Οι μεγάλες διαφορές (ανισότητες) μεταξύ των οικονομικών δυνατοτήτων των νοικοκυριών στην Κύπρο (πολλά από τα οποία πλέον τα συνθέτουν κοινοτικοί πολίτες και πολίτες τρίτων χωρών που εργάζονται σε εταιρείες που εγκαταστάθηκαν και δραστηριοποιούνται στην Κύπρο κυρίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία) αναδεικνύονται ξανά μέσα από τα νέα στοιχεία της Eurostat, τα οποία αφορούν το ποσοστό εισοδημάτων των νοικοκυριών που επενδύονται σε αγορά ή ανακαίνιση οικίας.

Σε μια μακρά περίοδο (από το 2020-21) που η οικονομία και η κοινωνία διήλθαν μέσα από αλλεπάλληλες κρίσεις -περιλαμβανομένης της έκρηξης του πληθωρισμού- που επηρέασαν τα εισοδήματα των νοικοκυριών και διατηρούν χιλιάδες πολίτες στα όρια της φτώχειας, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η Κύπρος ήταν μέσα στο 2023 πρώτη απ’ όλες τις χώρες της ΕΕ ως προς το ποσοστό επενδύσεων από νοικοκυριά. Οι επενδύσεις αφορούσαν κυρίως την αγορά και ανακαίνιση κατοικιών, ενώ οι δαπάνες για διαρκή καταναλωτικά αγαθά (όπως αγορά αυτοκινήτων) δεν θεωρούνται μέρος αυτής της κατηγορίας επένδυσης.

Ειδικότερα, τα ποσοστά επενδύσεων των νοικοκυριών το 2023 σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της ΕΕ ήταν 14,6% στην Κύπρο, 13,9% στη Ρουμανία και 13,6% στο Λουξεμβούργο.
Στην Ευρωζώνη το ποσοστό κατά μέσο όρο ήταν 9,5% και στην ΕΕ των «27» 9,8%. Μονοψήφια ποσοστά επένδυσης είχαν τα νοικοκυριά σε Ελλάδα (5,3%), Πορτογαλία (5,8%), Πολωνία (6%), Λετονία (6,4%), Ισπανία (6,9%), Σλοβακία (7,5%).

Σε 7 χώρες της ΕΕ -Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κροατία και Λουξεμβούργο- τα ποσοστά επενδύσεων αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό μεταξύ 2018 και 2023, παρά στην περίοδο 2013 και 2018.

Σε άλλες 4 χώρες της ΕΕ -Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία και Σλοβακία- τα επενδυτικά ποσοστά αυξήθηκαν μεταξύ 2018 και 2023, έχοντας μειωθεί μεταξύ 2013 και 2018.
Σε 6 χώρες -Βέλγιο, Γαλλία, Μάλτα, Αυστρία, Φινλανδία και Σουηδία- καταγράφηκε χαμηλότερο ποσοστό επένδυσης των νοικοκυριών το 2023 σε σχέση με το 2018 (μείωση του ποσοστού), μετά από αύξηση του ποσοστού μεταξύ 2013 και 2018.

Και καταθέσεις κάποιοι

Φαίνεται όμως από τα στοιχεία ότι μια ομάδα νοικοκυριών στην Κύπρο ΚΑΙ επένδυσε ΚΑΙ έβαλε κάτι στην άκρη ως αποταμίευση το 2023. Άλλωστε, τα στοιχεία που ανακοινώνει κάθε μήνα η Κεντρική Τράπεζα δείχνουν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξάνονται κάθε μήνα, με ελάχιστες εξαιρέσεις να καταγράφονται στη διάρκεια του έτους.

Η Eurostat αναφέρει ότι σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας, τα ποσοστά αποταμίευσης των νοικοκυριών είναι αναμενόμενο να αυξάνονται, καθώς τα νοικοκυριά τείνουν να αποταμιεύουν περισσότερο όταν αυξάνεται ο κίνδυνος απώλειας εργασίας και μπορεί να αναβάλουν τις δαπάνες για ορισμένα ή πολλά μη βασικά αγαθά και υπηρεσίες (για παράδειγμα, αγορά καινούργιου οχήματος ή οικογενειακών διακοπών), έως ότου βελτιωθεί η οικονομική κατάστασή τους.

Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην ΕΕ ήταν 13,2% το 2023, ενώ το ποσοστό για τη ζώνη του ευρώ ήταν υψηλότερο, στο 14,1%. Στην Κύπρο το ποσοστό αποταμίευσης ήταν στο 9,9%.
Το 2023 τα υψηλότερα ακαθάριστα ποσοστά αποταμίευσης -επί του εισοδήματος νοικοκυριών- μεταξύ των χωρών της ΕΕ (δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη Βουλγαρία) καταγράφηκαν στην Τσεχία (19,4%), τη Γερμανία (19,3%) και την Ουγγαρία (19,0%).

Το υψηλότερο ποσοστό παρατηρήθηκε στην Ελβετία (22,0%). Υπάρχουν όμως και χώρες που κατέγραψαν αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης, στοιχείο που υποδηλώνει ότι τα νοικοκυριά ξόδεψαν περισσότερα από το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημά τους και επομένως είτε χρησιμοποιούν συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από προηγούμενες περιόδους είτε δανείζονται για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες τους. Αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης καταγράφηκε σε δυο χώρες, στην Ελλάδα -1,9% και στη Ρουμανία -6,8%.