Η φοίτηση σε κάποιο πανεπιστήμιο αποτελεί το σημαντικότερο ερώτημα αλλά και «πονοκέφαλο» τόσο για τους μαθητές, όσο και τους ίδιους τους γονείς, που θέλουν να κάνουν την καλύτερη επιλογή, εντός πάντα των δυνατοτήτων τους.
Αυτή η επιλογή διαφέρει φυσικά από οικογένεια σε οικογένεια. Κάποιοι έχουν την οικονομική ευχέρεια για σπουδές σε ακριβά πανεπιστήμια, άλλοι απλά για σπουδές στο εξωτερικό, ενώ αυτή η απόφαση μπορεί να επηρεαστεί και από τις προσωπικές προτιμήσεις των ίδιων των φοιτητών αλλά και των επιλογών που έχουν για συγκεκριμένο κλάδο.
Όπως είναι φυσικό, μια τόσο σημαντική απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί εύκολα. Εδώ είναι που μπαίνει στην εξίσωση ο ρόλος του Συμβούλου Σπουδών, που μπορεί να συμβουλεύσει αλλά και να παραθέσει όλα τα δεδομένα που ισχύουν σχετικά με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τις επιλογές που υπάρχουν.
Το «Insider» επικοινώνησε με τον Πρόεδρο του Κυπριακού Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Συμβούλων (ΚΣΕΣ), ώστε να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που απασχολούν αλλά και να παρουσιάσει τις επιλογές που έχουν σήμερα ενώπιον τους οι Κύπριοι για σπουδές στην Κύπρο και στο εξωτερικό.
ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Όπως είπε ο αρχικά κ. Αμερικάνος, οι Κύπριοι φοιτητές σε Κύπρο και εξωτερικό έχουν αρκετές επιλογές. Ειδικότερα, ξεκινώντας από την Κύπρο, υπάρχουν τα δημόσια πανεπιστήμια, για τα οποία η εισδοχή γίνεται ως επί το πλείστον με τις Παγκύπριες Εξετάσεις πρόσβασης αλλά και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολλέγια, όπου η εισδοχή γίνεται με τα απολυτήρια δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων αλλά και με διεθνείς εξετάσεις.
Οι περισσότεροι απόφοιτοι μας σήμερα επιλέγουν την Κύπρο για το πρώτο τους πτυχίο (και Ευρώπη για το μεταπτυχιακό τους), καθώς οι επιλογές είναι πολλές και το κόστος χαμηλό σε σχέση με αρκετές άλλες επιλογές του εξωτερικού. Ακολουθεί η Ελλάδα, με τους μαθητές μας να επιλέγουν να φοιτήσουν κυρίως σε δημόσια ελληνικά πανεπιστήμια, εξαιτίας της προσφοράς δωρεάν φοίτησης.
Αρκετές επιλογές προσφέρονται όμως σε πανεπιστήμια, κολλέγια αλλά και εξειδικευμένες σχολές και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως συμπληρώνει ο κ. Αμερικάνος, η ζήτηση για αυτές τις επιλογές είναι κυρίως για αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών, με χαμηλά δίδακτρα ή και μηδενικά δίδακτρα. Υπάρχει, βέβαια, σύμφωνα με τον κ. Αμερικάνο και ένας μικρός αριθμός μαθητών που είτε ξεκινούν στην Κύπρο την εκμάθηση της ξένης γλώσσας της χώρας που θέλουν να σπουδάσουν είτε μεταβαίνουν στη χώρα αυτή για ένα προπαρασκευαστικό έτος σπουδών, που περιλαμβάνει ταχύρρυθμα μαθήματα γλώσσας.
Επιπλέον, ζήτηση εξακολουθεί να υπάρχει και για τη Βρετανία, αν και αρκετά μειωμένη σε σχέση με την περίοδο πριν από το Brexit. Η ζήτηση για άλλες χώρες εκτός Ευρώπης όπως Καναδά, Αυστραλία αλλά και αλλού εξακολουθεί να είναι αρκετά μειωμένη, με τον κ. Αμερικάνο να συμπληρώνει ωστόσο πως από αυτές τις χώρες ξεχωρίζουν οι ΗΠΑ, που εξακολουθούν να προσελκύουν ένα μικρό αριθμό φοιτητών.
ΠΟΙΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΚΥΠΡΙΟΙ
Ο κ. Αμερικάνος σημείωσε πως παρατηρείται μεγάλη ζήτηση για ιατρικές σπουδές αλλά και παραϊατρικά προγράμματα, όπως φυσιοθεραπεία, λογοθεραπεία και εργοθεραπεία αλλά και για άλλους συναφείς κλάδους, όπως η φαρμακευτική και η ψυχολογία, η οποία παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μια αυξητική τάση.
