Το κύμα ακρίβειας των τελευταίων ετών, λόγω του αυξημένου πληθωρισμού, έχει κάνει ακόμα πιο έντονη τη συζήτηση για τη μεσαία τάξη στην Κύπρο με πολλούς να αναρωτιούνται αν υπάρχει ακόμα και για πόσο θα υπάρχει.
Τα δεδομένα της κατανάλωσης, ωστόσο, υποδηλώνουν ότι η μεσαία τάξη όχι μόνο δεν κινδυνεύει με αφανισμό αλλά ανθίζει και… καταναλώνει.
Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του εμπορίου καταγράφει άνοδο, οι πωλήσεις ακινήτων το ίδιο, τα ταξίδια στο εξωτερικό το ίδιο, οι πωλήσεις οχημάτων το ίδιο. Ακόμα μεγαλύτερη άνοδος καταγράφει ο χώρος της εστίασης και ειδικά των deliveries.
Από την άλλη, αυξάνεται και το ποσοστό όσων είναι κοντά στο όριο της φτώχειας και αυτό καταδεικνύει μία σημαντική ανισορροπία στην κυπριακή κοινωνία.
Ανισορροπία που εν μέρει εξηγείται από τις ροές δύο ειδών μεταναστών τα τελευταία χρόνια. Αυτών που έρχονται για να εργαστούν σε εταιρείες τεχνολογίας κι άλλες ξένες εταιρείες που έστησαν βάση στην Κύπρο και αυτών που έρχονται λόγω ανάγκης αναζητώντας καλύτερη ποιότητα ζωής ή ακόμα και για σκοπούς επιβίωσης.
Άρα, το κοινωνικό μείγμα της Κύπρου τα τελευταία χρόνια έχει διαφοροποιηθεί με ισχυρή ενίσχυση των δύο άκρων, γεγονός που ποσοστιαία όντως συρρικνώνει την παραδοσιακή μεσαία τάξη η οποία προσπαθεί να ισορροπήσει τα νέα δεδομένα.
Πέραν από τις οριζόντιες δημογραφικές αλλαγές, η μεσαία τάξη έχει χωριστεί και καθέτως, καθώς πολλές οικογένειες και οικογενειακές επιχειρήσεις, ακόμη «κουβαλούν» τα βαρίδια της χρηματοοικονομικής φούσκας της περιόδου 2005-2009 και της επακόλουθης οικονομικής κρίσης.
Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα για επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και του υψηλού ιδιωτικού χρέους δεν ήταν επαρκείς για να αγγίξουν τη ρίζα του προβλήματος.
Μπορεί ένας τεράστιος όγκος προβληματικών δανείων δισεκατομμυρίων ευρώ να έφυγε από τους ισολογισμούς των τραπεζών και να μεταφέρθηκαν σε Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων, ωστόσο, αυτά τα €22 δισ. ακόμη τα χρωστάνε μερικές χιλιάδες νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ως αποτέλεσμα, στην Κύπρο δεν έχουμε μόνο εταιρείες-ζόμπι αλλά και χιλιάδες νοικοκυριά-ζόμπι, που θεωρητικά κατατάσσονται στη μεσαία τάξη της κοινωνίας. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως σημαντικό μέρος της μεσαίας τάξης της Κύπρου, κάθεται πάνω σε ένα βουνό προσωπικού χρέους το οποίο δεν μπορεί ή σκοπίμως αρνείται να εξυπηρετήσει αφού οι πιέσεις που δέχεται (απειλή εκποίησης) δεν επαρκούν.
Ο ελέφαντας στο δωμάτιο
Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) και του ιδιωτικού χρέους φρόντισε να μας το υπενθυμίσει προ μερικών ημερών ο οίκος αξιολόγησης Scope.
Παρόλο που αναβάθμισε την αξιολόγηση της οικονομίας στο «Α», διατήρησε τις προοπτικές και για επόμενη αναβάθμιση σταθερές, σημειώνοντας πως περαιτέρω πρόοδος για μείωση του δείκτη ΜΕΔ προς τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ είναι απαραίτητη.
Ο οίκος καταγράφει τη μείωση του χρέους νοικοκυριών και επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας ωστόσο ότι υπάρχουν ακόμα σημαντικές αδυναμίες.
