Επωφελές για την οικονομία, τις επιχειρήσεις αλλά και τους καταναλωτές αποδεικνύεται το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν σε εκδήλωση για την παρουσίαση της προόδου υλοποίησης του σχεδίου την περασμένη Τρίτη.
Η διευθύντρια της Διεύθυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης Ανθούλα Σαββίδη προέβη σε ενδελεχή ανάλυση της πορείας υλοποίησης του σχεδίου, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η Κύπρος έχει ψηφίσει -μέσω της Βουλής- το 60% των νομοθετημάτων που αφορούσαν ορόσημα του Σχεδίου.
Όσον αφορά την χρηματοοικονομική υλοποίηση του σχεδίου, ανέφερε ότι έχει ενεργοποιηθεί περίπου το 90% του προϋπολογισμού και ένα ποσοστό 55% (€660 εκατομμύρια) έχουν δεσμευτεί για συμβάσεις με αναδόχους ή με τελικούς αποδέκτες.
Θετική είναι η επίδραση του σχεδίου και στο κομμάτι των επιχειρήσεων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ανδρέας Ανδρέου, Διευθυντής του Τμήματος Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας και Περιβάλλοντος του ΚΕΒΕ, οι προσπάθειες των επιχειρήσεων για ψηφιακή και πράσινη αναβάθμιση καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από το σχέδιο.
Πάντως, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, σημείωσε στην ομιλία του ότι υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος για την αποτελεσματικότερη, δυνατή και βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αναλυτικότερα, στην παρουσίασή της, η κ. Σαββίδη σημείωσε ότι από τα 23 νομοθετήματα που έχουν ήδη ψηφιστεί, τα 2 αφορούν στην πράσινη μετάβαση, τα 6 στη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας και τοπικής αυτοδιοίκησης, τα 3 στην καταπολέμηση της διαφθοράς, τα 4 αφορούν στον χρηματοπιστωτικό τομέα και φορολογικά θέματα, τα 3 σε επενδύσεις και τη διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων, τα 3 στην απασχόληση, στην κοινωνική πρόνοια, στην εκπαίδευση και τα υπόλοιπα σε άλλες μεταρρυθμίσεις.
Όσον αφορά στη χρηματοοικονομική υλοποίηση του σχεδίου, η κ. Σαββίδη πρόσθεσε ότι έχει ενεργοποιηθεί περίπου το 90% του προϋπολογισμού και ένα ποσοστό 55% -€660 εκατομμύρια- έχουν δεσμευτεί για συμβάσεις με αναδόχους ή με τελικούς αποδέκτες. Έγιναν ενισχύσεις στα πλαίσια σχεδίων χορηγιών και ένα ποσό €280 εκατομμυρίων περίπου έχει ήδη πληρωθεί, πολύ πιο ψηλό, όπως είπε, από το ποσό που έχει ληφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αιτήματα Πληρωμής & Εκταμιεύσεις
∙ €157εκ. – 9 Σεπτεμβρίου 2021 – Εκταμίευση Προκαταβολής ΣΑΑ.
∙ €85εκ. – 2 Δεκεμβρίου 2022 – Εκταμίευση 1ης δόσης (14 ορόσημα / στόχοι). Η υποβολή του 1ου αιτήματος είχε γίνει 28 Ιουλίου 2022.
∙ €21εκ. – 25 Ιανουαρίου 2024 – Εκταμίευση προκαταβολής για REPowerEU.
∙ €152 εκ. – 15 Δεκεμβρίου 2023 – Υποβολή 2ου αιτήματος για την εκταμίευση της 2ης και 3ης δόσης (38 Ορόσημα / Στόχοι).
∙ €77 εκ. – 3 Ιουλίου 2024 – Υποβολή 3ου αιτήματος για την εκταμίευση της 4ης δόσης (16 Ορόσημα / Στόχοι).
