Οι προτάσεις που υπέβαλε το ΑΚΕΛ για τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος δεν συναντούν την αντίδραση της ΕΕ, αλλά την αντίδραση της Κυβέρνησης, υποστηρίζει το κόμμα, μετά τη λήψη της απάντησης της Επιτροπής σε σχετική ερώτηση που της υπέβαλε.
Θέση και ερωτήματα ΑΚΕΛ
Ειδικότερα, με αφορμή τις ψηλές τιμές ενέργειας στην Κύπρο, το ΑΚΕΛ απέστειλε ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας να μάθει κατά πόσο μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα για μείωση των επιπτώσεων στους καταναλωτές.
Το ΑΚΕΛ στην τοποθέτησή του σημειώνει: «Η Κύπρος είναι το μοναδικό κράτος μέλος που παραμένει καταδικασμένο σε ενεργειακή απομόνωση, καθώς είναι αποκομμένο από όλα τα ενεργειακά δίκτυα της ΕΕ και δεν μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους για πράσινη μετάβαση. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο αυξάνονται συνεχώς και η ενεργειακή φτώχεια μαστίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, στην Κύπρο πληρώνουμε το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη. Το 35% των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ ανέφεραν ότι ζουν σε κατοικία που δεν είναι αρκετά ζεστή ώστε να νιώθουν άνετα κατά τη διάρκεια του χειμώνα».
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, το ΑΚΕΛ απηύθυνε τρία ερωτήματα προς την Επιτροπή:
- Ποια μέτρα προτίθεται να προτείνει ώστε να λυθεί το πρόβλημα υψηλών τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος που αντιμετωπίζουν οι λαοί της ΕΕ;
- Ποια βραχυπρόθεσμα μέτρα θα προωθήσει ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, ιδιαίτερα στην Κύπρο (π.χ. μείωση του ΦΠΑ);
- Θα στηρίξει την πρόταση για θέσπιση έκτακτου μηχανισμού ανάκτησης των υπερκερδών των παραγωγών και εμπόρων του ηλεκτρισμού;
Η απάντηση της ΕΕ
Απαντώντας στο ΑΚΕΛ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμανε μεταξύ άλλων ότι:
(1) η οδηγία για τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) περιλαμβάνει την τοποθέτηση της ηλεκτρικής ενέργειας στον κατάλογο των αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να επωφεληθούν από μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ.
(2) Όταν προκύπτουν πραγματικά υπερκέρδη, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν φορολογικά μέτρα για την αντιμετώπισή τους, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέτρα αυτά δεν παρεμποδίζουν την ορθή λειτουργία των χονδρικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τα επενδυτικά κίνητρα.
Αναλυτικότερα, η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Η ενεργειακή φτώχεια και οι υψηλές τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως. Οι τιμές της ενέργειας είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και για την ευημερία των πολιτών. Η Επιτροπή έχει προτείνει μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία εγκρίθηκε από τους συννομοθέτες και εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη, και θα συνεχίσει τις εργασίες της για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, μεταξύ άλλων με ένα σχέδιο δράσης για την οικονομικά προσιτή ενέργεια στο πλαίσιο της συμφωνίας για καθαρή βιομηχανία.
Οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς επιτρέπουν ήδη στα κράτη μέλη να θεσπίζουν ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα, για παράδειγμα ρυθμιζόμενα τιμολόγια λιανικής, σύμφωνα με την οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια και κίνητρα για τους καταναλωτές, ώστε να μεταθέσουν τη ζήτησή τους εκτός περιόδων περιορισμένης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Επίσης, οι κανονιστικοί περιορισμοί στη συμμετοχή της αποθήκευσης, της απόκρισης ζήτησης και των ανεξάρτητων φορέων συγκέντρωσης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να καταργηθούν σύμφωνα με την οδηγία. Το άρθρο 66α της αναθεωρημένης οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια επεκτείνει τις δυνατότητες βραχυπρόθεσμων παρεμβάσεων στις αγορές λιανικής σε περίπτωση που το Συμβούλιο κηρύξει κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, για την εφαρμογή της οδηγίας. Επιπλέον, η οδηγία για τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) περιλαμβάνει την παράδοση ηλεκτρικής ενέργειας στον κατάλογο των αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να επωφεληθούν από μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ. Όταν προκύπτουν πραγματικά υπερκέρδη, τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν φορολογικά μέτρα για την αντιμετώπισή τους, υπό την προϋπόθεση ότι τα μέτρα αυτά δεν παρεμποδίζουν την ορθή λειτουργία των χονδρικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τα επενδυτικά κίνητρα».
Λήψη μέτρων
Μετά και την απάντηση της ΕΕ, το ΑΚΕΛ σημειώνει ότι οι προτάσεις που υπέβαλε το κόμμα για τη μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος δεν συναντούν την αντίδραση της ΕΕ, αλλά την αντίδραση της Κυβέρνησης.
Πρόσθετα, το ΑΚΕΛ επιμένει στην υλοποίηση ενός συνολικότερου στρατηγικού σχεδιασμού για την ενέργεια. Ωστόσο, μέχρι την υλοποίηση του, είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα όπως είναι: 1. Η μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα από 19% σε 9%. 2. Η στήριξη της ΑΗΚ και η απελευθέρωση των δυνατοτήτων για παραγωγή πράσινης ενέργειας και επένδυσης σε συστήματα κεντρικής αποθήκευσης. 3. Η φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ΑΠΕ για την υλοποίηση μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.
