Ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ ρωτήθηκε χθες από βουλευτές στη συνεδρία της Επιτροπής Ενέργειας κατά πόσο η ρυθμιστική αρχή δέχεται πιέσεις για να αλλάξει την απόφαση που έλαβε στις 2 Ιουλίου, δυσαρεστώντας τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας -της Ευρωπαϊκής Επιτροπής- και τον ΑΔΜΗΕ.
Ο Ανδρέας Πουλλικκάς απάντησε πως ναι, η ΡΑΕΚ δέχεται πιέσεις από όλες τις πλευρές. Και στη διάρκεια της συνεδρίας, κάποιοι βουλευτές επιβεβαίωσαν τον κ. Πουλλικκά, ασκώντας και οι ίδιοι πιέσεις στη ΡΑΕΚ, άλλοι προς την κατεύθυνση της διατήρησης σε ισχύ της πολύκροτης απόφασης και άλλοι προς την κατεύθυνση της αναθεώρησής της.
Όπως ήδη έγραψε ο Φιλελεύθερος, η απόφαση της ΡΑΕΚ επί της ένστασης που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ θα ληφθεί αφού ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των νέων στοιχείων που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ. Η αξιολόγηση γίνεται και ενδοϋπηρεσιακά αλλά και με αξιοποίηση εξωτερικού συμβούλου.
Αυτό που έχει διαφανεί μέχρι στιγμής είναι ότι το αίτημα του ΑΔΜΗΕ που ευκολότερα θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό είναι αυτό που σχετίζεται με την «τρύπα» των 100 εκατ. ευρώ που έχει δημιουργηθεί μετά την απόφαση της Κυβέρνησης να μην χορηγήσει (δωρίσει) στον φορέα υλοποίησης τα 100 εκατ. που θα δανειστεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως είχε αποφασίσει η Κυβέρνηση Αναστασιάδη.
Πρόθεση της σημερινής Κυβέρνησης είναι να επενδύσει τα 100 εκατ. στην εταιρεία που θα συσταθεί, όπως είπε χθες ο υπουργός, στην Κύπρο και θα λειτουργήσει ως φορέας υλοποίησης, με πρωταγωνιστική συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ. Επειδή όμως η ισχύουσα ρυθμιστική απόφαση προβλέπει πως ο φορέας υλοποίησης πρέπει να συγκεντρώσει περίπου 750 εκατ. από χορηγίες και μέχρι στιγμής έχει μόνο 657 εκατ. (από τη χορηγία της ΕΕ), το πιθανότερο είναι να δεχθεί η ΡΑΕΚ να τροποποιήσει την απόφαση και να περιορίσει τις αναγκαίες χορηγίες στα 657 εκατ.
Αυτό σημαίνει πως θα αυξηθούν κατά 100 εκατ. τα λεφτά που πρέπει να πληρώσουν οι καταναλωτές σε Κύπρο (63%) και Ελλάδα (37%). Δηλαδή, θα μείνει ένα ποσό 1.3 δισ. να αποπληρωθεί σταδιακά από τους καταναλωτές ρεύματος.
Σε ό,τι αφορά το κυρίως αίτημα του ΑΔΜΗΕ, για έναρξη της χρέωσης και των καταναλωτών στην Κύπρο από 1/1/2025 (όπως θα ισχύσει στην Ελλάδα), ώστε να ανακτά τα έξοδά του ο φορέας υλοποίησης, δεν υπάρχει για την ώρα κάποια ένδειξη ότι η ΡΑΕΚ προτίθεται να τροποποιήσει την αρνητική απάντηση που έδωσε στις 2 Ιουλίου.
Η απόφαση της ΡΑΕΚ (που πιθανό να μην είναι ένα «ναι» ή ένα «όχι» στο αίτημα ΑΔΜΗΕ για αλλαγή της) αναμένεται να ληφθεί μέχρι τις 9 Αυγούστου. Στις 12 του μήνα υπάρχει προγραμματισμένη τηλεδιάσκεψη μεταξύ των δύο ρυθμιστικών αρχών Κύπρου – Ελλάδας, του ΑΔΜΗΕ, των δύο αρμόδιων υπουργείων και της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ. Ο ΑΔΜΗΕ επιμένει στη θέση ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ δημιουργεί απώλεια 100 εκατ. στην επένδυση και καθιστά το έργο μη βιώσιμο, γι’ αυτό και δεν θα δώσει συνέχεια αν δεν αλλάξει αυτή η απόφαση. Από πλευράς της, η Nexans προειδοποιεί πως αν δεν αρχίσει η ανάκτηση εξόδων από τον ΑΔΜΗΕ θα διακόψει την κατασκευή του καλωδίου και θα παραχωρήσει τη χρονοθυρίδα σε άλλους ενδιαφερόμενους.
