Έτοιμες να χαλαρώσουν τα πιστοληπτικά κριτήρια στις χορηγήσεις νέων στεγαστικών, επιχειρηματικών και καταναλωτικών δανείων είναι οι τράπεζες, ενώ αναμένουν ότι η ζήτηση νέων πιστώσεων θα αυξηθεί.

Τα αποτελέσματα της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων (ΕΤΧ) Ιανουαρίου 2025, από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου, αποτυπώνουν ένα πιο χαλαρό κλίμα ως προς τον έλεγχο των υποψηφίων δανειοληπτών σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα, που η εικόνα ήταν πιο ασφυκτική.
Αν παραταθεί η χαλάρωση κριτηρίων για δανειοδότηση, θα είναι η πρώτη φορά από το 2009 για τις επιχειρήσεις και από το 2017 για τα νοικοκυριά που τα κριτήρια χορήγησης δανείων χαλαρώνουν, μετά από πολυετή περίοδο αυστηροποιήσεων ή αμετάβλητων κριτηρίων χορήγησης δανείων.

Σύμφωνα με την έρευνα, σε όλες τις κατηγορίες δανείων καταγράφηκε μείωση στα επιτόκια και στο περιθώριο των τραπεζών, τόσο για τα συνήθη δάνεια, όσο και για τα δάνεια υψηλότερου κινδύνου.
Η χαλάρωση στους συνολικούς όρους και προϋποθέσεις χορήγησης νέων δανείων αντανακλά την αντίληψη των τραπεζών για μειωμένο κίνδυνο. Στην περίπτωση των νέων επιχειρηματικών δανείων και των νέων στεγαστικών δανείων προς νοικοκυριά, η αντιμετώπιση αιτήσεων επηρεάστηκε και από τον ανταγωνισμό.

Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης νέων επιχειρηματικών δανείων (δηλαδή οι όροι και προϋποθέσεις του δανείου, που συμφωνούνται κατά τη σύναψη της δανειακής σύμβασης) έγιναν χαλαρότεροι σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Αναλυτικότερα, σημειώθηκε μείωση των επιτοκίων για νέα επιχειρηματικά δάνεια και του περιθωρίου των τραπεζών για τα συνήθη νέα επιχειρηματικά δάνεια καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, του περιθωρίου για δάνεια υψηλότερου κινδύνου.

Σύμφωνα με την έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας, η χαλάρωση στους συνολικούς όρους και προϋποθέσεις χορήγησης νέων επιχειρηματικών δανείων αντανακλά κυρίως την αντίληψη μειωμένου κινδύνου από τις τράπεζες σε σχέση με τη γενική οικονομική κατάσταση και τις προοπτικές, αντίληψη η οποία ενισχύθηκε κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024. Επιπρόσθετα, ο αυξημένος ανταγωνισμός από άλλα τραπεζικά ιδρύματα αποτελεί έναν επιπλέον αλλά λιγότερο καθοριστικό παράγοντα.

Κριτήρια για στεγαστικά

Οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης νέων στεγαστικών δανείων έγιναν χαλαρότεροι, κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, όπως είχε συμβεί και στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Συγκεκριμένα, όπως και στα νέα επιχειρηματικά δάνεια, καταγράφηκε μείωση των επιτοκίων και του περιθωρίου των τραπεζών για τα συνήθη νέα στεγαστικά δάνεια καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, του περιθωρίου για στεγαστικά δάνεια υψηλότερου κινδύνου.

Για τα στεγαστικά δάνεια είναι η πρώτη φορά μετά το 2015 που καταγράφεται μείωση στον εν λόγω παράγοντα. Ταυτόχρονα, ο αυξημένος ανταγωνισμός από άλλα τραπεζικά ιδρύματα αποτέλεσε και σε αυτή την κατηγορία δανείων έναν επιπλέον παράγοντα χαλάρωσης. Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, οι συνολικοί όροι και προϋποθέσεις χορήγησης νέων καταναλωτικών και λοιπών δανείων προς νοικοκυριά επίσης χαλάρωσαν, για πρώτη φορά από το πρώτο τρίμηνο του 2018.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα της ΚΤΚ, καταγράφηκε μείωση στα επιτόκια καθώς και στο περιθώριο των τραπεζών τόσο για τα συνήθη νέα καταναλωτικά και λοιπά δάνεια όσο στο περιθώριο για τα δάνεια υψηλότερου κινδύνου. H αναλογία των αιτήσεων (επίσημων και ανεπίσημων) από επιχειρήσεις οι οποίες απορρίφθηκαν ως προς το σύνολο των αιτήσεων τους κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, μειώθηκε για πρώτη φορά από το δεύτερο τρίμηνο του 2019.
Η μείωση παρατηρήθηκε τόσο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όσο και για μεγάλες επιχειρήσεις. Αντίθετα, κατά το εν λόγω τρίμηνο, η αναλογία των απορριφθέντων αιτήσεων για νέα δάνεια από νοικοκυριά αυξήθηκε για όλες τις κατηγορίες δανείων.