Θα περάσει το καλοκαίρι και μετά θα εφαρμοστεί, όπως όλα δείχνουν, η επιβολή πλαφόν στην τιμή πώλησης εμφιαλωμένου νερού σε συγκεκριμένα σημεία πώλησης, όπως είναι τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, τα γήπεδα, απομακρυσμένες παραλίες, τα θέατρα, τους κινηματογράφους, τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία. Κι αυτό, αν εγκριθεί ως έχει το νομοσχέδιο που εκκρεμεί στη Βουλή από τον Μάρτιο.
Παρόλο που το νομοσχέδιο θα τεθεί ξανά την Τρίτη στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου, οι επιφυλάξεις που υπάρχουν τόσο σε κόμματα όσο και σε επηρεαζόμενους επαγγελματικούς φορείς, μάλλον το εμποδίζουν να οδηγηθεί την Πέμπτη 11 Ιουλίου στην Ολομέλεια της Βουλής.
Και αυτό, παρά τις εκκλήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, οι οποίοι με επιστολές τους στο Κοινοβούλιο κάλεσαν τα μέλη της αρμόδιας επιτροπής να ολοκληρώσουν τη συζήτηση του νομοσχεδίου και να το οδηγήσουν στην Ολομέλεια της Βουλής πριν τη διακοπή των εργασιών για τις θερινές διακοπές.
Οι δύο αξιωματούχοι υποστήριξαν στις επιστολές τους πως πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σημαντικό νομοσχέδιο, αφού σε πρώτη φάση αφορά την επιβολή ανώτατης τιμής λιανικής πώλησης στο νερό και αναμένεται να επωφεληθούν σημαντικά οι καταναλωτές, ειδικά κατά τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο.
Την Τρίτη θα συνεχιστεί η συζήτηση του νομοσχεδίου, παρουσία του υπουργού Εμπορίου και οι εμπλεκόμενοι φορείς θα έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν την επιχειρηματολογία τους εναντίον της κυβερνητικής πρότασης. Στη συνέχεια, τα μέλη της Επιτροπής Εμπορίου θα αποφασίσουν εάν τελικά θα οδηγηθεί ή όχι στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο.
Μέλος της επιτροπής, μιλώντας στον «Φ», δήλωσε πως όταν η Κυβέρνηση παρουσιαστεί στη Βουλή θα πρέπει να δώσει πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που θα υποβληθούν. Επίσης, σημείωσε πως θα πρέπει να αρθούν και οι ανησυχίες των εμπλεκόμενων φορέων, οι οποίοι διαφωνούν για την επιβολή του πλαφόν στο νερό σε συγκεκριμένα σημεία, καθώς, όπως υποστηρίζουν, θα πληγεί ο ανταγωνισμός.
Όπως μας λέχθηκε, σε περίπτωση που διασκεδαστούν οι επιφυλάξεις, τότε το νομοσχέδιο θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια την Πέμπτη, αλλιώς η κυβερνητική πρόταση θα συζητηθεί στην Επιτροπή Εμπορίου το Φθινόπωρο. Συνεπώς τα επόμενα 24 ώρα θα είναι καθοριστικά για το μέλλον του νομοσχέδιου, το οποίο διακαώς η Κυβέρνηση επιθυμεί να εφαρμοστεί άμεσα.
Οι επιφυλάξεις επιχειρηματιών
Ο «Φ» παρουσιάζει τα σημεία και τις πρόνοιες του νομοσχεδίου με τα οποία διαφωνούν φορείς της αγοράς.
– Η ΟΕΒ με σημείωμα της στη Βουλή εκφράζει τη διαφωνία της με την πρόθεση του υπουργείου να παρέμβει στη λειτουργία της αγοράς, επισημαίνοντας ότι ο καθορισμός πλαφόν στην τιμή πώλησης σε οποιοδήποτε προϊον αποτελεί πισωγύρισμα δεκαετιών, το οποίο θα έχει μάλιστα τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σημειώνει, επίσης, πως το κράτος θα πρέπει να κατανοήσει πως οποιαδήποτε παρέμβαση στην αγορά θα έχει και αρνητικές συνέπειες, όπως είναι η πιθανή αύξηση της τιμής του προϊόντος σε σημεία που εξυπηρετούν πολλούς καταναλωτές και τα οποία δεν θα συμπεριλαμβάνονται στο διάταγμα του υπουργού Ενέργειας. Υποδεικνύει ακόμα πως τα σημεία πώλησης στα οποία θα επιβάλλεται πλαφόν αφορούν κυρίως χώρους που το κράτος έχει οικονομικό συμφέρον, επισημαίνοντας πως εκ των πραγμάτων οι επιχειρήσεις πωλούν σε πιο ψηλές τιμές λόγω των δικαιωμάτων που εισπράττει η Κυβέρνηση.
