Οι συνεχώς αυξανόμενες περικοπές παραγωγής ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά πάρκα -αλλά πλέον και από πολύ μικρά πάρκα και οικιακά φωτοβολταϊκά στέγης- δεν είναι κυπριακό φαινόμενο. Είναι μία τεχνική επιλογή που κρίνεται αναγκαία και επείγουσα από όλο και περισσότερους διαχειριστές ηλεκτρικών δικτύων, ώστε να προστατεύσουν τα συστήματά τους από κινδύνους αστάθειας και φαινόμενα μερικής ή και ολικής σβέσης, σε περιπτώσεις υπερπαραγωγής ρεύματος από ΑΠΕ και μικρής κατανάλωσης.
Το θέμα απασχολεί την επικαιρότητα στην Κύπρο τις τελευταίες μέρες, με πολλές αντιδράσεις από ιδιοκτήτες οικιακών φωτοβολταϊκών, που είδαν σε μερικές περιπτώσεις μέσα στον Ιανουάριο τα φωτοβολταϊκά τους να αποσυνδέονται από το δίκτυο και να μην αποθηκεύουν σε αυτό την παραγωγή τους. Η αποσύνδεση γίνεται μέσω κυρίως του συστήματος ripple control (ή και νεότερης τεχνολογίας), που είναι εγκατεστημένο στην υποδομή του ιδιοκτήτη και επιτρέπει στον Διαχειριστή Διανομής (ΑΗΚ), μετά από αίτημα του Διαχειριστή Μεταφοράς, να αποσυνδέει ομάδες οικιακών φωτοβολταϊκών εξ αποστάσεως, για την προστασία της ομαλής λειτουργίας του συστήματος και της ομαλής ηλεκτροδότησης της χώρας.
Οι αποσυνδέσεις φωτοβολταϊκών γίνονται κατά προτεραιότητα στα μεγάλα εμπορικά πάρκα, όμως η μεγάλη αύξηση στην παραγωγή ηλεκτρισμού από οικιακά συστήματα και από μικρά φωτοβολταϊκά πάρκα, σε συνδυασμό με τη μικρή κατανάλωση λόγω ήπιου χειμώνα, υποχρεώνει τις τελευταίες μέρες τους Διαχειριστές σε συχνότερες αποκοπές μικρών φωτοβολταϊκών, κυρίως αυτών που εγκαταστάθηκαν εντός του 2023 και μετά, στα οποία προστέθηκε ο «κόφτης» (ripple control).
Τι συζητούν στη Γερμανία
Από δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο προκύπτει ότι ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι Διαχειριστές σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με την Neue Osnabrücker Zeitung στη Γερμανία (αναδημοσίευση στην cleanenergywire.org), οι Διαχειριστές ηλεκτρικών δικτύων στη Γερμανία και εκπρόσωποι παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας καλούν τη Βουλή της χώρας να εγκρίνει αμέσως (πριν τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου) μέτρα για τον καλύτερο έλεγχο και τον εξ αποστάσεως περιορισμό των μικρών φωτοβολταϊκών, μετά τη μεγάλη αύξηση της παραγωγής από φωτοβολταϊκά στη χώρα και την περιορισμένη κατανάλωση σε κάποιες ώρες.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται «η απεριόριστη μικρής κλίμακας τροφοδοσία ηλιακής ενέργειας απειλεί τη σταθερότητα του γερμανικού δικτύου».
Η Neue Osnabrücker Zeitung γράφει ότι ο διαχειριστής δικτύου TenneT και η Γερμανική Ένωση Βιομηχανιών Ενέργειας και Νερού (BDEW) πιέζουν την πολιτική ηγεσία να εγκρίνει την απαραίτητη νομοθεσία ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών της Γερμανίας στις 23 Φεβρουαρίου, λέγοντας ότι η μεγάλη παραγωγή από ηλιακή ενέργεια σε ώρες αιχμής θα μπορούσε να απειλήσει τη σταθερότητα του δικτύου εντός του έτους.
Οι νομοθέτες, αναφέρεται, συζητούν αυτές τις μέρες ένα σχέδιο νόμου για τον έλεγχο – περιορισμό των φωτοβολταϊκών. “Προκειμένου να ενσωματωθεί το αυξανόμενο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό σύστημα αποτελεσματικά και με οικονομικά εύλογο τρόπο, είναι σημαντικό η τροπολογία για την αποφυγή αιχμών στην παραγωγή να εφαρμοστεί πριν από το τέλος της νομοθετικής περιόδου”, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της TenneT Γερμανίας.
Η επικεφαλής του BDEW Kerstin Andreae προειδοποίησε επίσης ότι “υπάρχει απειλή για τη σταθερότητα των δικτύων χωρίς επαρκή έλεγχο”. Ιδιαίτερα κατά τις ηλιόλουστες ημέρες, μπορεί να προκύψουν προβλήματα όταν παράγεται υπερβολική ηλεκτρική ενέργεια σε περιόδους χαμηλής ζήτησης και αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τη μελλοντική επέκταση του δικτύου», εξήγησε.
Η ίδια εξήγησε ακόμα ότι χωρίς τη δυνατότητα ειδικού ελέγχου της παραγωγής σε κρίσιμες καταστάσεις, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιες γραμμές δικτύου (καταναλωτές ρεύματος) να πρέπει να αποσυνδεθούν προσωρινά από το δίκτυο, προκειμένου να σταθεροποιηθεί το σύστημα, τα λεγόμενα brownouts.
Ένα μεγάλο μέρος της νέας εγκατεστημένης ισχύος από φωτοβολταϊκά στη Γερμανία προέρχεται από συστήματα μικρής κλίμακας κάτω των 100 κιλοβάτ, τα οποία, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τροφοδοτούν στο δίκτυο ό,τι παράγουν, χωρίς τη δυνατότητα των Διαχειριστών να περιορίσουν την παραγωγή εξ αποστάσεως (σ.σ. όπως γίνεται από τα μέσα του 2023 στην Κύπρο), όταν αυτό είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της σταθερότητας του δικτύου.
