Μια ανακοίνωση, σε αυστηρό τόνο, του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), φέρνει στην επιφάνεια την απροθυμία ιδιωτών παραγωγών -ή και προμηθευτών- ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να συνεργαστούν με τις κρατικές Αρχές για την εμπορική λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού το δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Όπως αποκαλύπτεται μέσα από την ανακοίνωση του ΔΣΜΚ, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του, από τον περασμένο Απρίλιο, προς τους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές, ώστε να υποβάλουν την αίτηση ένταξης των επιχειρήσεών τους στην 3η περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού, το ενδιαφέρον παραμένει υποτονικό. Σχεδόν ανύπαρκτο, όπως πληροφορείται ο Φιλελεύθερος.
Η απροθυμία ανταπόκρισης προς τις εκκλήσεις του Διαχειριστή ενδεχομένως οφείλεται σε κάποιο βαθμό στην αναβλητικότητα μερίδας παραγωγών να «τρέξουν» τις διαδικασίες για την εγγραφή τους στη δοκιμαστική λειτουργία της αγοράς. Ωστόσο, σε αρκετές άλλες περιπτώσεις η μη προσέλευση για υποβολή της αίτησης για τη δοκιμαστική περίοδο υποδηλοί την έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος για τη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς οι συγκεκριμένοι επιχειρηματίες είναι απόλυτα ικανοποιημένοι από τη λειτουργία της μεταβατικής ρύθμισης αγοράς ηλεκτρισμού, η οποία τους αποδίδει μεγάλα ποσοστά κερδών.
Αν και υπάρχουν ανησυχίες από τεχνοκράτες της κρατικής μηχανής, αλλά και του ιδιωτικού τομέα, ότι η εμπορική λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς (στη βάση του πανευρωπαϊκά αμφιλεγόμενου Μοντέλου Στόχος της ΕΕ) βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα δεν θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών για τους οικιακούς καταναλωτές -αντίθετα ίσως επιφέρει αυξήσεις στη χρέωση της κιλοβατώρας- πολλοί παραγωγοί θεωρούν ότι με το σημερινό καθεστώς των διμερών συμβολαίων, στο πλαίσιο της μεταβατικής, εξασφαλίζουν βέβαιη βιωσιμότητα και σοβαρή κερδοφορία, προσφέροντας τιμές πολλαπλάσιες του συνολικού κόστους που έχουν στα φωτοβολταϊκά πάρκα, με μικρή έκπτωση στους εμπορικούς πελάτες τους έναντι των χρεώσεων της ΑΗΚ, που παράγει με πολύ μεγαλύτερο κόστος καυσίμου.
Από τον Απρίλη… τους παρακαλεί
Στη χθεσινή του ανακοίνωση, την οποία τιτλοφορεί «Υποτονικό Ενδιαφέρον Υποβολής Αιτήσεων Ένταξης», ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς προειδοποιεί τους συμμετέχοντες στη μεταβατική ρύθμιση (η οποία ξεκίνησε το 2017 για να λειτουργήσει 1-2 χρόνια και λειτουργεί ακόμη) ότι «σε περίπτωση καθυστέρησης υποβολής αίτησης ή καθυστέρηση στην υποβολή των απαραίτητων εγγράφων και πιστοποιητικών, η ένταξη στην 3η Περίοδο Δοκιμαστικής Λειτουργίας/ΑΑΗ θα καθυστερήσει, ανάλογα με τον όγκο διαχείρισης των αιτήσεων που θα ληφθούν τη δεδομένη χρονική στιγμή. Παρά τις προσπάθειες που θα καταβάλει για έγκαιρη εξέταση όλων των αιτήσεων, ο ΔΣΜΚ δεν μπορεί να εγγυηθεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των αιτητών πριν την εμπορική λειτουργία της ΑΑΗ».
Αυτό σημαίνει, πρώτον, ότι κάποιοι παραγωγοί – προμηθευτές ενδεχομένως να μην ενταχθούν έγκαιρα στην εμπορική λειτουργία της αγοράς, με οικονομικές συνέπειες για τους ίδιους αλλά και με ταλαιπωρία των σημερινών πελατών τους, και δεύτερον, ότι ενδεχομένως να προκληθεί νέα καθυστέρηση και στη λειτουργία της αγοράς.
Σύμφωνα με τον Διαχειριστή Μεταφοράς «στις 30/04/2024 ο ΔΣΜΚ παρουσίασε στους ενδιαφερόμενους τη Διαδικασία Ένταξης στην 3η Περίοδο Δοκιμαστικής Λειτουργίας/Ανταγωνιστική Αγορά Ηλεκτρισμού (ΑΑΗ) και κατόπιν ανάρτησε στην ιστοσελίδα του την Οδηγία Ένταξης στο Συμβατικό Πλαίσιο των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού, την Αίτηση Ένταξης και όλα τα σχετικά έντυπα. Ο ΔΣΜΚ ξεκίνησε να δέχεται αιτήσεις ένταξης από 01/06/2024 (σ.Φ. με ελάχιστη ανταπόκριση, όπως πληροφορούμαστε, με αιτήσεις 5-6 συμμετεχόντων, από τις δεκάδες που συμμετέχουν στη μεταβατική ρύθμιση)».