Σύμφωνα με την ΟΕΒ, στα αεροδρόμια το κράτος εισπράττει το 32% των εσόδων. Υποδεικνύει, επίσης, πως ο λόγος της αυξημένης τιμής δεν είναι ο μειωμένος ανταγωνισμός αλλά οι συνθήκες που λειτουργεί μια επιχείρηση. Στα αεροδρόμια, σημειώνει, λειτουργούν δύο επιχειρήσεις και μεταξύ τους υπάρχει ανταγωνισμός. Τονίζει, παράλληλα, πως η τιμή πώλησης του νερού στα αεροδρόμια της Κύπρου συγκρίνεται ευνοϊκά με όλα τα αεροδρόμια στην Ευρώπη.
Τέλος, αναφέρει πως κανένας δεν επιθυμεί να πληρώσει το υπέρτατο αγαθό του νερού σε εξωπραγματική τιμή αλλά, επισημαίνει πως δεν μπορεί να νομίζουν κάποιοι πως λύνεται το πρόβλημα σε κάποιους μεμονωμένους χώρους, τους οποίους επισκέπτονται μερικές φορές το χρόνο και να αναγκάζονται οι πολίτες να αγοράζουν το νερό σε καθημερινή βάση πιο ακριβά από ό,τι το αγοράζουν σήμερα.
– Tο ΚΕΒΕ, με επιστολή του εκφράζει τη διαφωνία του με οποιαδήποτε μορφή κρατικής παρέμβασης σε μια ελεύθερη οικονομία, καθώς και με τον καθορισμό ανώτατων τιμών λιανικής πώλησης οποιωνδήποτε προϊόντων. Σύμφωνα με το ΚΕΒΕ, με την επιβολή ανώτατης τιμής σε κάποιους τομείς ή χώρους σε μια ανοιχτή αγορά υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να σημειωθούν ελλείψεις σε συγκεκριμένα προϊόντα εάν η ανώτατη τιμή δεν είναι σε σωστό επίπεδο ή να οδηγήσει και την υπόλοιπη αγορά σε αύξηση τιμών, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν οι πολίτες.
«Μια υψηλή τιμή σε ένα προϊόν πχ εισαγόμενα νερά, τα οποία έχουν διαφορετικά κόστη παραγωγής, ναύλα και έξοδα διαχείρισης, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι αδικαιολόγητη. Θεωρούμε ότι για να καταλήξει κάποιος σε ακριβή συμπεράσματα θα πρέπει να εξετάσει προσεκτικά τα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες του κάθε τομέα και να μην βασίζεται σε εντυπώσεις ή πεποιθήσεις» προσθέτει.
Υποστηρίζει ακόμα πως υπάρχουν συνθήκες όπως η εποχικότητα και τα παρατεταμένα ωράρια, που οδηγούν σε αυξημένα λειτουργικά και εργατικά κόστη, αλλά υπάρχουν ενοίκια και δικαιώματα χρήσης χώρων, που σε αρκετές περιπτώσεις καταλήγουν σε κρατικά ταμεία.
Γιατί ανησυχούν οι προμηθευτές
Πέντε ζητήματα θέτει ο Σύνδεσμος Προμηθευτών, ο οποίος επίσης εκφράζει επιφυλάξεις. Όπως υποστηρίζει, το νομοσχέδιο είναι άδικο και θα δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των κυπριακών νερών και των εισαγόμενων, προσθέτοντας πως το πλαφόν θα είναι απαγορευτικό για τη διάθεση εισαγόμενων νερών.
Επίσης, αναφέρει πως, εάν εφαρμοστεί το πλαφόν στην τιμή του νερού, θα καταστεί το εισαγόμενο νερό μη εμπορεύσιμο και θα παραμείνουν τα αεροδρόμια μόνο με κυπριακό νερό. Υποδεικνύει πως οι εταιρείες οι οποίες προμηθεύουν τα εισαγόμενα νερά έχουν συμφωνίες σε ισχύ με τα κυπριακά αεροδρόμια, για την περίοδο 2023-206, με συγκεκριμένους στόχους και τιμές, κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των προμηθευτών, των παραγωγών και των διαχειριστών των αεροδρομίων Λάρνακας- Πάφου.
Τονίζουν πως τα προϊόντα έχουν παραγγελθεί και οποιαδήποτε αλλαγή ή περιορισμοί προκύψουν θα επιφέρουν τεράστιες ζημιές στους προμηθευτές και τους πελάτες.
Στο μεταξύ, η Cyprus Duty Free, η οποία διαχειρίζεται τα καταστήματα δασμολογημένων και αδασμολογήτων ειδών, υποστηρίζει πως τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου δεν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις πρόνοιες του νομοσχεδίου, καθώς υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός. Επίσης, τονίζει πως το κράτος θα απωλέσει εισοδήματα και λόγω του αυξημένου κόστους λειτουργίας στα αεροδρόμια, που προκύπτει από τη σύμβαση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στα αεροδρόμια με το κράτος.
Αναφέρει πως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι αναγκαία η ρύθμιση ανώτατη τιμής για την πώληση του νερού, καθώς υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε σιντριβάνια και σε τρεχούμενο νερό στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Τονίζει, τέλος, πως για την ΕΕ το νερό της βρύσης ή στα σιντριβάνια αποτελούν εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες παρέχουν τις βιώσιμες και λιγότερο δαπανηρές επιλογές στους πολίτες.