Μεγάλο επίσης εξακολουθεί να είναι το ενδιαφέρον για σπουδές σε κλάδους STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) δηλαδή για Επιστήμες, Τεχνολογία, Επιστήμη των Μηχανικών και Μαθηματικά. Επιπλέον, αυξητική τάση παρουσιάζουν οι κλάδοι της Ανάλυσης Δεδομένων αλλά και της Τεχνητής Νοημοσύνης, ιδιαίτερα σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
Σύμφωνα με τον κ. Αμερικάνο, ακόμη υπάρχει ενδιαφέρον μεταξύ άλλων και για σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, στο Μάρκετινγκ, στα Οικονομικά και σε άλλους συναφείς κλάδους. Από την άλλη, μειωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια αλλά σταθερή είναι και η ζήτηση για κλάδους που κάποτε προσέλκυαν τους μεγαλύτερους αριθμούς φοιτητών, όπως είναι η Νομική και η Λογιστική.
ΠΟΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΔΑΚΤΡΑ ΓΙΑ ΚΥΠΡΙΟΥΣ
Δωρεάν δίδακτρα έχουν οι σκανδιναβικές χώρες αλλά και ξενόγλωσσα προγράμματα σε πολλές χώρες της ΕΕ. Ο κ. Αμερικάνος ανέφερε και τις επιλογές σε χώρες με πολύ χαμηλά δίδακτρα όπως για παράδειγμα την Ολλανδία, την Ιταλία, το Βέλγιο και την Ιρλανδία. Όπως συμπλήρωσε, υπάρχουν και πολλές άλλες επιλογές χαμηλών διδάκτρων σε ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, που αξίζει κάποιος να μελετήσει, μιας και μιλάμε για υψηλού επιπέδου επιλογές, με μεγάλη παράδοση στον χώρο.
ΠΟΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΤΙΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ Ή ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΙΑ ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΤΟΥΣ
Ο κ. Αμερικάνος είπε πως πάρα πολλές χώρες δέχονται το απολυτήριο για εισδοχή στα προγράμματα σπουδών τους, όπως η Ολλανδία, η Βρετανία, η Ιταλία και άλλες.
Παρόλα αυτά, όπως τονίζει, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν πως ισχύουν κάποιες προϋποθέσεις για τη φοίτηση σε αυτά, όπως για παράδειγμα:
- Στις πλείστες περιπτώσεις οι απόφοιτοι μας χρειάζονται και καλούς βαθμούς σε συγκεκριμένα μαθήματα για να πετύχουν εισδοχή σε κάποια προγράμματα σπουδών.
- Αναλόγως του προγράμματος σπουδών, το πανεπιστήμιο μπορεί να ζητήσει από τους μαθητές να παρακαθήσουν με επιτυχία σε εξειδικευμένες εξετάσεις εισδοχής, παραδείγματος χάριν στους κλάδους της Ιατρικής, Αρχιτεκτονικής, Μηχανικής κ.α.
- Πολλά πανεπιστήμια ζητούν πλέον από τους απόφοιτους μας να έχουν παρακαθήσει και στις παγκύπριες εξετάσεις πρόσβασης για εισδοχή στα προγράμματα σπουδών Δημοσίων Πανεπιστημίων της Κύπρου.
- Σε κάποιες περιπτώσεις, ξένα πανεπιστήμια, αξιολογώντας την ύλη που διδάσκονται οι μαθητές μας σε συγκεκριμένα μαθήματα στο δημόσιο Λύκειο, τους ζητούν να παρακαθήσουν με επιτυχία σε αντίστοιχες εξετάσεις που παρακάθονται οι μαθητές της χώρας τους σε αντίστοιχα μαθήματα.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΥΠΡΙΩΝ ΣΕ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ; ΠΟΣΟ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Ο κ. Αμερικάνος είπε πως υπάρχει παραδοσιακά ένας αριθμός φοιτητών ο οποίος επιλέγει να σπουδάζει στα 25 καλύτερα πανεπιστήμια της Βρετανίας, όπως π.χ. University of Cambridge, University of Oxford, Imperial College London, UCL και LSE, Bristol, Manchester, όπως επίσης και στα καλύτερα πανεπιστήμια της Σκωτίας (University of Glasgow και University of Edinburgh). Όπως επεξήγησε, πρόκειται για πανεπιστήμια με πολύ ψηλά δίδακτρα (£30,000+) τα οποία απευθύνονται σε σπουδαστές που δεν αντιμετωπίζουν οικονομική στενότητα και οι οποίοι θέλουν να σπουδάσουν στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, με τη συγκεκριμένη κατηγορία να προσελκύει κυρίως φοιτητές που προέρχονται από ιδιωτικά σχολεία, οι οποίοι ανέκαθεν είχαν αποκλειστικό στόχο να εισαχθούν σ’ ένα από αυτά τα πανεπιστήμια.
