Την ώρα που ο ΑΔΜΗΕ πιέζει προς κάθε κατεύθυνση για να ανατραπεί η κοινή απόφαση που έλαβαν οι ρυθμιστές ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας να απορρίψουν ένα μικρό μέρος των εκατομμυρίων ευρώ που ζήτησε να ανακτήσει ο ελληνικός οργανισμός για την ηλεκτρική διασύνδεση (και του ενέκριναν ανάκτηση 570 εκατ., για την ώρα), η πληροφόρηση του Φιλελευθέρου αναφέρει πως το πλέον καυτό θέμα, που απειλεί να τινάξει στον αέρα το έργο ή τουλάχιστο τη συμμετοχή της Κύπρου σε αυτό, αφορά τη «σύμβαση παραχώρησης» (concession agreement) μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της θυγατρικής του, Great Sea Interconnector.
Δηλαδή, τη συμφωνία μέσω της οποίας ο Great Sea Interconnector θα καταστεί ο φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης.
Δεδομένου ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεσμευτεί έναντι της Ελληνικής Δημοκρατίας, μέσω του «πλαισίου συμφωνίας» του περασμένου Σεπτεμβρίου, να συμμετάσχει επενδυτικά στο κεφάλαιο του Great Sea Interconnector (GSI), νοουμένου ότι θα προκρίνουν κάτι τέτοιο οι μελέτες που είναι σε εξέλιξη για λογαριασμό της Κυβέρνησης, το περιεχόμενο της σύμβασης παραχώρησης ΑΔΜΗΕ – GSI αφορά άμεσα και την Κύπρο.
Ενώπιον της ΡΑΕΚ και της ΡΑΕΕΥ Ελλάδος εκκρεμεί το κείμενο της συμφωνίας που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ, ώστε να εγκριθεί και να προχωρήσει επίσημα η ανάληψη της ευθύνης εκτέλεσης του έργου της διασύνδεσης από τον GSI. Σε συχνά διαστήματα βλέπουν το φως στην Ελλάδα δημοσιεύματα που δακτυλοδείχνουν τη ΡΑΕΚ για καθυστέρηση στην έγκριση αυτής της συμφωνίας, παρ’ ότι ούτε η ΡΑΑΕΥ την έχει αποδεκτεί επίσημα.
Όπως έχει, είναι «όχι»
Πληροφορούμαστε όμως ότι κρατικοί φορείς στην Κύπρο είναι ανάστατοι και ιδιαιτέρως προβληματισμένοι από το περιεχόμενο της υπό έγκριση συμφωνίας και έχουν στείλει προς διάφορες κατευθύνσεις το μήνυμα πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector, αν το σχέδιο συμφωνίας ΑΔΜΗΕ – GSI δεν αλλάξει ουσιωδώς. Και ως προς το γράμμα, αλλά κυρίως ως προς την επιχειρηματική φιλοσοφία που διαχέεται σε αυτό.
Επίσημη ενημέρωση για το θέμα δεν υπάρχει για την ώρα.
Η πληροφόρηση που έχει ο Φιλελεύθερος αναφέρει πως το εν λόγω προσχέδιο συμφωνίας που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ ως προς τον ρόλο που θα έχουν ο ίδιος και ο GSI για τη χρηματοδότηση και την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει τύχει αναλυτικής αξιολόγησης από εξωτερικό σύμβουλο του κράτους. Ο οποίος πληροφορούμαστε πως προειδοποίησε την κυβερνητική πλευρά πως ενδεχόμενη συμμετοχή του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο του νέου φορέα υλοποίησης (GSI), όπως αυτός στήνεται από τον ΑΔΜΗΕ, θα ισοδυναμεί με τεράστιο οικονομικό ρίσκο και σοβαρές περιπέτειες, που δυνατό να κλονίσουν σταδιακά τη σημερινή πολύ καλή δημοσιονομική κατάσταση της χώρας.
