H δικαιολογημένη γκρίνια νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα τελευταία δυο χρόνια, λόγω της ακρίβειας σε βασικά είδη και της αύξησης των επιτοκίων, ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα και ζορίζονται να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, μεταξύ αυτών και των δόσεων των δανείων, δεν αποτυπώνεται στους αριθμούς που δημοσιεύονται.

Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (European Banking Authority) δείχνουν ότι τα δάνεια της κατηγορίας stage 2, αυτά δηλαδή που εξυπηρετούνται κανονικά αλλά έχουν αυξημένο κίνδυνο στην αποπληρωμή τους, μειώθηκαν τέλος του 2024 και μάλιστα το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου βρίσκεται σε πολύ καλή θέση στο σύνολο της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό των δανείων μεσαίας ποιότητας, τα οποία μπορεί εύκολα να κοκκινίσουν και να εισέλθουν σε επικίνδυνη ζώνη (stage2), μειώθηκε στο 5,8% το 2024, από 9,6% το 2023 και 7,2% τον Σεπτέμβριο του 2024. Οι αριθμοί στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου είναι πολύ καλύτεροι από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, όπου τα δάνεια στην κατηγορία stage 2 αυξήθηκαν στο 9,64% το τελευταίο τρίμηνο του 2024, από 9,18% το γ’ τρίμηνο του 2024.

Να δούμε, όμως, τι γίνεται πιο αναλυτικά και στα υπόλοιπα τραπεζικά συστήματα για τα δάνεια που πάνε να περάσουν στο πορτοκαλί: Αυστρία 13,8%, Βέλγιο και Ελλάδα 7,4%, Εσθονία 9,4%, Ισπανία 6,8%, Ιρλανδία 10,5%, Ολλανδία 10,1%, Πορτογαλία 10,5%, Σλοβακία 9,4%, Σλοβενία 4,8%, Γαλλία 9,4%, Ιταλία 9,2%. Στην Γερμανία, την ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας τα δάνεια της κατηγορίας Stage 2 αυξήθηκαν στο 15,9% το τρίτο τρίμηνο του 2024 από 11,7% το 2023 και 14,7% τέλος Σεπτεμβρίου 2024.

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου δεν αφήνει τα δάνεια των νοικοκυριών να περάσουν σε επικίνδυνη ζώνη; Η Κεντρική Τράπεζα αρκετές φορές έχει αναφέρει ότι τα αυστηρά κριτήρια δανεισμού σε συνδυασμό με συνετές πολιτικές, όπως οι έγκαιρες επαναδιαπραγματεύσεις για τη διασφάλιση της ικανότητας αποπληρωμής των δανειοληπτών, έχουν αποτρέψει νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Μέχρι στιγμής, έχει εξηγήσει η Κεντρική, δεν υπάρχουν ενδείξεις επιδείνωσης της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων και το ποσοστό των χορηγήσεων που κατατάσσονται στο στάδιο 2 -ο προθάλαμος των ΜΕΔ- να παραμένουν σε πτωτική πορεία.

Τα δάνεια που καταχωρούνται στο στάδιο 1 (stage 1), που αφορά τα ομαλώς εξυπηρετούμενα δάνεια στην Κύπρο, αυξήθηκαν στο 90,1% % τέλος Δεκεμβρίου 2024, από 88,1% τον Σεπτέμβριο του 2024 και 84,3% τον Δεκέμβριο του 2023. Ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 88% τέλος 2024 από 88,1% το 2023.
Τραπεζικά συστήματα με ψηλότερο δείκτη εξυπηρετούμενων δανείων από την Κύπρο έχουν: Φιλανδία 91,2%, Λουξεμβούργο 92,3%, Μάλτα 93,1%, Σουηδία 94,8%, Ισπανία 90,4%. Στις υπόλοιπες χώρες το ποσοστό δανείων στην κατηγορία stage 1 είναι: Ελλάδα 88,5%, Ιταλία 88,3%, Πορτογαλία 86,7%, Γαλλία 88,2%, Σλοβακία 88,5%.

Στο στάδιο 3 (stage 3), κατηγορία στην οποία τοποθετούνται τα προβληματικά δάνεια, η Κύπρος είχε στο τέλος Δεκεμβρίου 2024 ποσοστό 2,4%, από 2,8% τον Σεπτέμβριο του 2024 και 3,8% το Δεκέμβριο του 2022. Ο μέσος όρος του τραπεζικού συστήματος στην ΕΕ των «27» παρέμεινε στο 2,2% τέλος 2024 και 2023. Στην Ελλάδα, το ποσοστό δανείων που έχουν περάσει στην κατηγορία 3 είναι 3%, στην Αυστρία 2,7%, στη Γερμανία 2%, στην Εσθονία 0,9%, στην Γαλλία 2,4%, στην Ιταλία 2,4%.

Πόσα είναι τα κόκκινα στην ΕΕ

Στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, ο μέσος όρος των κόκκινων δανείων είναι 1,9% από 1,8% τον Δεκέμβριο του 2023 και το ίδιο ποσοστό έχει και η Κύπρος.
Στις άλλες χώρες, ο δείκτης των προβληματικών δανείων είναι Αυστρία 2,4%, Βέλγιο 1,3%, Βουλγαρία 1,9%, Τσεχία 1,1%, Γερμανία 1,6%, Δανία 1,2%, Εσθονία 0,7%, Ισπανία 2,7%, Ελλάδα 2,9%, Πορτογαλία και Ιταλία 2,3%, Σλοβενία και Σλοβακία 2,8%.
Ο δείκτης κάλυψης των προβληματικών δανείων στην Κύπρο αυξήθηκε στο 37,4% από 36% τέλος Σεπτεμβρίου 2024 και 31,4% τέλος του 2023. Στην ΕΕ ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ φθάνει το 41,2%, από 42,3% τέλος του 2023.