Μετά τις σημερινές υπογραφές μεταξύ του Κράτους και της Hermes Airports, άμεσα αναμένεται να αρχίσει η υλοποίηση της δεύτερης φάσης των έργων υποδομής στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου. Στο μεν αεροδρόμιο Λάρνακα τα έργα υπολογίζεται πως θα ολοκληρωθούν εντός 30 μηνών και στο δε αεροδρόμιο Πάφου αυτά θα είναι έτοιμα σε 27 μήνες. Τα έργα υποδομής, τα οποία θα αρχίσουν το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2025, αφορούν επεκτάσεις στα τερματικά κτήρια αξίας €170 εκατ. Ήδη η εταιρεία έχει εξασφαλίσει και χρηματοδότηση από τράπεζες της χώρας για την υλοποίηση των έργων. Μάλιστα, όταν τα έργα ολοκληρωθούν σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, θα υπάρχει αυξημένη δυνατότητα εξυπηρέτησης επιβατών κατά 70% σε σχέση με σήμερα. Ο σχεδιασμός των έργων έγινε με βάση τα τελευταία πρότυπα ενώ αυτά θα παραδίνονται σταδιακά. Σήμερα πριν από τη υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ των δύο μερών στο Προεδρικό Μέγαρο, αυτή θα επικυρωθεί από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΕΑ).
Μέχρι το 2033 τα αεροδρόμια στην Hermes
Συγκεκριμένα, η Hermes η οποία είναι η διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων θα συνεχίσει να τα διαχειρίζεται για άλλους 18 μήνες από την ημέρα που ολοκληρώνεται η πρώτη συμφωνία, στις 31 Μαϊου του 2031. Δηλαδή η εταιρεία θα συνεχίσει να διαχειρίζεται τους αερολιμένες μέχρι το 2033. Παράλληλα, το κράτος θα γλιτώσει αποζημιώσεις €400 εκατ., καθώς θα καταβάλλει στην εταιρεία απαιτήσεις €30 εκατ. , από τα €430 εκατ. , που απαιτούσε λόγω των επιπτώσεων που είχε από την πανδημία του κορωνοϊού και του πολέμου στην Ουκρανία. Επίσης η εταιρεία αποποιείται τις αποζημιώσεις εξαιτίας του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου. Ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης μιλώντας στον «Φ» δήλωσε πως πρόκειται για μια ευνοϊκή συμφωνία καθώς το κράτος. Είπε, επίσης πως θα είναι τεράστια τα οφέλη για την Κύπρο. Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, σε ανάρτηση στο «X» χαρακτηρίζει τη συμφωνία ως μία εξέλιξη στρατηγικής σημασίας, που διασφαλίζει τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα θέτει τις βάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των αεροδρομίων της χώρας.
Το «όχι» του Οδυσσέα
Η σύγκριση της νέας συμφωνίας γίνεται με το μνημόνιο του 2022, το οποίο διαπραγματευόταν η Κυβέρνηση Ανασταασιάδη. Τότε ο τέως Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, εντόπισε σκιές στην προκαταρτική συμφωνία, καθώς αυτή ήταν ετεροβαρής για το κράτος. Είχε διαπιστώσει πως θα είχε μεγάλο οικονομικό όφελος η εταιρεία λόγω της χρονικής επέκτασης της συμφωνίας για 5,5 χρόνια. Υπενθυμίζεται πως λόγω της εμπλοκής που υπήρξε με τη μη υλοποίηση των έργων της δεύτερης φάσης, τα δύο μέρη είχαν απευθυνθεί στο διαιτητικό δικαστήριο. Αφού η διαδικασία μπήκε για αρκετούς μήνες στον πάγο, το Σεπτέμβριο του 2023 μετά από οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας ξεκίνησε νέος κύκλος διαπραγματεύσεων, για να επιτευχθεί στην πορεία η νέα συμφωνία.
Η νέα συμφωνία
Η νέα συμφωνία που επιτεύχθηκε προβλέπει τα εξής:
– Παραχώρηση επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης κατά 18 μήνες
– Καταβολή ποσού ως αποζημίωσης €30 εκατ.