Για την ώρα 1.94 δισ., αλλά…
Κατά τη χθεσινή συνεδρία στη Βουλή, ο υπουργός Ενέργειας αναγνώρισε πως υπάρχουν δύο αβεβαιότητες ως προς το τελικό κόστος της διασύνδεσης.
Η πρώτη αβεβαιότητα αφορά τη μη υπογραφή ακόμα του συμβολαίου του ΑΔΜΗΕ με τη Siemens για τους σταθμούς μετατροπής της τάσης της ηλεκτρικής ενέργειας, στην Κοφίνου και στην Κορακιά Κρήτης, συνεπώς δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια σήμερα το κόστος αυτού του τμήματος του έργου.
Η δεύτερη αβεβαιότητα αφορά την τελική επιλογή του υποθαλάσσιου διαδρόμου που θα περάσει το καλώδιο. Οι τελικές βυθομετρήσεις για την επιλογή της προσφορότερης διαδρομής του καλωδίου είναι σε εξέλιξη και από αυτές ίσως επηρεαστεί το μήκος του καλωδίου ή το κόστος των εργασιών πόντισης, συνεπώς και το τελικό κόστος της διασύνδεσης.
Από πλευράς ΡΑΕΚ, ο αντιπρόεδρος Άλκης Φιλίππου είπε πως ο ίδιος έχει ζητήσει από τον ΑΔΜΗΕ και τη Nexans να δώσουν εγγυήσεις (να αναλάβουν δεσμεύσεις) ότι το έργο δεν θα ξεπεράσει τον σημερινό προϋπολογισμό των 1.94 δισ., χωρίς να λάβει τέτοιες δεσμεύσεις. Νοουμένου ότι το έργο προβλέπεται να αποπερατωθεί το 2030 και επιβαρύνεται με τεχνικές και γεωπολιτικές αβεβαιότητες, προφανώς είναι αδύνατο να αποκλειστεί από οποιονδήποτε το ενδεχόμενο να προκύψει στο μεταξύ αύξηση του προϋπολογισμού.
Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, ανέφερε στους βουλευτές ότι η απόφαση για τη συμμετοχή ή όχι του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου αναμένεται να ληφθεί σε τρεις μήνες περίπου. Θα προηγηθεί αξιολόγηση της ανάλυσης κόστους – οφέλους, που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ, από εξωτερικό σύμβουλο.
ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ για το καλώδιο
Το ΑΚΕΛ, διά του γενικού του γραμματέα Στέφανου Στεφάνου δήλωσε χθες ότι η διασύνδεση της Κύπρου με τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης θα πρέπει να γίνει, αλλά με όρους και προϋποθέσεις προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Αλλά πρόσθεσε πως «η εντύπωση που μας έχει δημιουργηθεί και σήμερα είναι ότι ακόμα δεν υπάρχουν εκείνες οι απαραίτητες πληροφορίες, εκείνα τα απαραίτητα δεδομένα που θα πρέπει να υπάρξουν, μέσα κυρίως από τις μελέτες κόστους οφέλους, για να δούμε εάν τελικά αυτοί οι όροι και οι προϋποθέσεις από τον Interconnector μπορούν να ικανοποιηθούν».
Τη μερίδα του λέοντος στην έκφραση άποψης από τους παριστάμενους βουλευτές του ΔΗΣΥ απέσπασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας Κυριάκος Χατζηγιάννης, ο οποίος όμως δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό εκφράζει την επίσημη θέση του κόμματος. Ο κ. Χατζηγιάννης ήταν και χθες έντονα επικριτικός προς τις βασικές παραμέτρους του έργου της διασύνδεσης, δεν έκρυψε τη διαφωνία του για το ενδεχόμενο η ΡΑΕΚ να διαφοροποιήσει την απόφαση της 2ας Ιουλίου και επιπλέον επέκρινε την Κυβέρνηση για την πρόθεσή της να συμμετάσχει επενδυτικά στον φορέα υλοποίησης του έργου.
