Μπορεί τα τελευταία χρόνια, μέσω πωλήσεων που τους κόστισαν δισεκατομμύρια, οι μεγάλες τράπεζες να έχουν κατορθώσει να μειώσουν σημαντικά την έκθεσή τους σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), ωστόσο κάθε άλλο παρά τα ξεχνούν.
Μιλώντας πρόσφατα σε τραπεζικό συνέδριο, ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου, Πανίκος Νικολάου, αναφέρθηκε στις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων (ΕΕΠ), οι οποίες διαχειρίζονται μεγάλο μέρος του ιδιωτικού χρέους (περίπου 19 δισ. ευρώ), κάτι που, όπως είπε, αποτελεί βαρίδι για την οικονομία της χώρας. «Είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν», ήταν η χαρακτηριστική του τοποθέτηση κι αυτό παρότι τα επίπεδα των ΜΕΔ στη δική του τράπεζα είναι σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.
Στο πλαίσιο της ίδια συζήτησης, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Τράπεζας, Μιχάλης Λούης, πρόσθεσε και το ζήτημα των καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης, το οποίο όπως είπε είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει τόσο τους πολίτες όσο και τους επενδυτές στην Κύπρο. «Αυτές οι καθυστερήσεις προκαλούν αβεβαιότητα και ανασφάλεια, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών στην κυπριακή αγορά».
Το ζήτημα της διαχείρισης των ΜΕΔ που βρίσκονται στις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων, είναι εξόχως νομικό, αφού στη συντριπτική πλειοψηφία τους είναι τερματισμένα εδώ και πολλά χρόνια και η μοναδική διέξοδος για επίλυσή τους είναι η δικαστική.
Το ζήτημα της επίλυσης των ΜΕΔ ταλαιπωρεί την κυπριακή οικονομία εδώ και περίπου μία δεκαετία, ωστόσο, εκτός από πολλές αναβολές και καθυστερήσεις, τα μέτρα που λήφθηκαν κατά καιρούς με πρόσχημα την προστασία των δανειοληπτών, όχι απλώς δεν έχουν διευκολύνει την επίλυση του ζητήματος αλλά το έχουν κάνει τόσο περίπλοκο που θα χρειαστούν ακόμα περισσότερα χρόνια για να διορθωθεί το τελευταίο κατάλοιπο της κρίσης της περιόδου 2008-2013.
Το αποτύπωμά τους στο σήμερα
Τα παλιά ΜΕΔ φαίνεται πως δεν απασχολούν τους τραπεζίτες απλώς στο γενικότερο πλαίσιο της κυπριακής οικονομίας, αλλά έχουν αφήσει και τη σκιά τους στο επιχειρησιακό σκέλος των τραπεζών. Απαντώντας σε ερώτηση για τη δανειοδοτική πολιτική των τραπεζών και κατά πόσο θα μπορούσαν να δίδουν περισσότερα δάνεια, ο κ. Λούης σχολίασε πως η παραχώρηση δανείων είναι η βασική εργασία των τραπεζών και έχουν παραχωρήσει δάνεια δισεκατομμυρίων κατά το 2024. Αλλά, πάντα με σύνεση και εφόσον πληρούνται τα σχετικά κριτήρια, επισήμανε. «Δεν αποκλείουμε κανέναν τομέα σε ό,τι αφορά τις δανειοδοτήσεις», ήταν το σχόλιο του κ. Νικολάου, για να προσθέσει: «Το θέμα είναι να μπορεί κάποιος να αποπληρώσει», και στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία της αξιολόγησης της φερεγγυότητας των δανειοληπτών.
Ως τράπεζες, σημείωσε, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τα δάνεια που παραχωρούμε, διασφαλίζοντας ότι οι δανειολήπτες θα μπορούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Μια αναφορά σαφώς συνδεδεμένη με το υψηλό ποσοστό ΜΕΔ που βαραίνει ακόμα την κυπριακή οικονομία, έστω κι αν πλέον βρίσκεται εκτός των ισολογισμών των τραπεζών. Φαίνεται πως οι διαδικασίες χειρισμού των ΜΕΔ, όπως διαμορφώθηκαν μέσα από τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις, δεν καθησυχάζουν ούτε τις Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων, ούτε τις ίδιες τις τράπεζες ώστε να νιώθουν άνετα κατά τη διαδικασία παραχώρησης νέων δανείων ότι ακόμα κι αν «σκάσουν» θα μπορούν να αξιοποιήσουν το ενέχυρο για να καλύψουν τη ζημιά τους και να ανακτήσουν τα χρήματα των καταθετών.
