Μια εκτενής δήλωση – ανακοίνωση της ισραηλινής εταιρείας New Med (15/2/25), που συμμετέχει κατά 30% στην κοινοπραξία εταιρειών που διαχειρίζεται το κοίτασμα Αφροδίτη, προκάλεσε προβληματισμό χθες σε ευρύ κύκλο ανθρώπων της ενέργειας στην Κύπρο, αλλά πληροφορούμαστε ότι προκάλεσε και δυσφορία στην κυπριακή Κυβέρνηση.
Από την Κυβέρνηση αναφέρεται ανεπίσημα πως οι αναφορές που γίνονται στη δήλωση της New Med στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ δεν είναι ακριβείς, ιδιαίτερα ως προς τα ορόσημα – χρονοδιαγράμματα που συμφωνήθηκαν με τη Chevron, που λειτουργεί ως ο Διαχειριστής (Operator) της επένδυσης από πλευράς των εταιρειών.
Από κυβερνητικής πλευράς εκφράζεται επίσης δυσφορία για τις πολλές και σοβαρές προϋποθέσεις που η New Med καταγράφει με έμφαση στη δήλωσή της, ως προς τα επόμενα στάδια αξιοποίησης του κοιτάσματος από την κοινοπραξία, στην οποία όμως δεν έχει το «πάνω χέρι». Δεν είναι η πρώτη φορά που από κυβερνητικής πλευράς εκφράζεται ενόχληση για -προβοκατόρικες, όπως χαρακτηρίζονται, αναφορές και ανακοινώσεις της ισραηλινής εταιρείας, στην οποία χρεώνεται απροθυμία συνεργασίας για προώθηση των επενδύσεων που αφορούν το κοίτασμα Αφροδίτη.
Αυτό που κυρίως ενόχλησε εκπροσώπους της κυπριακής πλευράς είναι κυρίως η αναφορά από μέρους της New Med ότι το ενωρίτερο που θα μπορούσε να αρχίσει να τυγχάνει εμπορικής εκμετάλλευσης το κοίτασμα Αφροδίτη είναι το 2031 και μάλιστα υπό πολλές και δύσκολες προϋποθέσεις. Σε γενικές γραμμές, η ανακοίνωση της New Med στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ στέλνει το μήνυμα πως η κοινοπραξία δεν έχει δεσμευτεί -μέσω της τροποποίησης του Σχεδίου Ανάπτυξης και Παραγωγής- σε συγκεκριμένη ημερομηνία ολοκλήρωσης των μελετών και των έργων και έναρξη της παραγωγής, αλλά συμφώνησε να διεξαχθούν οι τεχνικές μελέτες (preFEED και FEED) και αναλόγως των αποτελεσμάτων των μελετών να ληφθούν αποφάσεις κατά πόσο θα γίνει ή όχι η επένδυση (προσδιρορίζεται για το 2017 η λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης – FID, «αν και εφόσον»)…
Εν ολίγοις, μέσα από τη δήλωση της New Med συνάγεται πως υπάρχει χειροπιαστό αποτέλεσμα από τη συμφωνία τροποποίησης του Σχεδίου Ανάπτυξης μόνο για την κοινοπραξία και αυτό συνίσταται στην ακύρωση από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας της Ειδοποίησης Παράβασης (της αρχικής συμφωνίας) που εξέδωσε εναντίον της κοινοπραξίας μέσα στο 2024 (notice of breach), κάτι που είχε ενοχλήσειιδιαίτερα τις εταιρείες, καθώς τους προκάλεσε προβλήματα στις διεθνείς τους δραστηριότητες.
Όπως προαναφέραμε, από κυπριακής πλευράς τονίζεται πως το ορόσημο του 2031 στο οποίο αναφέρεται η New Med δεν υπάρχει στο τροποποιημένο Σχέδιο Ανάπτυξης, ούτε και πρόκειται να γίνει αποδεκτό από την Κυβέρνηση. Δεν δίνονται ωστόσο πληροφορίες για τα ορόσημα που συμφωνήθηκαν.
Για το κόστος των 4 δισ. στο οποίο αναφέρεται η New Med (με επισήμανση ότι αυτό εκτιμήθηκε από τη Chevron πριν τη συμφωνία της περασμένης εβδομάδας για τροποποίηση του Σχεδίου Ανάπτυξης) παράγοντες στην Κύπρο ανέφεραν στον Φιλελεύθερο πως η εκρίμηση αυτή έγινε μεν πριν από μήνες, αλλά κατά τις διαπραγματεύσεις συζητήθηκαν τρόποι μείωσης αυτού του κόστους, κάτι που η κυπριακή πλευρά θεωρεί επιτεύξιμο στόχο.
