Από τις αρχές του 2025 βρίσκεται στα χέρια του Υπουργείου Οικονομικών η τελική μελέτη για εξορθρολογισμό του κρατικού μισθολογίου, που διενήργησε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μεταξύ των εισηγήσεων του ΔΝΤ είναι η συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου, η μη περαιτέρω αύξηση της ΑΤΑ, η μη παραχώρηση προσαυξήσεων, ενώ ζήτησε οι αυξήσεις στην κρατική μηχανή να συνδέονται με την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Παράλληλα, το ΔΝΤ προχωρεί και σε πιο ριζοσπαστικές εισηγήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την κατάργηση ακόμη και του 13ου μισθού.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών εξέτασαν τη μελέτη, ενώ προχώρησαν και σε κάποιες ασκήσεις επί χάρτου. Αρμόδια πηγή ανέφερε στον «Φ» πως κάποιες από τις εισηγήσεις του ΔΝΤ είναι εκτός πραγματικότητας, επισημαίνοντας ότι το υπουργείο συμφωνεί πως πρέπει να υπάρξει συγκράτηση του κόστους του κρατικού μισθολογίου.
Πριν από μερικές εβδομάδες η μελέτη αποτέλεσε και αντικείμενο συζήτησης μεταξύ εκπροσώπων του Υπουργείου Οικονομικών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων, κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν διάφορα σενάρια.
Κυβερνητική πηγή είπε στον «Φ» πως το δεύτερο εξάμηνο του 2025 αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις για τη συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου. Είπε, επίσης, πως τα μέτρα δεν θα έχουν άμεσο αντίκτυπο αλλά μεσοπρόθεσμα θα υπάρξει αποτέλεσμα.
Μεταξύ των αλλαγών που εξετάζονται είναι η διαφοροποίηση και η απλοποίηση των μισθολογικών κλιμάκων αλλά των δομών του Δημοσίου.
Χθες, κλιμάκιο του ΔΝΤ, είχε άτυπη συνάντηση με μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Επικεφαλής του κλιμακίου ήταν ο αναπληρωτής διευθυντής του ΔΝΤ Alex Pienkowski, ο οποίος συνοδευόταν από οικονομολόγους του ΔΝΤ. Κατά τη συνάντηση, οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ ανέφεραν πως έχει ολοκληρωθεί η μελέτη από το Ταμείο και εναπόκειται στην Κυβέρνηση εάν θα τη δημοσιοποιήσει ή όχι.
Κάθε €10 τα €3,5 σε μισθούς
Πάντως, στοιχεία που προώθησε στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομικών καταδεικνύουν πως κάθε για €10 ευρώ που δαπανά το Κράτος, τα €3,5 καταλήγουν σε μισθούς και σε συντάξεις κυβερνητικών υπαλλήλων. Τα στοιχεία στάλθηκαν με αφορμή τη συζήτηση του νομοσχεδίου με το οποίο καταργείται η απαγόρευση στις προσλήψεις πρώτου διορισμού.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να εγκριθεί χωρίς τις ψήφους των βουλευτών του ΔΗΣΥ, που διαφωνούν. Αναλυτικά, σύμφωνα με τη Δημοσιονομική Έκθεση για το 2023, το κρατικό μισθολόγιο στην Κύπρο (μη περιλαμβανομένων συντάξεων και φιλοδωρημάτων) αποτελεί περίπου το 26,7% των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού (€2,45 δισ. από €9,17 δισ.). Μάλιστα, αν ληφθούν υπόψη και οι συντάξεις και τα φιλοδωρήματα αποτελεί περίπου το 34,9% των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού (€3,2 δισ. έναντι €9,17 δισ.).
Στο μεταξύ, μετά από έρευνα του Υπουργείου Οικονομικών διαφάνηκε ότι κατά μέσο όρο το ποσοστό του κρατικού μισθολογίου σε σχέση με τις συνολικές κρατικές δαπάνες στην ΕΕ κυμαίνεται γύρω στο 20-25%. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, το συγκεκριμένο ποσοστό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών και η σύγκριση πρέπει να γίνεται με προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η δομή της δημόσιας διοίκησης, το εύρος των δημόσιων υπηρεσιών και οι δημοσιονομικές πολιτικές κάθε χώρας.
