Ως καμπανάκι ήχησαν για τους οικονομικούς και εμπορικούς εταίρους της Βρετανίας τα λόγια του νέου πρωθυπουργού της χώρας Κιρ Στάρμερ, ο οποίος έκανε λόγο για μια πολύ δύσκολη περίοδο, κατά την οποία «τα πράγματα θα πάνε χειρότερα, πριν βελτιωθούν». Μπορεί η Βρετανία να έπαψε να αποτελεί μέρος της ΕΕ, ωστόσο, μια ενδεχόμενη ύφεση θα επηρεάσει αρκετές χώρες, οι οποίες συναλλάσσονται μαζί της.

Η Κύπρος είναι μια χώρα άμεσα ενδιαφερόμενη όσον αφορά την πορεία της βρετανικής οικονομίας. Εκτός του ότι μεγάλο μέρος των τουριστών μας είναι Βρετανοί, η χώρα μας εισάγει ένα μεγάλο αριθμό προϊόντων από τη Βρετανία, ενώ την ίδια ώρα ένα σεβαστό ποσοστό των εξαγωγών μας έχει προορισμό την εν λόγω χώρα.

Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2024 οι Βρετανοί αποτέλεσαν το 33,9% του συνόλου των τουριστών στην Κύπρο. Όσον αφορά στο εμπορικό κομμάτι, η Μεγάλη Βρετανία είναι από τους βασικότερους εμπορικούς μας εταίρους. Σύμφωνα με στοιχεία του 2023, η Βρετανία είναι η δεύτερη χώρα όσον αφορά στις εισαγωγές προϊόντων στην Κύπρο μετά την Ελλάδα, με αξία προϊόντων €1,3 δισ. (21,90%), ενώ στην εν λόγω χώρα εξάγουμε προϊόντα αξίας €219,8 εκατ. (4,69%).

Μιλώντας στον «Φ», ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης ανέφερε ότι η οικονομία της Βρετανίας αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις και θα χρειαστούν μερικά χρόνια μέχρι να ανακάμψει από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει. Κατά πόσο θα μπει τελικά σε ύφεση ή θα κινηθεί σε ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 1% περίπου, παραμένει ερωτηματικό, ωστόσο είναι βέβαιο ότι θα χρειαστούν σοβαρά μέτρα και συστηματική προσπάθεια για μερικά χρόνια, ώστε να περάσει και πάλι σε ουσιαστική ανάπτυξη. Σημείωσε, πάντως, ότι μιλούμε για μια οικονομία με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1 τρις, επομένως θα ήταν παρακινδυνευμένο να πούμε ότι θα προκύψουν σοβαρά προβλήματα για την Κύπρο εξαιτίας της βρετανικής οικονομίας.

Σχολιάζοντας τις προκλήσεις που έχει ενώπιον της η βρετανική οικονομία, ο Γιάννης Τελώνης υπογράμμισε ότι σημείο κλειδί αποτελεί η αύξηση της παραγωγικότητας. Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο είναι η μείωση του χρέους της χώρας. Αυτά τα δυο στοιχεία είναι βασικά ώστε να επανέλθει η χώρα σε ρυθμούς κανονικότητας. Από εκεί και πέρα, δυο βασικές προκλήσεις που πρέπει να ξεπεράσει η βρετανική κυβέρνηση είναι: (α) Η επίλυση του στεγαστικού προβλήματος. Σύμφωνα με υπολογισμούς, χρειάζονται αυτή τη στιγμή 1,5 εκατ. σπίτια για να καλύψουν τις ανάγκες που υπάρχουν, γι’ αυτό και αναμένεται να υπάρξει ανασχεδιασμός των πολεοδομικών κανονισμών. (β) Η βιωσιμότητα του εθνικού συστήματος υγείας. Όπως είναι γνωστό, το σύστημα υγείας της χώρας αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις και πρέπει να γίνουν σημαντικές αλλαγές, ώστε να καταστεί βιώσιμο. Ορισμένα άλλα σημεία που πρέπει να προσέξει η νέα κυβέρνηση είναι η μετάβαση στην πράσινη οικονομία, η προσέλκυση επενδύσεων και η περαιτέρω ανάπτυξη και αξιοποίηση της τεχνολογίας.

Σημειώνεται ότι το βρετανικό ΑΕΠ αναπτύχθηκε κατά 0,6% το β’ τρίμηνο (Απρίλιος-Ιούνιος) του 2024, μετά από αύξηση 0,7% το α’ τρίμηνο (Ιανουάριος-Μάρτιος) 2024. Σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, το βρετανικό ΑΕΠ εκτιμάται ότι αναπτύχθηκε 0,9% το β’ τρίμηνο, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας. Το 2023 η βρετανική οικονομία κατέγραψε δύο τρίμηνα αρνητικής μεταβολής του ΑΕΠ – ο πιο συνηθισμένος ορισμός της ύφεσης – με το ΑΕΠ να εμφανίζει μηδενική ανάπτυξη το β’ τρίμηνο και να συρρικνώνεται κατά 0,1% και κατά 0,3% το γ’ και το δ’ τρίμηνο του έτους.

Τι είπε ο Στάρμερ για τη «μαύρη τρύπα»

Υπενθυμίζεται ότι ο νέος πρωθυπουργός της χώρας Κιρ Στάρμερ, απευθυνόμενος στους πολίτες, ανέφερε πως ανακαλύφθηκε «μαύρη τρύπα» 22 δισεκατομμυρίων λιρών στα δημόσια οικονομικά, την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αποκρύψει από το ανεξάρτητο Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού. Ο Στάρμερ τόνισε πως θα πάρει καιρό να ανοικοδομηθεί η Βρετανία και να απαλλαγεί από τη σήψη που, όπως είπε, επικράτησε υπό την προηγούμενη κυβέρνηση των Συντηρητικών, ενώ προειδοποίησε πως «τα πράγματα θα πάνε χειρότερα, πριν βελτιωθούν». Το γεγονός αυτό μόνο απαρατήρητο δεν μπορούσε να περάσει από τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η Μεγάλη Βρετανία μπορεί να μην είναι μέλος της ΕΕ αλλά μια ενδεχόμενη ύφεση αναμένεται να επηρεάσει τις γειτονικές οικονομίες.