Ανοδικό σερί καταγράφει τους τελευταίους μήνες ο πληθωρισμός, γεγονός που πληθαίνει τα γκρίζα σύννεφα πάνω από τον ουρανό της κυπριακής οικονομίας.
Παρόλο που η αύξηση δεν είναι τεράστια, εντούτοις το σερί που δημιουργείται προκαλεί προβληματισμό, δεδομένου μάλιστα ότι μέχρι πριν λίγους μήνες ο πληθωρισμός είχε αποκλιμακωθεί σε μεγάλο βαθμό.
Οικονομολόγοι θεωρούν ότι ως επί το πλείστο πρόκειται για πληθωρισμό κέρδους (αυξημένες χρεώσεις προμηθευτών και πωλητών για αυξημένα καθαρά έσοδα), κάτι που οι Αρχές πρέπει να βρουν τρόπους να περιορίσουν.
Αναλυτικότερα, ο πληθωρισμός τον Ιούνιο του 2024 αυξήθηκε με ρυθμό 2,9%, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία που ξεκίνησε από τον Απρίλιο και φτάνοντας στη μεγαλύτερη τιμή του από τον Οκτώβριο του 2023.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Στατιστική Υπηρεσία, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή μειώθηκε κατά 0,12 μονάδες και έφτασε τις 117,72, σε σύγκριση με 117,84 μονάδες τον Μάιο 2024. Η μεγαλύτερη μεταβολή στις οικονομικές κατηγορίες συγκριτικά με τον Ιούνιο του 2023 καταγράφηκε στον Ηλεκτρισμό (9,5%) και στα Πετρελαιοειδή (8,6%).
Σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, η μεγαλύτερη μεταβολή παρουσιάστηκε στα Πετρελαιοειδή, με ποσοστό -3,7%. Για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024, ο ΔΤΚ σημείωσε αύξηση 2,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός τον Ιούνιο υποχώρησε στο 2,5%, από 2,6% τον Μάιο. Στην Κύπρο, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός εκτιμάται ότι ανέβηκε στο 3,1% τον Ιούνιο, σε σύγκριση με τον περσινό Ιούνιο, έναντι 3% τον Μάιο, 2,1% τον Απρίλιο, 1,6% τον Μάρτιο και 2,1% τον Φεβρουάριο και τον Ιανουάριο.
Υψηλό πληθωρισμό (5%) τον Ιούνιο σε ετήσια βάση είχε το Βέλγιο και ακολούθησαν η Ισπανία με 3,5%, η Κροατία και Ολλανδία με 3,4%, η Αυστρία με 3,2%, η Κύπρος και η Πορτογαλία με 3,1%.
Σε ό,τι αφορά τα μεσαία επίπεδα τιμών σε χώρες της ΕΕ, στην Ελλάδα ο εναρμονισμένος πληθωρισμός ήταν στο 2,4% τον Ιούνιο, όπως και τον Μάϊο, στη Γερμανία και στη Γαλλία στο 2,5%, στη Σλοβακία στο 2,4%, στην Εσθονία και στο Λουξεμβούργο στο 2,8%. Στα χαμηλά σκαλοπάτια, η Σλοβενία είχε πληθωρισμό τον Ιούνιο 1,6%, η Λιθουανία 1%, η Ιταλία και η Φινλανδία 0,9% και 0,6% αντίστοιχα.
Πληθωρισμός κέρδους
Κληθείς από τον «Φ» να σχολιάσει την πορεία του πληθωρισμού και κατά πόσο αυτή θα πρέπει να θεωρείται ανησυχητική, ο οικονομολόγος Γιάννης Τελώνης σημείωσε ότι η αύξηση του πληθωρισμού δείχνει κατ’ αρχήν πόσο μικρή αγορά είναι η Κύπρος και πόσο εύκολα μπορεί να επηρεαστεί από διάφορες συνθήκες που προκύπτουν, είτε εντός, είτε και εκτός Κύπρου. Όπως εξήγησε ο κ. Τελώνης, στα μεγάλα και βασικά συστατικά του δείκτη τιμών υπήρξε αποπληθωρισμός. Ωστόσο, η άνοδος των τιμών των τροφίμων οδήγησε τον πληθωρισμό προς τα πάνω.