Ο ΔΣΜΚ προσθέτει ότι «από τα τέλη Απριλίου 2024 μέχρι και σήμερα, ο ΔΣΜΚ επανειλημμένα επεσήμανε στους ενδιαφερόμενους και ιδιαίτερα στους συμμετέχοντες στη Μεταβατική Ρύθμιση της Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΜΡΑΗ) την αναγκαιότητα υποβολής αίτησης ένταξης στην 3η Περίοδο Δοκιμαστικής Λειτουργίας/ΑΑΗ μέσω ενημερωτικών παρουσιάσεων και ανακοινώσεων.
Γιατί είναι σημαντικό
Παράλληλα, ο ΔΣΜΚ τονίζει τη σημαντικότητα της συμμετοχής των παραγωγών/προμηθευτών στην 3η Περίοδο Δοκιμαστικής Λειτουργίας, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματα αυτής, μεταξύ των οποίων:
– την εξοικείωση των συμμετεχόντων/χρηστών με το Σύστημα Διαχείρισης της Αγοράς (MMS),
– την καλύτερη κατανόηση των προνοιών των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΚΑΗ),
– τη διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων των συστημάτων των συμμετεχόντων και της διεπαφής των συστημάτων με το MMS,
– την απόκτηση εμπειρίας για καλύτερη διαχείριση του τρόπου συμμετοχής των συμμετεχόντων και βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών τους,
– την επίλυση τυχόν προβλημάτων για τη μετέπειτα απρόσκοπτη δραστηριοποίησή τους στην ΑΑΗ,
– την επεξεργασία των διάφορων αποτελεσμάτων από τις επιμέρους αγορές για καλύτερη διαχείριση προσφορών, τυχόν συμβάσεων με συμβαλλόμενους, δηλαδή την οικονομική αξιολόγηση των οικονομικών αποτελεσμάτων από τη συμμετοχή τους στην ΑΑΗ».
Αγρόν ηγόρασαν – «Θα μείνετε εκτός»
Παρά τις προσπάθειες του ΔΣΜΚ, «ο αριθμός των αιτήσεων που λήφθηκαν δεν είναι ο προσδοκώμενος. Η συμμετοχή στην 3η Δοκιμαστική Λειτουργία αποτελεί την ενδεδειγμένη οδό για την ομαλή μετάβαση των συμμετεχόντων στην εμπορική λειτουργία της ΑΑΗ και την αδιάκοπη λειτουργία των εργασιών των Συμμετεχόντων, που ήδη δραστηριοποιούνται στη ΜΡΑΗ.
»Κατά την εξέταση των αιτήσεων ο ΔΣΜΚ τηρεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας. Σε περίπτωση καθυστέρησης υποβολής αίτησης ή καθυστέρηση στην υποβολή των απαραίτητων εγγράφων και πιστοποιητικών, η ένταξη στην 3η Περίοδο Δοκιμαστικής Λειτουργίας/ΑΑΗ θα καθυστερήσει, ανάλογα με τον όγκο διαχείρισης των αιτήσεων που θα ληφθούν τη δεδομένη χρονική στιγμή. Παρά τις προσπάθειες που θα καταβάλει για έγκαιρη εξέταση όλων των αιτήσεων, ο ΔΣΜΚ δεν μπορεί να εγγυηθεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας ένταξης των αιτητών πριν την εμπορική λειτουργία της ΑΑΗ».
Ο ΔΣΜΚ προειδοποιεί ότι, με την έναρξη της ΑΑΗ, οι Συμμετέχοντες στη ΜΡΑΗ που δεν εξασφάλισαν τη συμμετοχή τους στην ΑΑΗ, με βάση τα προαναφερόμενα, θα βρεθούν εκτός αγοράς, με αποτέλεσμα να μην έχουν έσοδα από την παραγόμενη ενέργεια τους ή/και να μην μπορούν να εξυπηρετούν τους συμβαλλόμενους με αυτούς πελάτες/ιδιοκτήτες εγκαταστάσεων παραγωγής ανάλογα με την ιδιότητα που κατέχουν».
Η 3η δοκιμαστική λειτουργία (οι προηγούμενες δύο δεν στέφθηκαν με επιτυχία) περιλαμβάνει σχεδόν όλες τις διαδικασίες και λειτουργίες που θα τρέχουν και στην κανονική λειτουργία της αγοράς (προημερήσια αγορά, προσφορές ενέργειας με πραγματικές τιμές, κλπ) και μέσα από αυτήν θα διαφανεί πόσο έτοιμο είναι το σύστημα να προχωρήσει στην εμπορική ανταγωνιστική αγορά. Θα διαφανεί, επίσης, αν οι προσδοκίες της αγοράς για μειωμένες τιμές θα επιβεβαιωθούν ή αν θα επιβεβαιωθούν όσοι προβλέπουν διατήρηση υψηλών τιμών ανά κιλοβατώρα.
