Ένα αίτημα του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου και της ΑΗΚ, το οποίο χρονολογείται, πήρε επιτέλους τον δρόμο για τη Βουλή, ώστε να εγκριθεί τροποποιητικό – εναρμονιστικό – νομοσχέδιο και να ανοίξει ο δρόμος για κατασκευή κεντρικών αποθηκευτικών συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρισμού, ενταγμένα στο δίκτυο της ΑΗΚ, τα οποία θα διαχειρίζεται ο ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς.

Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε, στις 12/2/2025, νομοσχέδιο που τιτλοφορείται «Ο περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Τροποποιητικός) Νόμος του 2025», που υποβλήθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας και ενσωματώνει σημαντικές ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για τη λειτουργία της αγοράς ενέργειας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που είχε γίνει από την Προεδρία μετά την έγκριση του νομοσχεδίου, μια από τις σημαντικότερες πρόνοιες του κειμένου αφορά στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), ο οποίος θα αποκτήσει πλέον τη δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, να αναπτύσσει και να διαχειρίζεται μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, επιλύοντας ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της αγοράς ηλεκτρισμού.

Με δεδομένο ότι η μέση ζήτηση ισχύος σε ετήσια βάση ανέρχεται σε 600 ΜW τις καθημερινές και 500 MW τα Σαββατοκύριακα ή αργίες και ήδη υπάρχει εγκατεστημένη ισχύς από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) 957MW, είναι αντιληπτό, αναφέρει η Προεδρία της Δημοκρατίας, ότι σε περιπτώσεις χαμηλής ζήτησης, στην απουσία ανεξάρτητων συστημάτων αποθήκευσης, χρειάζεται να αποκόπτεται ηλεκτρική ισχύς από ΑΠΕ για να διαφυλαχθεί το ισοζύγιο παραγωγής και ζήτησης. Σήμερα, λόγω έλλειψης αποθηκευτικών συστημάτων, όταν η ζήτηση είναι χαμηλή, μεγάλες ποσότητες πράσινης ενέργειας παραμένουν αναξιοποίητες. Με τη νέα ρύθμιση, θα αξιοποιείται (με αποθήκευση από τον ΔΣΜΚ) σε μεγαλύτερο βαθμό η παραγωγή από ΑΠΕ, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα, εξισορρόπηση και την αυτονομία του συστήματος.

Οι αλλαγές που περιέχονται στο νομοσχέδιο αναφορικά με την αποθήκευση με ευθύνη του Διαχειριστή και της ΑΗΚ θα μπορούσαν να είχαν προωθηθεί 2-3 χρόνια ενωρίτερα, όταν υπέβαλε σχετική πρόταση στη ΡΑΕΚ ο Διαχειριστής. Η πρότασή του δεν εγκρίθηκε, καθώς κρίθηκε πως ήταν ασύμβατη με πρόνοια της ευρωπαϊκής και κυπριακής νομοθεσίας, που περιορίζει τη διατήρηση συστημάτων αποθήκευσης από τον Διαχειριστή. Ακολούθησαν από τον νυν υπουργό Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου παραστάσεις προς την ΕΕ για να δοθεί παρέκλιση στην Κύπρο, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του ηλεκτρικού της συστήματος, κάτι που έγινε κατορθωτό.

Ωστόσο, εκδόθηκε και Οδηγία από την ΕΕ, που καλύπτει το θέμα της αποθήκευσης, αλλά και κάποια άλλα σημαντικά θέματα ηλεκτρισμού και τα οποία θα ρυθμιστούν μόλις η Βουλή εγκρίνει το νομοσχέδιο που εγκρίθηκε από το Υπουργικό στις 12/2/25.

Τι άλλο αλλάζει για τους καταναλωτές με το νομοσχέδιο, σύμφωνα με την Προεδρία της Δημοκρατίας:

  • Δικαίωμα κοινής χρήσης ενέργειας: Οι πολίτες θα μπορούν να μοιράζονται την παραγόμενη ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), μειώνοντας το κόστος τους.
  • Πολλαπλές συμβάσεις προμήθειας: Δυνατότητα ταυτόχρονης σύναψης περισσότερων από μία συμφωνιών για παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
  • Προστασία από τις αποσυνδέσεις: Διασφαλίζεται πρόσβαση σε προσιτή ενέργεια, ειδικά σε περιόδους κρίσης τιμών.
  • Σταθερά τιμολόγια: Δυνατότητα σύναψης συμβάσεων ορισμένου χρόνου με σταθερή τιμή, ώστε να περιορίζεται η επιβάρυνση από πιθανές αυξήσεις.