Οφέλη από το σχέδιο
Ιδιαίτερη αναφορά στην παρουσίαση έκανε η κ. Σαββίδη όσον αφορά στα οφέλη που προέκυψαν από το σχέδιο, σε πολίτες, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Στήριξη νοικοκυριών/πολιτών: 30.000+ νοικοκυριά βοηθήθηκαν για χρήση ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας, εκ των οποίων 3.300+ ευάλωτοι καταναλωτές ενέργειας, 2.600+πολίτες για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων / απόσυρση & αντικατάσταση ρυπογόνων οχημάτων, 320+ νοικοκυριά για εγκατάσταση ΦΒ προς φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων. 70.000 νοικοκυριά για αναβάθμιση της συνδεσιμότητάς τους σε δίκτυα υπερ-υψηλών ταχυτήτων (gigabit – ready).
Επωφελούμενος πληθυσμός από τις δημόσιες επενδύσεις:
1.200+άτομα μπορούν να εξυπηρετηθούν ετήσια σε νέες/ εκσυγχρονισμένες / αναβαθμισμένες εγκαταστάσεις υγειονομικής φροντίδας.
Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε 405 σχολεία. 7.500+κάτοικοι επωφελούνται από αντιπλημμυρικά έργα. 400+συμμετοχές σε προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Αναβάθμιση ψηφιακού εξοπλισμού σε 700+ σχολεία.
35+ νέες ψηφιακές υπηρεσίες στο δημόσιο.
6.000+ συμμετοχές σε εκπαιδεύσεις για πράσινες, γαλάζιες, ψηφιακές και επιχειρηματικές δεξιότητες.
100+ νέες θέσεις σε εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις παιδικής φροντίδας και εκπαίδευσης.
Στήριξη επιχειρήσεων και φορέων:
16+νοσηλευτήρια ενισχύθηκαν για αγορά νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
120+επιχειρήσεις για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων / απόσυρση & αντικατάσταση ρυπογόνων οχημάτων.
20+επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί για ολοκληρωμένες ενεργειακές αναβαθμίσεις.
260+ επιχειρήσεις και άλλοι φορείς για επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία.
120+ χώροι εστίασης / πώλησης παραδοσιακών προϊόντων για αναβαθμίσεις και ανακαινίσεις. 80+ Τοπικές Αρχές και άλλοι φορείς για εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος (αναβίωση αυθεντικών εμπειριών).
50+ ξενοδοχειακές μονάδες στην κυκλική οικονομία. 20+ επιχειρήσεις μεταποίησης γεωργικών προϊόντων.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, η κ. Σαββίδη αναφέρθηκε στα αιτήματα εκταμίευσης της 5ης και 6ης δόσης χορηγίας από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στη νέα τροποποίηση ΣΑΑ Κύπρου για αντιμετώπιση νέων θεμάτων που προέκυψαν με στόχο τη διευκόλυνση της έγκαιρης υλοποίησης του Σχεδίου.
Κεραυνός: Έχουμε δρόμο…
Παρά τα σημαντικά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί, υπάρχει ακόμα σημαντικός δρόμος για την αποτελεσματικότερη δυνατή και βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός. Σημείωσε ότι με τη μελλοντική εκταμίευση και της τέταρτης δόσης, οι συνολικές εισπράξεις της Κύπρου από τον ευρωπαϊκό Μηχανισμό, από το 2021 κι έπειτα, θα ανέλθουν περίπου στα 500 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή στο 50% περίπου της συνολικής κατανομής της χορηγίας του Μηχανισμού για την Κύπρο.
Ο επόμενος στόχος μέχρι τέλος του χρόνου, είπε, είναι η υποβολή της αίτησης για την εκταμίευση και της 5ης δόσης χορηγίας, για ακόμη 120 εκατομμύρια ευρώ.
«Υλοποιούμε ένα φιλόδοξο Σχέδιο, που αφορά σημαντικές επενδύσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας με κύριο στόχο την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιώσιμη ανάπτυξη», σημείωσε.