Τα στοιχεία δείχνουν πως η Κύπρος βρίσκεται σε υψηλή θέση στην Ευρώπη σε σχέση με τις δαπάνες του κρατικού μισθολογίου (μισθοί και συντάξεις). Συγκεκριμένα, στη Γαλλία το ποσοστό του μισθολογίου είναι 33%, στη Σουηδία 30%, στη Δανία το ποσοστό είναι 28%, στη Φινλανδία 27%, στην Πορτογαλία περίπου 24% και την Ιταλία 23%. Στην Ισπανία το κρατικό μισθολόγιο αποτελεί το 22% των συνολικών δαπανών, στην Αυστρία το 21%, στην Ελλάδα το 20%, στη Γερμανία και την Ολλανδία 15% και στο Λουξεμβρούργο 14%.
Στο μικροσκόπιο η Δικαιοσύνη – Πώς σχολιάζουν βουλευτές
Κατά τη χθεσινή άτυπη παρουσία τους στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ πέραν των εγκωμιαστικών σχολίων που έκαναν για την οικονομία, τη βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών, τη μείωση του δημόσιου χρέους και της ανεργίας, των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος αλλά και για το σταθερό νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις, προχώρησαν και σε κάποιες συστάσεις.
Μεταξύ άλλων, πρότειναν οι αυξήσεις στους μισθούς να μην είναι οριζόντιες ενώ υπέδειξαν και ιδιαίτερη προσοχή στο κρατικό μισθολόγιο, στις ανελίξεις και την ΑΤΑ. Παράλληλα, ενημέρωσαν τους βουλευτές πως κάτω από το μικροσκόπιο του ΔΝΤ μπαίνει και η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης. Ταυτόχρονα, ανάφεραν πως μελλοντικά θα ασχοληθούν και με τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το κόστος και τη βιωσιμότητα της.
Η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και αναπληρώτρια πρόεδρος του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, αναφέρθηκε στις καλές επιδόσεις της οικονομίας, οι οποίες όπως είπε επιτεύχθηκαν με τις θυσίες του λαού. «Σημαντικό σημείο της συζήτησης αποτέλεσαν και τα θέματα δικαιοσύνης, με τα οποία το κλιμάκιο του ΔΝΤ ασχολήθηκε αυτή τη χρονιά. Κοινή διαπίστωση είναι ότι η πρωτοβάθμια δικαιοσύνη χρειάζεται ιδιαίτερη υποστήριξη, καθώς αποτελεί μια από τις σημαντικότερους πυλώνες της οικονομίας» πρόσθεσε. Είπε, επίσης, πως το ΔΝΤ θεωρεί πως τα προβλήματα στην πρωτοβάθμια δικαιοσύνη αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Παράλληλα, σημείωσε πως η κυπριακή οικονομία έχει εξαιρετικές προοπτικές για το μέλλον και πως «η προσήλωση μας παραμένει σταθερή στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις». Καταλήγοντας, η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών τόνισε την ανάγκη διασύνδεσης των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, σημείωσε πως είναι στους καλούς καιρούς που δημιουργούνται τα προβλήματα, όπως η διόγκωση του μισθολογίου.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης σε ανάρτηση του στην πλατφόρμα «Χ» ανέφερε «ότι δίπλα από τους οικονομικούς δείκτες πρέπει να βάλουμε την κοινωνική πραγματικότητα: οι μισθοί, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, δεν είναι ικανοποιητικοί, τα ενοίκια “πετούν”, η ενεργειακή ακρίβεια γονατίζει τα νοικοκυριά, ένα αυξημένο ποσοστό του πληθυσμού βρίσκεται κάτω ή κοντά στο όριο της φτώχειας και η κοινωνική περιθωριοποίηση έχει δημιουργήσει μια σειρά από σοβαρά κοινωνικά προβλήματα» πρόσθεσε. Παράλληλα, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ έθεσε θέμα σε σχέση με τη δέσμευση των κυβερνώντων για τις “πράσινες φορολογίες”, προειδοποιώντας ότι η νέα φορολογία, πάνω στην ήδη επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση των πολιτών, θα δημιουργήσει σοβαρή οικονομική αναστάτωση.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης, σε ανάρτησή του στα ΜΚΔ, σημείωσε πως «οι πολύ θετικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας τα τελευταία χρόνια είναι αδιαμφισβήτητες και συνθέτουν το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζονται οι προτάσεις μας για περαιτέρω στήριξη της μεσαίας τάξης και των νέων ανθρώπων, για αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων και για διασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος».
