Μετά το κυπριακό πρόβλημα, που εξακολουθεί να παραμένει άλυτο, ως αποτέλεσμα της πολύχρονης τουρκικής αδιαλλαξίας, το επόμενο μεγάλο και διαχρονικό πρόβλημα της Κύπρου είναι το δημογραφικό, που έχει εξελιχθεί σε εφιάλτη, ο οποίος βρίσκεται ήδη εντός των πυλών και απειλεί τον ιστό της χώρας. Η Κύπρος γηράσκει επικίνδυνα και αιμορραγεί δημογραφικά.

Το συμπέρασμα αυτό δεν είναι αυθαίρετο, αρκεί να διαβάσει κάποιος με προσοχή τις δημογραφικές στατιστικές που ετησίως εκδίδει η Στατιστική Υπηρεσία. Η παράνομη μετανάστευση και οι παράπλευρες επιπτώσεις της αποτελούν μία άλλη απειλή για την ημικατεχόμενη Κύπρο.

Αριθμοί που προκαλούν ανησυχία

Επίσημα στοιχεία αναφέρουν πως το 27% των γεννήσεων στην Κύπρο προέρχονται από αλλοδαπές μητέρες, ενώ ένα άλλο αριθμητικό στοιχείο αναφέρει πως το 2022 υπήρξαν λιγότερες γεννήσεις παιδιών από Ελληνοκύπριες μητέρες.

Συγκεκριμένα, το 2022 γεννήθηκαν 7,316 παιδιά, σε σύγκριση με 7,867 το 2021. Δηλαδή, γεννήθηκαν 551 παιδιά λιγότερα.

Κατοχή, γήρανση του πληθυσμού, υπογεννητικότητα και παράνομη μετανάστευση συνθέτουν ένα επικίνδυνο ωρολογιακό εκρηκτικό μηχανισμό.

Το θέμα, όπως το προδιαγράψαμε, δεν είναι σημερινό και δεν αφορά μόνο την παρούσα Κυβέρνηση. Αφορά και όλες τις προηγούμενες (που η κάθε μία έχει τις δικές της ιστορικές ευθύνες), αλλά και την κάθε επόμενη, η οποία δεν έχει το δικαίωμα ούτε να ολιγωρήσει, ούτε να αδρανήσει. Ούτε βέβαια και να σιωπήσει.

Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για τη Βουλή, η οποία στη διαχείριση των ζητημάτων αυτών έχει τεράστιο ρόλο να διαδραματίσει.

Δυστυχώς, στη Βουλή γίνονται κατά καιρούς συζητήσεις φιλολογικού και ακαδημαϊκού χαρακτήρα, με τα πράγματα να κινούνται στη σφαίρα μίας επικίνδυνης παραφιλολογίας ή και φλυαρίας. Στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής που ασχολείται με το δημογραφικό πρόβλημα, τα κόμματα ΑΚΕΛ, ΕΔΕΚ και Οικολόγοι τα τελευταία χρόνια δεν προσέρχονται, δήθεν γιατί η Επιτροπή προεδρεύεται από το ΕΛΑΜ. Αστειότητες και υποκρισία, αφού τα πιο πάνω κόμματα με το ΕΛΑΜ προσυπογράφουν κοινές προτάσεις νόμου για ένα σωρό άλλα θέματα, π.χ. για τις εκποιήσεις κλπ.

Εισηγήσεις

Από την προσπάθεια διαχείρισης του δημογραφικού εφιάλτη δεν έχει κανένας το δικαίωμα ούτε να αποστασιοποιηθεί, ούτε να αυτοαναιρεθεί, ούτε και να απουσιάσει. Χρειάζεται καθολική διαχείριση, γι’ αυτό η κυπριακή πολιτεία δεν δικαιούται να εφησυχάζει.

Εκφράζοντας για πολλοστή φορά την αγωνία μας για τη δημογραφική αιμορραγία της πατρίδας, υποδεικνύουμε εκ νέου τα εξής:

(α) η Κυβέρνηση -και αυτό αφορά την κάθε κυβέρνηση- πρέπει να αντιληφθεί πως τα χρήματα που χρησιμοποιούνται για στήριξη των οικογενειών και των γεννήσεων δεν είναι δαπάνη, αλλά επένδυση τεράστιας αξίας και προοπτικής.

Ευτυχώς, η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, διαφοροποιημένη από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, προχώρησε πρόσφατα σε σοβαρή αύξηση του βοηθήματος τοκετού, σε σημαντική αύξηση του επιδόματος μητρότητας, όπως επίσης και σε αύξηση της διάρκειας του επιδόματος γονικής άδειας σε δέκα εβδομάδες για το δεύτερο παιδί, δώδεκα εβδομάδες για το τρίτο παιδί και δεκατέσσερις εβδομάδες για το τέταρτο και κάθε επόμενο παιδί.

Πάρα ταύτα, η Κυβέρνηση οφείλει να κτίσει μία ολοκληρωμένη δημογραφική πολιτική, που θα λαμβάνει υπόψη και το κεφάλαιο της στέγασης των νέων ζευγαριών και πολλά άλλα πράγματα.

(β) η Βουλή οφείλει να μελετήσει και να συζητήσει το θέμα ως θέμα επιβίωσης, μακριά από κομματικά χρώματα και πολιτικές σκοπιμότητες.

(γ) το δημογραφικό θέμα θα πρέπει να αποτελέσει μέρος της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη πως, με βάση την τελευταία αναλογιστική μελέτη, μέχρι το 2080 διαφαίνεται πως το βάρος της συντήρησης ενός συνταξιούχου, θα χρειαστεί να το επωμίζονται δύο εργαζόμενοι. Ήδη στο θέμα της διαχείρισης του Συνταξιοδοτικού παρατηρείται σοβαρή καθυστέρηση. Βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος από το 2019.

(δ) να προχωρήσουμε σε σοβαρή φορολογική μεταρρύθμιση και στη φορολόγηση των φυσικών προσώπων να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας. Στη φορολόγηση να εισαχθεί ο τύπος του ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος, όπου λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας και οι ηλικίες των μελών της. Αυτό επιβάλλεται να γίνει, γιατί η προηγούμενη φορολογική μεταρρύθμιση του 2002 ευνόησε τους άγαμους και τιμώρησε τις οικογένειες. Αυτή η αδικία που υφίσταται εδώ και 23 χρόνια αναγνωρίστηκε πρόσφατα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, ενώ σχετικές εισηγήσεις περιλαμβάνονται (στο περίπου με αυτές που εισηγούμαστε) στις κυβερνητικές προτάσεις για τη φορολογική μεταρρύθμιση.

(ε) να βρει τους τρόπους και τα μέσα το κράτος να ενθαρρύνει οικονομικά και άλλως πως τις οικογένειες που έχουν δύο παιδιά να προχωρήσουν σε τρίτο. Το 2022, συνολικά 2,751 οικογένειες απέκτησαν δεύτερο παιδί, ενώ μόνο 790 απέκτησαν τρίτο. Για τη γέννηση τρίτου παιδιού από Ελληνοκύπρια μητέρα, το κράτος θα μπορούσε να δίδει ένα εφάπαξ ποσό, π.χ. €5000. Ένα τέτοιο κόστος δεν είναι ούτε απαγορευτικό, ούτε υψηλό.

*Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος