Την ώρα που στην Κύπρο το ζήτημα της κατάργησης των πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία κρατικούς αξιωματούχους μοιάζει εδώ και δεκαετίες με «κύβο του Ρούμπικ», καθώς αποδεικνύεται δύσκολο να επιλυθεί, η πλειοψηφία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έβαλε φρένο στην καταβολή πολλαπλών συντάξεων και τις κατήργησαν πλήρως.

Υπάρχουν όμως χώρες που έθεσαν και περιορισμούς στο ύψος των συντάξεων.

Έρευνα που διενήργησαν οι υπηρεσίες της Βουλής, η οποία έλαβε ενημέρωση από 18 χώρες της ΕΕ, κατέδειξε πως τα περισσότερα κράτη μέλη ακολουθούν ενιαία προσέγγιση στο θέμα, απαγορεύοντας την καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία κρατικούς αξιωματούχους.

Σύμφωνα με το πόρισμα της μελέτης, Ισπανία, Γαλλία, Σλοβενία, Ολλανδία, Εσθονία, Ουγγαρία, Κροατία και Τσεχία απαγόρευσαν πλήρως την καταβολή συντάξεων σε αξιωματούχους που κατέχουν δημόσια αξιώματα.

Πέραν της απαγόρευσης των πολλαπλών συντάξεων, οι περισσότερες χώρες δεν καταβάλλουν ταυτόχρονα μισθό και σύνταξη στους κρατικούς αξιωματούχους, σε αντίθεση με την Κύπρο, όπου εξαιτίας των δικαστικών αποφάσεων κάποιοι εν ενεργεία αξιωματούχοι απολαμβάνουν και τα δύο ωφελήματα.

Ο κύριος λόγος τερματισμού της ταυτόχρονης καταβολής σύνταξης και μισθού σε ευρωπαϊκά κράτη είναι η διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας και δίκαιης κατανομής των δημόσιων πόρων.

Ποιες χώρες τις επιτρέπουν

Σουηδία, Βουλγαρία και Ρουμανία επιτρέπουν τις πολλαπλές συντάξεις στους αξιωματούχους του κράτους. Μάλιστα, στις δύο τελευταίες χώρες οι πολιτικοί έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν σύνταξη και μισθό κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη, υπάρχουν χώρες που επιτρέπουν τις πολλαπλές συντάξεις υπό προϋποθέσεις. Για παράδειγμα, στη Γερμανία, αν και επιτρέπεται η καταβολή συντάξεων από διαφορετικές πηγές, υπάρχει ανώτατο όριο αποζημίωσης.
Εξάλλου, στην Ελλάδα εφαρμόζονται περιορισμοί, επιτρέποντας την καταβολή πολλαπλών συντάξεων με μειώσεις (20% για δύο συντάξεις, 30% για τρεις).

Άλλο σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι ότι η πλειοψηφία των χώρων έχει καταργήσει τις ειδικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους κρατικούς αξιωματούχους, εντάσσοντας τους στο γενικό ασφαλιστικό σύστημα του κράτους. Κάτι το οποίο συγκρούεται με τις κομματικές προθέσεις στην Κύπρο για τη θεσμοθέτηση ειδικού νομικού πλαισίου για τη ρύθμιση των συνταξιοδοτικών ωφελημάτων των αξιωματούχων.

Η μελέτη της υπηρεσίας της κυπριακής Βουλής έγινε μετά από οδηγίες του βουλευτή των Οικολόγων Σταύρου Παπαδούρη, ο οποίος ζήτησε ενημέρωση για τις πρακτικές που εφαρμόζουν άλλες χώρες της ΕΕ για τις πολλαπλές συντάξεις για τους πρώην και νυν αξιωματούχους.

Οι πρακτικές των άλλων χωρών για τους αξιωματούχους

Αναλυτικά, η μελέτη της Βουλής κατέδειξε τα έξης:

  • Στην Ελλάδα το ζήτημα των συντάξεων για πρώην και νυν αξιωματούχους ρυθμίζεται από νόμο, ο οποίος κατήργησε τις βουλευτικές συντάξεις από τον Νοέμβριο του 2012. Η Βουλή καλύπτει τις εργοδοτικές εισφορές του ασφαλιστικού φορέα των βουλευτών πριν από την εκλογή τους. Η ίδια ρύθμιση ισχύει και για όσους κατέχουν θέση εξωκοινοβουλευτικού υπουργού ή υφυπουργού και λαμβάνουν σύνταξη ή χορηγία από το δημόσιο. Επιπλέον, οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται για τις συντάξεις των Προέδρων και Αντιπροέδρων της κυβέρνησης, καθώς και των Προέδρων της Βουλής. Την ίδια ώρα, επιτρέπεται η καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία πολιτικούς αξιωματούχους, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται συγκεκριμένες μειώσεις. Ειδικότερα, σε περίπτωση που ένας βουλευτής ή αιρετός εκπρόσωπος της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης λαμβάνει δύο συντάξεις, η κρατική του σύνταξη μειώνεται κατά 20%. Εάν το εν λόγω πρόσωπο είναι δικαιούχος τριών συντάξεων, η κρατική σύνταξη υπόκειται σε μείωση 30%.
  • Στη Γαλλία δεν επιτρέπεται η καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία κρατικούς αξιωματούχους πέραν της αντιμισθίας του. Όσοι αξιωματούχοι έχουν συνεισφέρει σε διάφορα συνταξιοδοτικά ταμεία κατά τη διάρκεια του προηγούμενου εργασιακού τους βίου, δικαιούνται να λάβουν τις ανάλογες συντάξεις, όπως αυτές προκύπτουν από τις εισφορές που έχουν καταβάλει σε διαφορετικά συνταξιοδοτικά συστήματα (δημόσιου και/ή ιδιωτικού τομέα) πριν από την ανάληψη του αξιώματός τους. Κάθε συνταξιοδοτικό ταμείο καταβάλλει τη σύνταξη σύμφωνα με τη μεθοδολογία υπολογισμού του. Το συνολικό ποσό της σύνταξης προκύπτει από το άθροισμα των επιμέρους συντάξεων.
  • Στη Γερμανία απαγορεύονται οι πολλαπλές συντάξεις. Για τους πολιτικούς οι οποίοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι που τίθενται σε πρόωρη συνταξιοδότηση παραχωρείται το 71,75% των τελευταίων συντάξιμων αποδοχών ως ανώτατο όριο.
  • Και στην Εσθονία δεν επιτρέπεται η καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία πολιτικό αξιωματούχο. Οι βουλευτές που υπηρέτησαν πριν από το 2003 μπορούν να λάβουν κοινοβουλευτική σύνταξη, όταν φτάσουν το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά όχι ενώ βρίσκονται εν ενεργεία.
  • Στην Ισπανία, οι πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί δεν λαμβάνουν ισόβια σύνταξη αλλά προσωρινή αποζημίωση έως δύο έτη. Για τους βουλευτές και γερουσιαστές, η ισόβια σύνταξη καταργήθηκε το 2011 (χωρίς αναδρομικότητα). Μετά την αποχώρησή τους από το αξίωμα δικαιούνται μεταβατικό επίδομα το οποίο δεν είναι συμβατό με άλλη δημόσια ή ιδιωτική αποζημίωση.
  • Στην Κροατία, δεν επιτρέπεται η καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε εν ενεργεία πολιτικούς αξιωματούχους, πέραν της αντιμισθίας που λαμβάνουν.
  • Στη Λεττονία, ο αξιωματούχος λαμβάνει σύνταξη γήρατος ταυτόχρονα με την εργασία του, εφόσον έχει συμπληρώσει την ηλικία συνταξιοδότησης. Ωστόσο, σύμφωνα με τη νομοθεσία, δεν επιτρέπεται η λήψη πολλαπλών κρατικών συντάξεων, καθώς δικαιούται μόνο τη σύνταξη με το υψηλότερο ποσό.
  • Στην Ολλανδία, οι εν ενεργεία πολιτικοί αξιωματούχοι δεν λαμβάνουν σύνταξη παράλληλα με την αμοιβή τους.
  • Στην Ουγγαρία, δεν επιτρέπεται η καταβολή πολλαπλών συντάξεων σε πρώην και νυν αξιωματούχους. Μάλιστα, η σύνταξη αναστέλλεται μέχρι τη λήξη της θητείας του αξιωματούχου.
  • Στην Πολωνία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και άλλοι αξιωματούχοι δεν δικαιούται σύνταξη για τη θητεία τους. Αντί αυτού, μετά τη λήξη της θητείας τους λαμβάνουν διά βίου μηνιαία αποζημίωση, η οποία ανέρχεται στο 75% του βασικού μισθού και του επιδόματος που καθορίζεται από τον νόμο για τον εν ενεργεία Πρόεδρο.
  • Στην Πορτογαλία εν ενεργεία πολιτικός αξιωματούχος δεν μπορεί να λαμβάνει άλλες συντάξεις ταυτόχρονα με τη μηνιαία αποζημίωση του.
  • Στη Σλοβενία, οι πολιτικοί δεν λαμβάνουν σύνταξη για τις προηγούμενες θέσεις τους, επίσης οι υφιστάμενοι αξιωματούχοι δεν δικαιούνται πολλαπλές συντάξεις.
  • Στην Τσεχία, με εξαίρεση τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι κρατικοί αξιωματούχοι δεν δικαιούνται ειδικές συντάξεις. Η σύνταξη του Προέδρου ανέρχεται €2.040, ενώ μπορεί να λαμβάνει σύνταξη γήρατος. Να σημειωθεί πως θα χάσει το δικαίωμα σε σύνταξη εάν εξασφαλίσει άλλο κρατικό αξιώμα.
  • Στη Φιλανδία δεν επιτρέπεται η καταβολή σύνταξης βουλευτή σε εν ενεργεία μέλος του κοινοβουλίου. Αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει υπηρετήσει επίσης ως βουλευτής ή/και υπουργός, δικαιούται και τη σύνταξη των θέσεων αυτών. Ωστόσο, αυτή η σύνταξη φορολογείται κανονικά.
  • Στη Σουηδία, εν ενεργεία πολιτικός αξιωματούχος μπορεί να λαμβάνει πολλαπλές συντάξεις πέραν της αντιμισθίας του. Στη Βουλγαρία, ο νόμος επιτρέπει τη λήψη σύνταξης παράλληλα με τον μισθό για εν ενεργεία αξιωματούχους, χωρίς να επιβάλλει περιορισμούς.