Υπερδιπλασιάστηκε μέσα σε ένα χρόνο το πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Στατιστική Υπηρεσία.
Συγκεκριμένα, τα προκαταρκτικά δημοσιονομικά αποτελέσματα που ετοιμάστηκαν από τη Στατιστική Υπηρεσία για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024 καταδεικνύουν πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης της τάξης των €1.507,8 εκ. (4,5% στο ΑΕΠ) σε σύγκριση με πλεόνασμα €631,5 εκ. (2,0% στο ΑΕΠ) για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023.
Πού οφείλεται όμως αυτή η τεράστια αύξηση; Είναι επαναλαμβανόμενη ή πρόκειται για αύξηση η οποία οφείλεται ως ένα βαθμό και σε συγκυριακές καταστάσεις; Θα μπορούσε η κυβέρνηση να επιστρέψει ένα μέρος του ποσού αυτού ως αντισταθμιστικά μέτρα προς τους πολίτες;
Ζητήσαμε από τον οικονομολόγο Τάσο Γιασεμίδη να μας αναλύσει την αύξηση αυτή του πλεονάσματος και πώς αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί. Ο κ. Γιασεμίδης, μιλώντας στον «Φ», στάθηκε σε ορισμένους αριθμούς για να εξηγήσει πώς προκύπτει η αύξηση αυτή.
(α) Τα έσοδα από τη φορολογία στο εισόδημα και τον πλούτο αυξήθηκαν κατά €545,2 εκ. (+16,7%) και ανήλθαν στα €3.810,1 εκ. σε σύγκριση με €3.264,9 εκ. το 2023.
(β) Οι κοινωνικές εισφορές αυξήθηκαν κατά €119,5 εκ. (+2,7%) και ανήλθαν στα €4.500,0 εκ. σε σύγκριση με €4.380,5 εκ. το 2023. Οι δυο αυτοί αριθμοί, οι οποίοι συμποσούνται σε περίπου 665 εκατ. ευρώ, προέρχονται από την αύξηση στη φορολογία του εισοδήματος και του πλούτου, δηλαδή από τη φορολογία σε άτομα και επιχειρήσεις, καθώς και από τις κοινωνικές εισφορές. Σημειώνοντας μάλιστα ότι η αύξηση στο χρέος της κυβέρνησης στο ΤΚΑ δεν είναι άσχετη με την αύξηση των κοινωνικών εισφορών.
Πώς όμως προκύπτει αυτή η αύξηση; Όπως μας εξήγησε ο κ. Γιασεμίδης, η έλευση αριθμού εταιρειών από το εξωτερικό τα τελευταία χρόνια, καθώς και η εργοδότηση υπαλλήλων, τόσο από Κύπρο όσο και από εξωτερικό, έχει αυξήσει τόσο τα ποσά που λαμβάνει η κυβέρνηση σε φορολογία, όσο και σε κοινωνικές εισφορές. Ειδικότερα, πρόκειται για εταιρείες τεχνολογίας, εταιρείες fintech και forex. Ωστόσο, πρόσθεσε, δεν είναι βέβαιο ότι τέτοιες εταιρείες θα έρχονται κάθε χρόνο στη χώρα μας και ούτε είναι επίσης βέβαιο ότι θα μείνουν εδώ για πάντα. Χαρακτηριστικά, μας ανέφερε ότι οι εταιρείες αυτές θεωρούν ότι η Ευρώπη προχωρεί σε υπερβολικά ρυθμιζόμενη αγορά, κάτι που ενδεχομένως σε κάποιο στάδιο να τις οδηγήσει στην έξοδο.
Προσοχή με τα μη επαναλαμβάνομενα
Πέραν των πιο πάνω, ο κ. Γιασεμίδης στάθηκε σε ένα ακόμα σημαντικό αριθμό: (γ) Οι συνολικοί φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών αυξήθηκαν κατά €244,4 εκ. (+5,5%) και ανήλθαν στα €4.686,8 εκ. σε σύγκριση με €4.442,4 εκ. το 2023, εκ των οποίων τα καθαρά έσοδα του ΦΠΑ (μετά την αφαίρεση των επιστροφών) αυξήθηκαν κατά €166,2 εκ. (+5,6%) και ανήλθαν στα €3.145,0 εκ. σε σύγκριση με €2.978,8 εκ. το 2023.
Όπως είπε, όλοι αντιλαμβανόμαστε από που προέρχεται κυρίως η αύξηση των 166 εκατ. από τον ΦΠΑ (σ.σ. καύσιμα). Ερωτηθείς κατά πόσο μπορούν να αξιοποιηθούν τα αυξημένα αυτά πλεονάσματα, ανέφερε ότι τα ποσά που προέρχονται από φόρους θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς όφελος των πολιτών. Ωστόσο, πρόσθεσε, πρέπει να είμαστε προσεχτικοί, δεδομένου ότι όπως έχει προαναφερθεί, δεν είναι έσοδα τα οποία είμαστε βέβαιοι ότι θα επαναληφθούν και επομένως χρειάζεται συνετή διαχείριση.
Το σχόλιο από Πολυκάρπου – Η θέση του ΥΠΟΙΚ
Κληθείς να σχολιάσει το πλεόνασμα του €1.5 δισ. (4,5% στο ΑΕΠ) για το 2024, σε σύγκριση με πλεόνασμα €631,5 εκ. (2,0% στο ΑΕΠ) για το 2023, ο Επικεφαλής του Τομέα Οικονομίας του ΑΚΕΛ Χάρης Πολυκάρπου σε δήλωση του στον «Φ» σημείωσε: Την ώρα που η κοινωνία γονατίζει από την ακρίβεια, το ψηλό κόστος στέγασης και τα υψηλά επιτόκια, η κυβέρνηση συνεχίζει να στοιβάζει αυξημένα έσοδα στα δημόσια ταμεία. Η ανάγκη για σταθερότητα στα δημόσια οικονομικά είναι σημαντική, αλλά εξίσου σημαντική είναι η προστασία του βιοτικού επιπέδου του κόσμου. Η κοινωνία έχει ανάγκη για πραγματική στήριξη. Έγνοια της κυβέρνησης είναι οι αναβαθμίσεις της οικονομίας, αλλά κλείνει τα μάτια στη σαρωτική υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας, υπογράμμισε.
Σημειώνεται ότι σε ανάλογες περιπτώσεις, η θέση του Υπουργείου Οικονομικών ήταν ότι τα πλεονάσματα είναι απόρροια της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ακολουθεί η Κυβέρνηση. Αυτά, σημειώνεται, θα χρησιμοποιηθούν για να καταστεί δυνατή η άσκηση κοινωνικής πολιτικής, αφού χωρίς πλεονάσματα κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιτευχθεί. Την ίδια ώρα, επισημαίνεται, διανύουμε μια ταραχώδη και ασταθή περίοδο και θα πρέπει να κινούμαστε με σύνεση ώστε να είμαστε έτοιμοι σε περίπτωση που προκύψει κάτι απρόοπτο.