Είπε μεταξύ πολλών άλλων ότι ανησυχεί σε ποιο βαθμό θα δεσμευτούν οι Κύπριοι καταναλωτές και φορολογούμενοι σε ένα έργο με υπέρμετρα μεγάλες αβεβαιότητες. Διερωτήθηκε τι θα γίνει αν την επομένη της έναρξης του έργου υπάρχουν πρόσθετες (οικονομικές) διεκδικήσεις ή αποκλίσεις ή καθυστερήσεις ή οποιεσδήποτε άλλες εκπλήξεις και ρώτησε γιατί να μην υπάρξουν δεσμεύσεις του ΑΔΜΗΕ ότι δεν θα επιβαρύνουμε ή δεν μεταφέρουμε στους καταναλωτές βάρη τα οποία δεν είναι στις δικές τους δυνατότητες.
Σε άλλο σημείο είπε (σύμφωνα με το ΚΥΠΕ) τα εξής: «Είναι με έκπληξη που ενημερωθήκαμε σήμερα σχετικά με τις υπέρμετρες πιέσεις, τους υπέρμετρους εκβιασμούς, τις ανορθόδοξες μεθοδολογίες από πλευράς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, λειτουργών καθώς επίσης και με εμπλοκή του ίδιου του ΑΔΜΗΕ και κατασκευαστικών εταιρειών, προκειμένου (να αλλάξει) η απόφαση της ΡΑΕΚ. Όλα αυτά προκαλούν πανικό και ανησυχία». Συνέχισε λέγοντας ότι «προκαλούν πανικό στην περίπτωση που η ΡΑΕΚ θα έρθει και θα λάβει απόφαση βάσει της οποίας θα μετακυλήσει στους καταναλωτές τεράστια και ασήκωτα οικονομικά βάρη, χωρίς να έχει στο χέρι της τεκμηριωμένες δεσμευτικές μελέτες από πλευρά της Siemens και της Nexans».
Για τη συμμετοχή της Κυβέρνησης ή όχι στο έργο ως μέτοχος, ο κ. Χατζηγιάννης είπε ότι «από πλευρά της η Κυβέρνηση, δυστυχώς, έρχεται με την ίδια υπεραπλουστευμένη προσέγγιση να μεταφέρει 100 εκ. από το έργο ως επιδότηση να τα μεταφέρει ως μετοχικό κεφάλαιο».
Στεφάνου: Ευνοούμε τη διασύνδεση
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ είπε πως το κόμμα του ευνοεί τη διασύνδεση της Κύπρου με τα ευρωπαϊκά συστήματα ενέργειας, όπως βεβαίως και η Ευρωπαϊκή Ένωση ευνοεί αυτή τη διασύνδεση, ενώ υπογράμμισε ότι αυτή η διασύνδεση θα πρέπει να γίνει με όρους και προϋποθέσεις που θα διασφαλίζει ότι θα είναι προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και δεν θα δημιουργεί τις όποιες εξαρτήσεις από μια πηγή, σε σχέση με την ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πρόσθεσε ότι «θα συνεχίσουμε τη συζήτηση και όταν θα έχουμε όλη αυτή την πληροφόρηση που απαιτείται θα μπορούμε να καταλήξουμε κατά πόσο αυτό το οποίο προτείνεται, αυτό το οποίο κατασκευάζεται, τελικά θα είναι προς όφελος της Κύπρου».
Νικόλας: Θησαυρίζουν κάποιοι
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, είπε σύμφωνα με το ΚΥΠΕ πως «η Κύπρος είναι μια απομονωμένη αγορά σε ό,τι αφορά στην ηλεκτρική ενέργεια και δυστυχώς τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια που υπάρχουν σήμερα σε ό,τι αφορά την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν οδηγήσει τις τιμές του ηλεκτρισμού στα ύψη».
«Ο Κύπριος καταναλωτής», είπε, «σήμερα πληρώνει το δεύτερο πιο ακριβό επιχειρηματικό ρεύμα στην Ευρώπη, επειδή δεν υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός σε ό,τι αφορά την παραγωγή ενέργειας στο νησί μας. Είναι ξεκάθαρο ότι κάποιοι θέλουν να συνεχίσουν τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια για να συνεχίσει ο Κύπριος καταναλωτής να πληρώνει το δεύτερο πιο ακριβό επιχειρηματικό ρεύμα στην Ευρώπη και κάποιοι να συνεχίσουν να θησαυρίζουν στην πλάτη του».
Ανέφερε πως το ΔΗΚΟ πιστεύει ότι πρέπει να προωθηθεί ο ανταγωνισμός στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο, σημειώνοντας ότι «αυτό θα οδηγήσει τις τιμές προς τα κάτω και η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με το ευρωπαϊκό δίκτυο θα βοηθήσει στην προώθηση αυτού του ανταγωνισμού».
