Όλα για όλα τα έπαιξαν χθες τα κόμματα, οι τράπεζες και η Κυβέρνηση για να φέρουν προς το μέρος τους την πλειοψηφία των βουλευτών κατά την ψηφοφορία για επιβολή ή όχι του έκτακτου τέλους 5% επί των υπερκερδών που καταγράφουν τα πιστωτικά ιδρύματα λόγω της ανόδου των δανειστικών επιτοκίων αλλά και του τόκου από τις καταθέσεις τους στην ΕΚΤ.
Το μεν ΑΚΕΛ κατέβαλε έως το τέλος σκληρή προσπάθεια να πείσει βουλευτές άλλων κομμάτων να στηρίξουν την πρόταση του, τα δε υπόλοιπα κόμματα -πλην ΕΛΑΜ και Οικολόγων που υπερψήφισαν- το πάλεψαν για να κερδίσουν από τις τράπεζες περισσότερες υποσχέσεις για μελλοντικά μέτρα υπέρ των δανειοληπτών.
Κυβέρνηση, Σύνδεσμος Τραπεζών ακόμη και η Κεντρική Τράπεζα, μέσω διαφορών κινήσεων, κατέβαλαν προσπάθειες να αποτρέψουν την έγκριση της πρότασης νόμου. Ως γνωστό, από την Τετάρτη το Υπουργείο Οικονομικών επιστράτευσε το Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίου για να αλλάξει το κλίμα υπέρ της καταψήφισης της πρότασης, ενώ κάποιες τράπεζες έσπευσαν σε ανακοινώσεις της τελευταίας στιγμής για μειώσεις επιτοκίων.
Οι ισορροπίες
Τελικά, μετά από πολύωρη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, εν μέσω τεταμένου κλίματος, με κατηγορίες, αντεγκλήσεις, αντιπαράθεση και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, απορρίφθηκε η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, με την οποία θα επιβαλλόταν έκτακτο τέλος αλληλεγγύης ύψους 5% στα υπερκέρδη των τραπεζών για το 2024 και 2025.
Την πρόταση νόμου καταψήφισαν 25 βουλευτές από το ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ , τη ΔΗΠΑ και η Αλεξάνδρα Ατταλίδου. Υπέρ της πρότασης νόμου τάχθηκαν 25 βουλευτές από το ΑΚΕΛ, το ΕΛΑΜ, την ΕΔΕΚ, τους Οικολόγους, ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας και ο ανεξάρτητος βουλευτής Κωστής Ευσταθίου.
Σε περίπτωση ισοψηφίας στη Βουλή η προταθείσα νομοθεσία απορρίπεται, καθώς οι θετικές ψήφοι δεν είναι περισσότερες. Αποχή τήρησαν οι βουλευτές του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς και Χρίστος Ορφανίδης, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ Μιχάλης Γιακούμης και ο ανεξάρτητος Ανδρέας Θεμιστοκλέους. Ουσιαστικά, η αποχή που τήρησαν οι τέσσερις βουλευτές καθόρισε το αποτέλεσμα.
Έγινε το «σώσε»
Βουλευτές του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ που διαφοροποίησαν τη θέση τους από την επίσημη στάση που τήρησαν τα κόμματα τους αμφιταλαντεύονταν μέχρι την υστάτη. Η πρόθεση διαφοροποίησής τους είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση των ηγεσιών των δύο κομμάτων.
Τελικά, Μυλωνάς, Ορφανίδης και Γιακουμή έκαναν δεύτερες σκέψεις και επέλεξαν τον δρόμο της αποχής, που οδήγησε σε καταψήφιση της επιβολής του τέλους αλληλεγγύης. Λόγω του ισόπαλου αποτελέσματος, το ΑΚΕΛ ζήτησε να επαναληφθεί η ψηφοφορία και διά χειρός, αίτημα που δεν έγινε αποδεκτό.
Οργιώδες παρασκήνιο
Οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις άρχισαν από το βράδυ της Τετάρτης, με τους τραπεζίτες σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με τα κόμματα. Πρωί -πρωί χθες, ο Σύνδεσμος Τραπεζών εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία δεσμευόταν για άμεση εξέταση και λήψη συγκεκριμένων μέτρων υπέρ των δανειοληπτών. Η κίνηση των τραπεζών αποσκοπούσε στην αναβολή της συζήτησης της πρότασης νόμου για τον Ιανουάριο, κάτι που είχε ζητηθεί από κάποια κόμματα και στη σύσκεψη των αρχηγών ή εκπροσώπων των κομμάτων.
Αναφέρθηκε πως με την αναβολή θα δινόταν χρόνος στις τράπεζες για να επεξεργαστούν νέους σχεδιασμούς για τους δανειολήπτες, κυρίως για τους νέους.
Εκεί που φαινόταν πως θα αναβαλλόταν η συζήτηση του θέματος, κάτι που ζήτησε στην Ολομέλεια το ΕΛΑΜ, τελικά αποφασίστηκε διά ψηφοφορίας η πρόταση να συζητηθεί.
Θυμήθηκαν το ’13 και τον Συνεργατισμό
Πριν από την ψηφοφορία τα κόμματα αντάλλαξαν κατηγορίες και θυμήθηκαν την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας το 2013, το κούρεμα των καταθέσεων, το Συνεργατισμό κλπ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου δήλωσε πως το ΑΚΕΛ δεν έχει αλλεργία στα κέρδη αλλά στην κλεψιά. Όπως είπε, το τέλος 5% θα επιβληθεί στα υπερκέρδη, επισημαίνοντας πως το 2022 και 2023 λόγω της αύξηση των επιτοκίων είχαν 100% αύξηση. Ανέφερε πως το ΑΚΕΛ είναι με την κοινωνία, επισημαίνοντας πως 4 χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν φορολόγηση υπερκερδών των τραπεζών.
Εκ μέρους του ΔΗΣΥ, ο βουλευτής Ονούφριος Κουλά διερωτήθηκε τι θα γίνει όταν οι τράπεζες έχουν υπερζημιές. Είπε ότι αν ψηφιζόταν η πρόταση οι τράπεζες θα μετακυλούσαν τη φορολογία στους δανειολήπτες.
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδούλος εξέφρασε απαισιοδοξία πως η χώρα δεν θα ορθοποδήσει γιατί όπως είπε κάποιοι δεν μαθαίνουν και παίζουν πολιτικά παιχνίδια, οδηγώντας την Κύπρο στα βράχια.