– Δικαίωμα χρήσης ποσού €20 εκατ. από το τέλος παραχώρησης υπό μορφή δανείου, με καταβολή τόκου που να καλύπτει τα έξοδα της Δημοκρατίας.
Έναντι,
– όλων των απαιτήσεων της εταιρείας που ξεπερνούσαν τα €430 εκατ.
– Αποποίησης του δικαιώματος της Hermes για αποζημιώσεις από την λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου και διευθέτησης άλλων διαφορών για τα έτη 2015-2023.
– Απόσυρσης των απαιτήσεων της Εταιρείας έναντι της Δημοκρατίας.
Τα οφέλη
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές τα οφέλη την επίτευξη της συμφωνίας είναι τα εξής:
– Άμεση έναρξη εργασιών με βελτιωμένο σχεδιασμό σε σχέση με τις αρχικές πρόνοιες της συμφωνίας παραχώρησης.
– Αυξημένη δυνατότητα εξυπηρέτησης επιβατών κατά 70% περίπου σε σχέση με τις σημερινές υποδομές.
– Εξυπηρέτηση των αυξανόμενων αναγκών των αερολιμένων τουλάχιστον μέχρι το 2036.
– Αποποίηση δικαιώματος για αποζημίωση εξαιτίας της λειτουργίας του παράνομου Αεροδρομίου της Τύμπου.
– Καλύτερη εξυπηρέτηση επιβατών.
– Περαιτέρω ανάπτυξη της συνδεσιμότητας.
– Υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας των αερολιμένων
– Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
– Πρόσθετα έσοδα για το κράτος από εμπορική δραστηριότητα.
Συμφωνία 2024 vs μνημόνιο 2022
Η σημερινή συμφωνία για τα αεροδρόμια, όπως υποστηρίζεται, είναι συμβατή με την νομοθεσία, κάτι που ήταν αβέβαιο με το μνημόνιο του 2022.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές από τη σύγκριση της σημερινής συμφωνίας με το μνημόνιο του 2022 προκύπτουν τα εξής:
-Προηγήθηκε της συμφωνίας του 2024 οικονομική και τεχνική εκτίμηση και αξιολογήθηκαν όλες οι απαιτήσεις. Το 2022, το μνημόνιο θα υπογραφόταν χωρίς να έχει προηγηθεί οικονομική και τεχνική αξιολόγηση, με κίνδυνο να προκύψουν διαφωνίες.
– Η συμφωνία του 2024 στηρίχθηκε στη θέση ότι δεν προσφέρει οικονομικό όφελος προς την ανάδοχο εταιρεία και κατ’ επέκταση δεν υπάρχει κρατική ενίσχυση. Όπως επισημαίνεται στο μνημόνιο του 2022 αυτό δεν ήταν δυνατόν να αξιολογηθεί την στιγμή της υπογραφής και τέθηκε ως προϋπόθεση η έγκριση από τις αρμόδιες αρχές.
-Το περιεχόμενο της συμφωνίας 2024 αξιολογήθηκε νομικά και είναι συμβατό με τις πρόνοιες της νομοθεσίας περί Δημοσίων Συμβάσεων. Το 2022 υπήρχε ενδεχόμενο μη συμμόρφωσης με τη συγκεκριμένη νομοθεσία.
-Οι εργασίες ξεκινούν αμέσως αντί μετά πάροδο χρόνου που προνοούσε το μνημόνιο του 2022 για εξασφάλιση εγκρίσεων από τα αρμόδια όργανα.
-Ο σχεδιασμός της προκαταρτικής μελέτης έχει συμφωνηθεί ενώ το 2022 θα ακολουθούσε την υπογραφή της συμφωνίας.
-Η συμφωνία 2024 προνοεί 1.5 χρόνο παράταση + 30 εκατ. αποζημίωση (συν παραχώρηση δανείου €20 εκατ.) ενώ το 2022 θα δίνονταν 5.5 χρόνια παράταση χρόνου.
