Η άποψη ότι η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη ή/και οι μονάδες αποθήκευσης θα λύσουν το θέμα με τις περικοπές ενέργειας στα φωτοβολταϊκά συστήματα θα παραμείνει άποψη και πεποίθηση, αφού σε όλα τα κράτη, που έχουν ήδη αυτές τις υποδομές, ακολουθείται συχνά η πρακτική των περικοπών συστημάτων παραγωγής από ΑΠΕ.

Και αυτό διότι η ενέργεια από ΑΠΕ δεν μπορεί να διοχετευθεί και να απορροφηθεί στο σύστημα με τόσο απλό τρόπο, όσο νομίζουν οι περισσότεροι.

Από τη μια, σύμφωνα με ειδικούς και τεχνοκράτες που μίλησαν στον «Φ», η διείσδυση πράσινης ενέργειας στο δίκτυο, ακόμη και εάν αυτό είναι συνδεδεμένο με ηλεκτρικό καλώδιο για εισαγωγή και εξαγωγή ενέργειας δεν πρόκειται να σταματήσει τις περικοπές, αφού τα τεχνικά χαρακτηριστικά των υποδομών – διεθνώς – δεν δίνουν και πολλές επιλογές, αφού προτεραιότητα αποτελεί πάντα η ασφάλεια του δικτύου.

Από την άλλη, ούτε η αποθήκευση ενέργειας θα αλλάξει και πολλά στο συγκεκριμένο ζήτημα, αφού τα φωτοβολταϊκά συστήματα αυξάνονται και πληθύνονται και σε καμία περίπτωση οι μονάδες αποθήκευσης δεν μπορούν να απορροφήσουν όλη την ενέργεια που παράγεται από ΑΠΕ.

Πάντα θα χρειάζεται ρεύμα από συμβατική παραγωγή

Το γιατί αποφασίζονται περικοπές μπορεί να ακούγεται περίπλοκο – κάποιες φορές ίσως και αλλόκοτο – αλλά μπορεί να εξηγηθεί με απλό τρόπο, ώστε ο μέσος πολίτης να κατανοήσει τι συμβαίνει.

Η γενική αρχή είναι ότι πάντα πρέπει να υπάρχει παραγωγή από συμβατικές μονάδες.

Δηλαδή, έστω κι αν τα φωτοβολταϊκά παράγουν το 100% της ζήτησης, αυτή η ενέργεια δεν μπορεί να απορροφηθεί από το δίκτυο, αφού την ίδια ώρα θα πρέπει να βρίσκονται σε λειτουργία και οι συμβατικές μονάδες παραγωγής. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, κάποιες από αυτές οι μονάδες θα πρέπει να παράγουν ανά πάσα στιγμή το λιγότερο 200 με 300 μεγαβάτ.

Για να γίνει πιο εύκολα κατανοητό: Στο υποθετικό σενάριο που η ζήτηση είναι στα 700 μεγαβάτ, τότε εάν αφαιρεθούν τα 200 μεγαβάτ από τις συμβατικές μονάδες, το δίκτυο μπορεί να απορροφήσει 500 μεγαβάτ από ΑΠΕ. Άρα, οποιαδήποτε ενέργεια που παράγεται πάνω από 500 μεγαβάτ από ΑΠΕ θα πρέπει να απορριφθεί πριν μπει στο δίκτυο για λόγους ασφαλείας.

Βάσει των πιο πάνω, εξάγεται το συμπέρασμα πως, σε κάθε περίπτωση, πάντα θα υπάρχουν περικοπές στην πράσινη ενέργεια. Αυτό που μπορεί να ρυθμιστεί είναι το ποσοστό της απόρριψης και όχι η κατάργηση αυτού του μέτρου. Αυτή εξάλλου η πρακτική ακολουθείται και σε πολλές άλλες χώρες που διαθέτουν και μονάδες αποθήκευσης, αλλά και ηλεκτρική διασύνδεση.

Μικρό το κόστος από την απόρριψη ενέργειας

Ένας άλλος μύθος σχετικά με τις περικοπές ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα είναι ότι αυτές επιφέρουν μεγάλο κόστος στους καταναλωτές – ιδιοκτήτες συστημάτων στέγης.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, οι περικοπές που έγιναν το 2024 μεταφράζονται σε απώλεια μερικών ευρώ για τα νοικοκυριά, σε κάποιες περιπτώσεις μεταξύ 10 και 20 ευρώ ετήσια, και σε καμία περίπτωση – όπως ειπώθηκε στον «Φ» – δεν ισχύουν οι προβληματισμοί αλλά και οι αναφορές για ζημιές εκατοντάδων ευρώ τον μήνα λόγω των περικοπών.

Χαρακτηριστικό του πιο πάνω είναι ο προβληματισμός πολιτών για εγκατάσταση μπαταριών για αποθήκευση της ενέργειας. Κάτι όμως που θεωρείται εξαιρετικά ασύμφορο για τους καταναλωτές, λόγω ακριβώς του πολύ μικρού ποσού που «χάνουν» λόγω των περικοπών και του μεγάλου κόστους για αγορά μπαταριών.

Επίσης αυτό που πρέπει να εξηγηθεί είναι ο τρόπος που δουλεύει το net-metering. Όπως επεξηγήθηκε στον «Φ», η ενέργεια που παράγεται από το φωτοβολταϊκό σύστημα ενός νοικοκυριού διοχετεύεται στο δίκτυο της ΑΗΚ και ακολούθως αυτές οι κιλοβατώρες πιστώνονται στον λογαριασμό του καταναλωτή. Όταν ο καταναλωτής το βράδυ, που δεν παράγουν τα φωτοβολταϊκά του, χρησιμοποιήσει ενέργεια από το δίκτυο, τότε συμψηφίζεται αυτό που έδωσε στο δίκτυο κατά την διάρκεια των ωρών που παρήγαγε και τι κατανάλωσε από το δίκτυο της ΑΗΚ κατά την ώρα που δεν παρήγαγαν τα φωτοβολταϊκά του.

Ουσιαστικά, αυτό που γίνεται είναι έμμεση αποθήκευση ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα στο δίκτυο. Ενέργεια που σε αντίθετη περίπτωση θα χανόταν στην ολότητα της, αφού η ζήτηση για ενέργεια στο νοικοκυριό ήταν μικρότερη από την παραγωγή. Όπως εξάγεται, οι περικοπές κάποιων ωρών τον χρόνο από την παραγωγή οικιακών φωτοβολταϊκών μπορεί να θεωρηθεί αμελητέα σε σχέση με τα οφέλη που αποκομίζουν όσοι έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά.

Πρόβλημα στο φωτοβολταϊκό και το χρεώνουν στις περικοπές

Μια άλλη πτυχή, που έχει μεγεθύνει την υπόνοια του προβλήματος, είναι και οι αναφορές από πολίτες για εξαιρετικά μειωμένη παραγωγή ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά τους συστήματα, την οποία χρεώνουν στις αποκοπές.

Ωστόσο, η διερεύνηση κάποιων αναφορών και καταγγελιών, κατέδειξε πως η μειωμένη παραγωγή ενέργειας των συστημάτων οφειλόταν σε πρόβλημα που αντιμετώπιζαν στο οικιακό τους σύστημα και όχι λόγω περικοπών.