Δεν είναι οι λίγες οι φορές που ηλικιωμένοι οδηγοί έθεσαν επιτακτικά την ανάγκη να αντιμετωπίζονται ισότιμα, όπως άλλοι οδηγοί, από τις ασφαλιστικές εταιρείες, για την κάλυψη των οχημάτων τους.
Ηλικιωμένοι οδηγοί υποστηρίζουν πως οι ασφαλιστικές εταιρείες τούς ζητούν να καταβάλουν αυξημένα ασφάλιστρα και ότι κάποτε τους αρνούνται συμβόλαιο, με το αιτιολογικό πως η συγκεκριμένη κατηγορία οδηγών θεωρείται υψηλού κινδύνου για την πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων.
Μάλιστα, σε αυτές τις περιπτώσεις, οι επηρεαζόμενοι ηλικιωμένοι οδηγοί παραπέμπονται στην Κοινοπραξία Ασφαλιστών. Οργανώσεις που εκπροσωπούν ηλικιωμένους, καθώς και συνδικαλαστικές οργάνωσεις, θεωρούν ότι οι πρακτικές που ακολουθούν οι ασφαλιστικές εταιρείες αποτελούν ηλικιακό ρατσισμό και καταπατούν κατάφωρα το ανθρώπινο δικαίωμα των ηλικιωμένων για ισότιμη μεταχείριση. Μάλιστα, υποστηρίζουν πως διεθνείς μελέτες κατέδειξαν πως αυξημένο κίνδυνο για την πρόκληση ατυχημάτων στους δρόμου αποτελούν οι νεαροί οδηγοί, λόγω της απειρίας που έχουν στην οδήγηση.
Δυσμενής διάκριση
Το θέμα συζητήθηκε στη Σύνοδο της Βουλής των Γερόντων, ενώ τα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, όταν είχε τεθεί το θέμα ενώπιον τους, είχαν ζητήσει την παρέμβαση του κράτους για να σταματήσει η αύξηση των ασφαλίστρων για τα οχήματα των ηλικιωμένων οδηγών.
Οι βουλευτές θεωρούν πως υπάρχει δυσμενής διάκριση των ηλικιωμένων οδηγών άνω των 70 ετών, σε σχέση με το ύψος των ασφαλίστρων που καταβάλlουν για την κάλυψη των οχημάτων τους. Μάλιστα, υπέβαλαν και πρόταση, με την οποία καλείται το κράτος να συμβάλει στην καταβολή μέρους των ασφαλίστρων. Συγκεκριμένα, απαίτησαν να εφαρμοστεί σχέδιο επιχορήγησης των ασφαλίστρων για τους χαμηλοσυνταξιούχους και για τους λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Τι προβλέπει ο νόμος
Παρά τα αιτήματα και τις αντιδράσεις, η νομοθεσία στην Κύπρο δένει τα χέρια του Εφόρου Ασφαλίσεων, καθώς δεν μπορεί να παρέμβει στην τιμολογιακή πολιτική των ασφαλιστικών εταιρειών σε σχέση με την κάλυψη των οχημάτων ηλικιωμένων.
Βάσει του νόμου, οι ασφαλιστικές εταιρείες καθορίζουν το ύψος των διαφόρων ασφαλίστρων. Συγκεκριμένα, ο Έφορος Ασφαλίσεων δεν έχει το δικαίωμα να υποχρεώσει μια ασφαλιστική εταιρεία να προσφέρει οποιασδήποτε μορφής ασφαλιστική κάλυψη και οι ασφαλιστικές εταιρείες είναι ελεύθερες να τιμολογούν τον κάθε κίνδυνο ξεχωριστά και να χρεώνουν ανάλογα.
Η παράμετρος της ηλικίας στην ΕΕ
Μελέτη που διενήργησε η υπηρεσία μελετών της Βουλής, φέρνει στο φως τι πράττουν άλλες 17 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση με τους ηλικιωμένους οδηγούς.
Τη διεξαγωγή της έρευνας ζήτησε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας Ανδρέας Καυκαλιάς, για να λάβει πληροφορίες για τις πρακτικές των υπολοίπων χωρών.
