Μπροστά σε οδυνηρές αποφάσεις ίσως βρεθεί σε δύο χρόνια η Κύπρος, εάν συνεχιστεί το φούσκωμα των δημοσίων δαπανών, προειδοποιούν Δημοσιονομικό Συμβούλιο και Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας.
Όπως ανέφεραν χθες στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, ήδη η Κομισιόν παρακολουθεί την κατάσταση, καθώς η χώρα μας υπερβαίνει τον μέσο όρο των δημόσιων δαπανών (5,2% του ΑΕΠ) που καθορίζουν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες.
Δημοσιονομικό Συμβούλιο καθώς και Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, με αφορμή τη συζήτηση χθες του νομοσχεδίου με το οποίο θα καταργηθεί η απαγόρευση στις προσλήψεις πρώτου διορισμού στην κρατική μηχανή, εξέφρασαν την ανησυχία τους για διόγκωση του μισθολογίου, προχωρώντας σε αυστηρές προειδοποιήσεις.
Ο πρόεδρος του Δημοσιονομικού Συμβουλίου Μιχάλης Περσιάνης ανέφερε πως η Κύπρος βρίσκεται στο πρώτο από τα 16 τρίμηνα της αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διαπιστώνεται πως οι δημόσιες δαπάνες είναι πιο υψηλές από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα.
Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες είναι σε συνάρτηση με το δημόσιο χρέος. Για την περίοδο 2025-2028, ο μέσος όρος αύξησης των δημόσιων δαπανών στην Κύπρο είναι 5,2%, ωστόσο, για φέτος αυτές έχουν αυξηθεί στο 6%, κάτι που έχει προβληματίσει την Κομισιόν. Όπως είπε ο κ. Περσιάνης, εάν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση ίσως η Κύπρος να βρει τον μπελά της. Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για την πορεία αύξησης του κρατικού μισθολογίου, το οποίο την περίοδο την κρίσης είχε συγκρατηθεί μόνο για τρία χρόνια. Διερωτήθηκε δε, πού βρίσκεται η μελέτη του ΔΝΤ που του ανέθεσε το κράτος για τον εξορθρολογισμό του κρατικού μισθολογίου.
Ταυτόχρονα, σημείωσε πως παρατηρείται αύξηση στον αριθμό τόσο του μόνιμου όσο του έκτακτου προσωπικού και ειδικά στον τομέα της εκπαίδευσης. Όπως είπε, σοβαρό μέρος του προβλήματος έχει να κάνει με τον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας υπηρεσίας. «Την δουλειά που κάνει ένα άτομο στον ιδιωτικό τομέα σε 3 μέρες, στο δημόσιο θέλει 5 ημέρες. Είναι αναλογία 3 προς 5» πρόσθεσε.
Την ανάγκη αυστηρότερων ελέγχων στη διαδικασία εξέτασης του κρατικού προϋπολογισμού, έτσι ώστε κάθε θέση να εξετάζεται ξεχωριστά, τόνισε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Δημήτρης Γεωργιάδης. Ανέφερε πως πρέπει να ληφθούν υπόψη η δημοσιονομική σταθερότητα, το φορολογικό βάρος που θα έχει στην οικονομία εάν αποπαγοποιηθεί τόσος μεγάλος αριθμός θέσεων. Όπως είπε, θα πρέπει να εξεταστεί εάν θα απειληθούν η δημοσιονομική σταθερότητα, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Εξέφρασε την άποψη πως λόγω της τεχνιτής νοημοσύνης και του ψηφιακού μετασχηματισμού ίσως πληρωθούν θέσεις που δεν χρειάζονται.
Τι αλλάζει με το νομοσχέδιο
Υπενθυμίζεται πως από το 2013, στο πλαίσιο των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, απαγορεύονταν οι προσλήψεις στο Δημόσιο και οι προαγωγές. Κάποιοι τομείς, όπως αυτοί της παιδείας, υγείας κλπ, εξαιρούνταν από την απαγόρευση. Για το ξεπάγωμα θέσεων στο Δημόσιο απαιτείτο η συναίνεση των μελών της Επιτροπής Οικονομικών. Το 2017 η σχετική νομοθεσία άλλαξε και οι αρμόδιες αρχές υποβάλλουν τα αιτήματα για ξεπάγωμα θέσεων απευθείας στη Βουλή, αντί στο Υπουργείο Οικονομικών. Εξάλλου το 2023 εγκρίθηκε πρόταση νόμου με την οποία αίρονται οι απαγορεύσεις στις προαγωγές, ενώ με το νομοσχέδιο που συζητείται σήμερα καταργούνται και οι περιορισμοί στις νέες προσλήψεις. Με το νομοσχέδιο, ουσιαστικά, οι θέσεις δεν θα περνούν από τη Βουλή και για αυτές θα αποφασίζει μόνο το Υπουργείο Οικονομικών, νοουμένου ότι έχουν εγκριθεί από τη Βουλή μέσω της διαδικασίας έγκρισης του κρατικού προϋπολογισμού.
Το Υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει πως δεν πρόκειται να αυξηθεί απότομα ο αριθμός των εργαζομένων στην κρατική μηχανή με την άρση στην απαγόρευση των προσλήψεων πρώτου διορισμού.
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις κάλεσαν τη Βουλή να εγκρίνει το νομοσχέδιο, καθώς η διαδικασία πλήρωσης θέσεων που εφαρμόζεται σήμερα είναι πολύ χρονοβόρα.
Προςέγκριση στην Ολομέλεια
Το νομοσχέδιο θα τεθεί ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής στην επόμενη συνεδρία της. Η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Χριστιάνα Ερωτοκρίτου δήλωσε πως τα προβλήματα στη δημόσια υπηρεσία είναι μεγάλα και σίγουρα δεν αφορούν τη διαδικασία έγκρισης νέων θέσεων. Υποστήριξε, επίσης, πως όταν υπάρχει δυσαρμονία στην αύξηση δαπανών και στην αύξηση της παραγωγικότητας, τότε ξεκινούν τα οικονομικά προβλήματα.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλάς επανέλαβε τη διαφωνία του με το νομοσχέδιο, τονίζοντας πως κάθε θέση θα πρέπει να ελέγχεται. Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μαρίνος Μουσιούττας ανέφερε ότι πρέπει να διαφοροποιηθούν οι διαδικασίες και να αυξηθεί η παραγωγικότητα στην δημόσια υπηρεσία.