Ο κ. Τελώνης τόνισε σε ιδιαίτερα έντονο ύφος ότι δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για τις τιμές των τροφίμων να βρίσκονται σε τόσο ψηλά επίπεδα, υποστηρίζοντας ότι δημιουργείται ξεκάθαρα πληθωρισμός κέρδους.
Ούτε οι τιμές των πετρελαιοειδών, ούτε οι τιμές των μεταφορικών δικαιολογούν τόσο μεγάλες αυξήσεις στα τρόφιμα, επισήμανε, προσθέτοντας ότι στην Κύπρο αυτή τη στιγμή οι τιμές είναι κατά 40-50% πιο ψηλές σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του μεσογειακού νότου.
Διαφάνεια με e kalathi
Ο κ. Τελώνης τόνισε την ανάγκη να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στο θέμα των τιμών, υποστηρίζοντας ότι προς αυτή την κατεύθυνση θα βοηθήσει και το e kalathi.
Σε άλλες χώρες, πρόσθεσε, οι οργανώσεις των καταναλωτών είναι πολύ πιο δυνατές σε σχέση με την Κύπρο και είναι σε θέση να μποϊκοτάρουν προϊόντα, με στόχο να μειωθεί η τιμή τους. Αυτό το όπλο δεν υπάρχει ακόμα στην Κύπρο και έτσι θα πρέπει οι αρμόδιες Αρχές να διασφαλίσουν τη διαφάνεια στις τιμές και στο πώς αυτές διαμορφώνονται.
Οι αυξημένες χρεώσεις στις Υπηρεσίες και οι δηλώσεις Λαγκάρντ
Πέραν του ζητήματος του μισθολογίου, ο κ. Τελώνης αναφέρθηκε και στις δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ σε σχέση με τον πληθωρισμό των υπηρεσιών.
Όπως είπε, ο συγκεκριμένος πληθωρισμός είναι αρκετά υψηλός στην Ευρώπη και αναπόφευκτα μάς επηρεάζει και εμάς σε κάποιο βαθμό.
Υπενθυμίζεται ότι προ ημερών η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε ότι δεν χρειάζεται ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες να επιβραδύνει στο 2%.
«Φυσικά, δεν χρειάζεται να έχουμε [πληθωρισμό] στις υπηρεσίες στο 2%, επειδή στα μεταποιημένα αγαθά είναι κάτω από το 2% και στο τέλος της ημέρας θα είναι μια ισορροπία μεταξύ αγαθών και υπηρεσιών», ανέφερε, μιλώντας σε πάνελ στο πλαίσιο του Φόρουμ της ΕΚΤ για τις δραστηριότητες των κεντρικών τραπεζών στη Σίντρα της Πορτογαλίας.
«Αλλά θα πρέπει να κοιτάξουμε όλοι μας πολύ καλά τι βρίσκεται πίσω από αυτό. Και αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό οι μισθοί. Ο κλάδος των υπηρεσιών έχει σε μεγάλο του μέρος το κομμάτι της εργασίας», ανέφερε.
Στην τελευταία της συνεδρίαση, η ΕΚΤ επισήμανε ότι, παρά την πρόοδο των τελευταίων τριμήνων, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές, καθώς ο ρυθμός ανόδου των μισθών είναι αυξημένος, προειδοποιώντας ότι ο πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο διάστημα του επόμενου έτους επίσης.
Πληθωρισμός από μισθούς
Πάντως, ο κ. Τελώνης πέραν των πιο πάνω, επέστησε την προσοχή να μην προκύψει πληθωρισμός από τους μισθούς, διότι σε μια τέτοια περίπτωση αυτός θα ριζώσει βαθιά στην αγορά.
Όπως είπε, η παραχώρηση της ΑΤΑ και οι μισθολογικές προσαρμογές προς τα πάνω δημιουργούν αυξημένη κίνηση στην αγορά (κατανάλωση). Και είναι θεμιτό οι εργαζόμενοι να παίρνουν αυξήσεις, ωστόσο αυτό θα πρέπει να προϋποθέτει ότι η οικονομία παράγει και αναπτύσσεται, ώστε οι αυξήσεις αυτές να δικαιολογούνται, σημείωσε.
Για να συμπληρώσει λέγοντας ότι προς το παρόν στην Κύπρο δεν φαίνεται να προκύπτει σοβαρό θέμα με τον πληθωρισμό, αν αυτός δεν μεταφερθεί στο μισθολόγιο, όπως είπε χαρακτηριστικά.