Στο κάλεσμα των υπηρεσιών του κυπριακού Κοινοβουλίου ανταποκρίθηκαν 17 χώρες και από τις απαντήσεις που έδωσαν εξάγεται το συμπέρασμα πως ποικίλει ο τρόπος αντιμετώπισης των ηλικιωμένων οδηγών. Για μερικές χώρες η ηλικία αποτελεί το Α και Ω για τον καθορισμό των ασφαλίστρων ενώ άλλες δεν τη λαμβάνουν υπόψη.
Υπάρχουν και περιπτώσεις χωρών όπου το κράτος έχει παρέμβει καθορίζοντας ανώτατα όρια ασφαλίστρων. Φυσικά, υπάρχουν κάποιες χώρες που εφαρμόζουν πρακτικές, σύμφωνα με τις οποίες επιβραβεύονται οι οδηγοί των οχημάτων όταν δεν προκαλούν ζημιές με τροχαία ατυχήματα, μέσω της μείωσης του ασφαλίστρου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Σύμφωνα με την έρευνα, για 13 χώρες η ηλικία δεν αποτελεί παράγοντα για τα ασφάλιστρα.
Συγκεκριμένα, στην Αυστρία, στη Γερμανία, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Εσθονία, στην Ισπανία, στη Λιθουανία, στην Ουγγαρία, στη Πολωνία, στην Πορτογαλία, στη Ρουμανία, στη Σλοβακία και στη Σλοβενία η ηλικία είτε λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό των ασφαλίστρων οχημάτων είτε όχι, όμως δεν αποτελεί παράγοντα δυσμενούς διάκρισης για ηλικιωμένους οδηγούς.
Από την άλλη, στο Λουξεμβούργο και στην Ολλανδία η ηλικία είναι παράγοντας που οδηγεί σε υψηλότερα ασφάλιστρα, λόγω του αυξημένου κινδύνου πρόκλησης ατυχημάτων. Μάλιστα, σημειώνεται πως για τον υπολογισμό του κόστους ασφάλισης αστικής ευθύνης οχημάτων, στις περισσότερες χώρες οι ασφαλιστικές εταιρείες χρησιμοποιούν δεδομένα για να αναλύσουν την επίδραση διαφόρων παραγόντων στην πρόκληση ατυχημάτων (ζημιών), όπως είναι η ισχύς του κινητήρα και η κατηγορία του οχήματος, η ηλικία και ο τόπος διαμονής του οδηγού, οι χιλιομετρικές αποστάσεις και η χρήση του οχήματος, το ιστορικό ασφάλισης και ζημιών.
Bonus-Malus
Παράλληλα, σε αρκετές χώρες για τον καθορισμό του ύψους των ασφαλίστρων εφαρμόζεται το σύστημα «Bonus-Malus». Με τη συγκεκριμένη φόρμουλα, επιβραβεύεται με μπόνους (έκπτωση στα ασφάλιστρα) η οδήγηση χωρίς ζημιές.
Από την άλλη, επιβάλλεται αύξηση των ασφαλίστρων σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος και ζημιάς. Σε κάποιες χώρες η ομάδα των ηλικιωμένων οδηγών καταγράφει τα λιγότερα τροχαία ατυχήματα, γεγονός που έχει θετική επίδραση στην τιμή της ασφάλισης αστικής ευθύνης οχημάτων.
Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες παραχωρούν εκπτώσεις στα ασφάλιστρα ηλικιωμένων οδηγών, λόγω του ιστορικού οδήγησής τους (χωρίς ατυχήματα), της οδηγικής πείρας, των δεξιοτήτων τους και της μεγαλύτερης προσοχής που επιδεικνύουν κατά την οδήγηση.
Οι πιο φθηνές και πιο ακριβές χώρες
Ταυτόχρονα, η μελέτη κατάδειξε πως κάποιες χώρες εφαρμόζουν συγκεκριμένες πολιτικές για ειδικές περιπτώσεις ηλικιωμένων οδηγών. Αναλυτικά, στη Γαλλία οι ηλικιωμένοι οδηγοί προβαίνουν στη σύναψη ασφαλιστικών συμβολαίων «μηδενικής χιλιομετρικής βοήθειας αυτοκινήτου», με ελαφρώς υψηλότερο ασφάλιστρο, για να έχουν κάλυψη οδικής βοήθειας ακόμη και μπροστά από το σπίτι τους.
