρίτο πρόβλημα είναι οι αυξημένες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί καταναλωτές στο άνοιγμα και τη διατήρηση λογαριασμών πληρωμών και η πρόσβαση σε αυτούς τους λογαριασμούς αποτελεί προϋπόθεση για τους κατοίκους της ΕΕ ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στην οικονομία της ΕΕ. Αυτό το ζήτημα υλοποιείται με τη μορφή της άρνησης από τα πιστωτικά ιδρύματα, κυρίως συγκεκριμένες κατηγορίες ευάλωτων καταναλωτών, π.χ. μετανάστες, πρόσφυγες, άστεγους, διασυνοριακούς εργαζόμενους και άτομα με κακή οικονομική ιστορία.
Οι εθνικές αρχές έχουν αναφέρει ότι υπήρξαν παράπονα ότι αρκετοί καταναλωτές είτε δεν λαμβάνουν καθόλου ειδοποίηση και πληροφορίες αλλά ούτε και την αιτιολόγηση που πρέπει να παρέχεται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την άρνηση πρόσβασης σε λογαριασμό πληρωμών ή τους λόγους που πρέπει να κλείσουν. Στην έκθεση αναφέρεται ότι η έλλειψη σαφήνειας και διαφάνειας ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις είναι το πιο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από τους λογαριασμούς πληρωμών.
- Μετά από αυτά τα πορίσματα, η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή θα εξετάσει ποιες ενέργειες θα λάβει το 2025/26 για την αντιμετώπιση των επίκαιρων ζητημάτων που εντοπίστηκαν το 2024/25 με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Αρχή συνέλεξε στοιχεία από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ μέσω των εθνικών ενώσεων καταναλωτών της ΕΕ, τους εθνικούς διαμεσολαβητές που είναι μέλη του δικτύου επίλυσης οικονομικών διαφορών (FIN-NET) και αρκετές ενώσεις του κλάδου της ΕΕ.