Άλλος την ευθύνη, άλλος την ιδιοκτησία
Δεν έχουμε υπόψη όλη την επιχειρηματολογία του εξωτερικού συμβούλου και των κρατικών λειτουργών που επεξεργάστηκαν τη συμφωνία παραχώρησης που ζητά να του εγκριθεί ο ΑΔΜΗΕ. Πηγές που γνωρίζουν το περιεχόμενο της σχεδίου συμφωνίας υποστηρίζουν πως στην ουσία ο ΑΔΜΗΕ εκχωρεί στον GSI (και στους επενδυτές που θα εισέλθουν σε αυτόν, υπό προϋποθέσεις και η Κυπριακή Δημοκρατία, πιθανό και ο ίδιος ο ΑΔΜΗΕ) την ευθύνη της χρηματοδότησης του έργου (υπολείπονται 1.2 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται πιθανές ανατιμήσεις) και της κατασκευής του, αλλά δεν εκχωρεί την ιδιοκτησία της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Οι ίδιες πηγές ανέφεραν στον Φιλελεύθερο πως ο ΑΔΜΗΕ επιχειρεί να δημιουργήσει μία σχέση ιδιοκτήτη έργου (ο ίδιος) και εργολάβου ή υπεργολάβου (ο GSI και οι μέτοχοί του). Δηλαδή, μας ελέχθη, η ευθύνη της χρηματοδότησης και της κατασκευής να βαραίνει τους μετόχους του Great Sea Interconnector, μαζί με την ευθύνη υλοποίησης του συμβολαίου 1.4 δισ. με τη Nexans, και στη συνέχεια οι μέτοχοι να παραδώσουν ολοκληρωμένο το έργο στον ΑΔΜΗΕ.
Κάτι τέτοιο, υποδεικνύουν, είναι δυνατό να συμπαρασύρει την Κυπριακή Δημοκρατία, αν πάρει την απόφαση να επενδύσει στον GSI, σε μια οικονομική περιπέτεια και σε κίνδυνο έκθεσης σε χρέη ή εγγυήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων. Πολύ περισσότερο επειδή για την ώρα ουδείς άλλος φορέας ή επιχείρηση ή επενδυτικό ταμείο δεν έχουν αποφασίσει να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο του GSI και οι προοπτικές να το πράξουν σύντομα δεν είναι πολλές.
Εξού και πρόσφατα γράφτηκε σε ελλαδικά ΜΜΕ ότι το αμερικανικό κρατικό επενδυτικό ταμείο, με το οποίο ο ΑΔΜΗΕ έλεγε πως είναι κοντά σε συμφωνία για συμμετοχή του στο εταιρικό σχήμα του φορέα υλοποίησης, έχει διαμηνύσει ότι θα τον ενδιέφερε να παραχωρήσει δάνεια στον GSI ύψους 400 εκατ. ευρώ!
Συνεταιρισμός με ισοτιμία
Αν και από κυβερνητικής πλευράς δεν έχει επιβεβαιωθεί οτιδήποτε από τα ανωτέρω, ο Φιλελεύθερος πληροφορείται ότι αυτό που θα κρατούσε ανοικτό τον δρόμο για συμμετοχή της Δημοκρατίας στον GSI θα ήταν ένα εντελώς διαφορετικό σύμφωνο παραχώρησης του έργου από τον ΑΔΜΗΕ στον GSI, το οποίο θα διασφάλιζε έναν υγιή συνεταιρισμό εταιρειών-οργανισμών, ακόμα και κρατικών φορέων, στη βάση της ισοτιμίας και με απαραίτητη προϋπόθεση να διατηρεί -ως συνεταιρισμός- την πλήρη ιδιοκτησία της ηλεκτρικής διασύνδεσης, σε όλες τις φάσεις του έργου και τα έσοδα από αυτό μετά την έναρξη της λειτουργίας του. Και, βέβαια, ισότιμο καταμερισμό ευθυνών των μετόχων για τη χρηματοδότηση του έργου και τις προκλήσεις που πιθανό να αντιμετωπίσει.