Στη Γερμανία, σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που διενεργήθηκε από την Ομοσπονδιακή Αρχή Χρηματοοικονομικής Εποπτείας (BaFin) με στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχουν αδικαιολόγητες διακρίσεις σε βάρος ηλικιωμένων στον τομέα της ασφάλισης αυτοκινήτων, οι ασφαλισμένοι ηλικίας 63 έως 67 ετών καταβάλλουν, κατά μέσο όρο, τα χαμηλότερα ασφάλιστρα όλων των ηλικιακών ομάδων.
Επίσης, οι οδηγοί άνω των 82 ετών καταβάλλουν μόνο το 50% του ποσού ασφαλίστρου των 18χρονων, οι οποίοι δεν μπορούν να επωφεληθούν εκπτώσεων.
Στην Ολλανδία, για τον υπολογισμό των ασφαλίστρων των ηλικιωμένων οδηγών διενεργούνται οι συνήθεις διαδικασίες εκτίμησης που εφαρμόζονται για όλους τους οδηγούς, με πρόσθετες ειδικές εκτιμήσεις για ηλικιωμένους οδηγούς, όπως η εκτίμηση κινδύνου σε σχέση με την ηλικία (αργός χρόνος αντίδρασης, εύθραυστη σωματική διάπλαση κ. ά), ιατρικές αξιολογήσεις (π.χ. ιατρικές εξετάσεις μετά την ηλικία των 75 ετών) και οδηγική πείρα.
Επιπρόσθετα, οι ηλικιωμένοι οδηγοί έχουν τη δυνατότητα προσφυγής στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Καταγγελιών για Ασφαλιστικά θέματα, σε περίπτωση που διαπιστώνονται αθέμιτες διακρίσεις στο ύψος των ασφαλίστρων των οχημάτων τους.
Τους ασφαλίζουν όλους, Αυστρία και Γερμανία
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τη μελέτη της κυπριακής Βουλής, Αυστρία και Γερμανία δεν επιτρέπουν να απορριφθεί η σύναψη σύμβασης αστικής ευθύνης οχήματος. Στη Γερμανία, αίτημα για ασφάλιση οχήματος μπορεί να απορριφθεί μόνο εάν πραγματικοί ή τοπικοί περιορισμοί στο επιχειρηματικό σχέδιο της ασφαλιστικής εταιρείας εμποδίζουν τη σύναψη της σύμβασης ή εάν ο αιτών ήταν ήδη ασφαλισμένος στη συγκεκριμένη ασφαλιστική εταιρεία και διαπιστώθηκε παράβαση των όρων της προηγούμενης σύμβασης.
Στη Σουηδία μια ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να αρνηθεί να ασφαλίσει κάποιον, μόνο αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, όπως αναλογιστικοί, λόγω αυξημένου κινδύνου πρόκλησης ατυχήματος.
Τι κάνουν Ρουμανία, Φινλανδία, Τσεχία και Πορτογαλία
Στην Τσεχία και τη Φινλανδία οι θεωρούμενοι ηλικιωμένοι οδηγοί (65 ετών και άνω) και οι νεαροί οδηγοί (κάτω των 25 ετών) έχουν ακριβότερη ασφάλεια αστικής ευθύνης οχήματος, καθώς ο κίνδυνος να προκαλέσουν ατυχήματα κρίνεται ότι είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο.
Ωστόσο, τα ασφάλιστρα για τους ηλικιωμένους οδηγούς είναι χαμηλότερα από αυτά των νέων ή αρχάριων οδηγών. Στην Πορτογαλία, η ασφαλιστική εταιρεία έχει την υποχρέωση να παρέχει στον αιτητή σχετικές πληροφορίες για τη βαρύτητα των παραγόντων κινδύνου σε περίπτωση άρνησης σύναψης ασφαλιστικής σύμβασης ή αύξησης του ασφαλίστρου λόγω αυξημένου κινδύνου υγείας. Στη Ρουμανία, η εκτελεστική εξουσία με απόφασή της καθόρισε τα ανώτατα όρια του κόστους των ασφαλίστρων για την υποχρεωτική ασφάλιση οχημάτων.