Παράλληλα, συμπληρώνει πως υπάρχει και η κατηγορία των φοιτητών οι οποίοι ψάχνουν τις επιλογές ανάμεσα στα περίπου 10 πανεπιστήμια – υπάρχουν κάποιες αξιόλογες επιλογές – που συνεχίζουν να προσφέρουν ακόμη και σήμερα χαμηλά δίδακτρα (home fees) που απολαμβάνουν οι Βρετανοί, ύψους £9,535 (€11,400 περίπου) για πτυχιακές σπουδές ετησίως, με τριετή διάρκεια για πτυχίο και μονοετή διάρκεια για τα μεταπτυχιακά.
Τέλος, υπάρχουν οι φοιτητές που για δικούς τους προσωπικούς ή οικογενειακούς λόγους θέλουν να σπουδάσουν σε συγκεκριμένες μεγάλες πόλεις, όπως το Μάντσεστερ, το Μπέρμιγχαμ, το Λέστερ, το Λιντς, το Νιούκαστλ, η Γλασκώβη κ.α. και οι οποίες δεν έχουν το υψηλό κόστος ζωής του Λονδίνου. Μείωση παρατηρείται και στο ενδιαφέρον για τα πανεπιστήμια του Λονδίνου, η οποία, ωστόσο, όπως προαναφέραμε, δεν αφορά τους φοιτητές με καλή οικονομική κατάσταση.
Γενικά, τα δίδακτρα των βρετανικών πανεπιστημίων έχουν αυξηθεί και κυμαίνονται από £13,000 – £25,000. Υπάρχουν βεβαίως, όπως σημειώνει ο κ. Αμερικάνος, και επιλογές και πιο πάνω και πιο κάτω από αυτή τη διακύμανση.
ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
Ο κ. Αμερικάνος, ερωτηθείς σχετικά με ποια χώρα θα συμβούλευε τους Κύπριους να επιλέξουν για σπουδές, απάντησε πως δεν μπορεί να προτείνει συγκεκριμένες χώρες χωρίς να αξιολογήσει τον μαθητή αλλά και τα δεδομένα πέραν από τα ακαδημαϊκά του προσόντα.
Για παράδειγμα, όπως επισημαίνει ο κ. Αμερικάνος, για να δώσει μια τέτοια συμβουλή θα πρέπει να σταθμίσει αρκετούς παράγοντες, όπως:
- Την οικονομική κατάσταση της οικογένειας.
- Την ανάγκη του μαθητή να ενταχθεί σε ένα περιβάλλον με άλλους Κύπριους φοιτητές.
- Την έλλειψη επιλογών στο πρόγραμμα σπουδών που επιθυμεί, κάτι που τον αναγκάζει να «δει» συγκεκριμένες επιλογές στο εξωτερικό.
- Την ευκολία προσαρμογής του μαθητή σε ξένα περιβάλλοντα και σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες.
ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΛΑΔΟΥ ΣΠΟΥΔΩΝ
Εν κατακλείδι, ο κ. Αμερικάνος επεξήγησε πως η επιλογή σπουδών πρέπει να γίνεται με βάση αρκετούς παράγοντες αλλά και μετά από ώριμη σκέψη, χωρίς επιπολαιότητες. Το μεγάλο εύρος επιλογών που έχουν σήμερα οι νέοι, ενισχύει την ανάγκη για εξατομικευμένο επαγγελματικό προσανατολισμό για να αποφευχθούν λάθη που μπορεί να στοιχίσουν και εκ των πραγμάτων είναι μη ανατρέψιμα.
Ο προσανατολισμός αυτός, πρέπει να μένει ανεπηρέαστος από αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς, αγνοώντας τον ίδιο τον μαθητή, που όμως πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της διεργασίας. Είναι ευκαιρία – όπως τονίζει – για όσους μαθητές μπορούν και στο μέτρο του δυνατού να πάρουν έστω και την υστάτη σωστές αποφάσεις γιατί η επιλογή προγράμματος σπουδών είναι σε μεγάλο βαθμό καθοριστική για το επαγγελματικό τους μέλλον.
Από το τεύχος Φεβρουαρίου του περιοδικού Insider
