Οικονομολόγος Μάριος Κληρίδης δήλωσε στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ότι είναι θετικό για το τραπεζικό σύστημα να διαθέτει αρκετά τραπεζικά ιδρύματα, αλλά και να επιτρέπει τη συγχώνευση μικρότερων τραπεζών, σχολιάζοντας την εξαγορά της AstroBank από την Alpha Bank S.A..
Όπως τόνισε, η ανησυχία θα ήταν μεγαλύτερη εάν μια τέτοια εξαγορά αφορούσε μία από τις μεγάλες τράπεζες, καθώς αυτό θα αύξανε τον κίνδυνο οικονομικής αστάθειας σε περίπτωση αρνητικών εξελίξεων. Παράλληλα, ανέφερε ότι δεν τίθεται ζήτημα ανταγωνισμού, όπως δεν υπήρξε και στην περίπτωση της εξαγοράς της Ελληνικής Τράπεζας από την Eurobank.
Η συγκέντρωση τραπεζών και οι διεθνείς τάσεις
Ο κ. Κληρίδης υπογράμμισε ότι η κυπριακή τραπεζική αγορά ακολουθεί μια διεθνή τάση συγκέντρωσης, καθώς η τεχνολογία και τα ζητήματα ασφάλειας απαιτούν μεγάλες επενδύσεις, καθιστώντας πιο δύσκολη τη βιωσιμότητα μικρότερων τραπεζών.
Αναφερόμενος στην κάθοδο ελληνικών τραπεζών στην κυπριακή αγορά, επεσήμανε ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας τρίτης μεγάλης τράπεζας, πέραν των δύο υφιστάμενων, γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί θετικό για το τραπεζικό σύστημα.
Την ίδια στιγμή, αναφέρθηκε στη σημασία της διασποράς τραπεζών για τη μείωση συστημικών κινδύνων, σημειώνοντας πως οι μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί υπόκεινται σε αυστηρότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις από τους ρυθμιστικούς φορείς.
Ολιγοπώλιο ή ανταγωνισμός;
Σχολιάζοντας τη δήλωση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, Χρίστου Πατσαλίδη, ότι η κυπριακή αγορά πλησιάζει το ολιγοπώλιο, ο κ. Κληρίδης σημείωσε ότι οι περισσότερες τραπεζικές αγορές στην Ευρώπη είναι συγκεντρωμένες, με τέσσερις έως πέντε μεγάλες τράπεζες να κυριαρχούν σε χώρες όπως η Αγγλία και η Γαλλία.
Πρόσθεσε πως οι τραπεζικές συγχωνεύσεις δεν σημαίνουν απαραίτητα απουσία ανταγωνισμού, καθώς οι επενδύσεις που απαιτούνται για την τεχνολογία και την ασφάλεια ωθούν τον τομέα προς συγκεντρωτικά μοντέλα λειτουργίας.
Το ζήτημα των επιτοκίων και η υπερβάλλουσα ρευστότητα
Όσον αφορά το ενδεχόμενο ενίσχυσης του ανταγωνισμού και πιθανές μειώσεις επιτοκίων, ο κ. Κληρίδης σημείωσε ότι η συζήτηση για το κόστος δανεισμού συχνά επικεντρώνεται στους δανειολήπτες, αγνοώντας τις επιπτώσεις στους καταθέτες.
“Υπάρχουν μειώσεις επιτοκίων που πλήττουν τους καταθέτες, καθώς η υπερβάλλουσα ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και τα προβληματικά δάνεια που πωλήθηκαν εξακολουθούν να επηρεάζουν την τραπεζική λειτουργία”, εξήγησε.
Προειδοποίησε, επίσης, για τον κίνδυνο αποδυνάμωσης του κινήτρου αποταμίευσης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα στο μέλλον, ιδίως για συνταξιούχους που βασίζονται στις αποταμιεύσεις τους.
Η παρεξήγηση γύρω από το επιτοκιακό περιθώριο
Αναφορικά με το επιτοκιακό περιθώριο, ο κ. Κληρίδης τόνισε ότι υπάρχει παρεξήγηση, καθώς η διαφοροποίηση μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων εξαρτάται και από παράγοντες όπως οι αυξομειώσεις του Euribor.
Υπενθύμισε ότι, στο παρελθόν, όταν το Euribor ήταν μηδενικό, κάποιες τράπεζες κατέγραψαν ζημιές από την αποδοχή καταθέσεων, καθώς δεν τις χρειάζονταν.
Καταλήγοντας, επεσήμανε ότι οι τράπεζες παρουσίασαν υψηλά κέρδη το 2024, αλλά ιστορικά οι μέτοχοί τους έχουν χάσει σημαντικά κεφάλαια, ιδίως μετά την οικονομική κρίση του 2013.
“Δεν μπορούμε να ζητούμε υπερβολική φορολόγηση των κερδών τώρα, όταν στο παρελθόν υπήρξαν μεγάλες απώλειες για τους μετόχους των τραπεζών”, υποστήριξε.