Τι έγινε και τι πρέπει να γίνει στον τομέα της Υγείας
Η θεματική η οποία επιλέχθηκε να προβληθεί στην παρουσίαση του Σχεδίου Ανάκαμψης αφορούσε τον τομέα της υγείας.
Αναφερόμενη στο κεφάλαιο «Δημόσια υγεία και πολιτική προστασία», η κ. Σαββίδη σημείωσε ότι σε σύνολο 19 στόχων, οι 13 είναι προς υλοποίηση, οι 3 έχουν ολοκληρωθεί και οι άλλοι 3 είναι σε αίτημα πληρωμής. Το ποσοστό ολοκλήρωσης ανέρχεται στο 32%.
Σε σχέση με τις σημαντικές παρεμβάσεις που έχουν ολοκληρωθεί / υλοποιούνται, η κ. Σαβίδη εστίασε στα εξής:
Μεταρρυθμίσεις – Σταδιακή εισαγωγή μοντέλου αποζημίωσης με βάση την ποιότητα στην πρωτοβάθμια και νοσηλευτική περίθαλψη – Ολοκληρώθηκε.
Δημόσιες Επενδύσεις – Βελτίωση, εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση των δημόσιων νοσηλευτηρίων – Σε Υλοποίηση – Δημιουργία νέων εγκαταστάσεων Κέντρου Αίματος και προμήθεια βοηθητικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας – Σε Υλοποίηση – Καινοτόμο Σύστημα Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Δημόσιας Υγείας Κύπρου – Προς Ολοκλήρωση- Ανάπτυξη γενικών διασυνοριακών υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας στην Κύπρο – Σε Υλοποίηση.
Σχέδια Χορηγιών – Εκσυγχρονισμός ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού – Σε Υλοποίηση.
Η Δρ. Χριστίνα Γιαννάκη, Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, επισήμανε ακόμα ότι η πανδημία ανέδειξε την αναγκαιότητα σημαντικών μεταρρυθμίσεων στο σύστημα υγείας της χώρας. Μέσω των έργων του ΣΑΑ, προωθείται η ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, με στόχο τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του συστήματος.
Αναφέρθηκε και στις σημαντικές επενδύσεις, όπως η ενίσχυση των υποδομών δημοσίων νοσηλευτηρίων και η ανάπτυξη έργων ηλεκτρονικής υγείας. Επίσης, αναφέρθηκε εκτενώς στη δημιουργία του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Αριστείας και την A’ φάση του Νοσοκομείου Ψυχικής Υγείας.
Μόνο το 22% των διαθέσιμων κονδυλίων
Η Γενική Διευθύντρια της Ομάδας Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Celine Gauer επαίνεσε την Κύπρο για την πρόοδο που σημειώνει στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, αλλά υπογράμμισε τις σημαντικές προκλήσεις που απομένουν, καθώς πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας του 2026.
Στην ομιλία της στην εκδήλωση, η κ. Gauer αναφέρθηκε στα επιτεύγματα αλλά και στις προκλήσεις του Μηχανισμού Ανάκαμψης της ΕΕ, με έμφαση στην Κύπρο.
Παρότι η ΕΕ έχει ήδη εκταμιεύσει €267 δισ. ευρώ – το 50% των επιχορηγήσεων και το 41% του συνολικού ποσού για όλες τις χώρες – η Κύπρος έχει απορροφήσει μόνο το 22% των διαθέσιμων κονδυλίων, ανέφερε.
Ωστόσο, εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η χώρα θα καλύψει τη διαφορά έως τις αρχές του επόμενου έτους, φτάνοντας στο 50%. Παρότι το 60% των μεταρρυθμίσεων έχουν ήδη περάσει από τη Βουλή, σημείωσε, το υπόλοιπο 40% είναι κρίσιμο και απαιτεί μεγάλες προσπάθειες.
Μεταξύ των προκλήσεων που ανέφερε είναι η προσχολική εκπαίδευση, η διαχείριση υδάτων και η φορολογική μεταρρύθμιση.
