Ο πληθωρισμός και κατά προέκταση η ακρίβεια δεν φαίνεται να είναι παροδικά φαινόμενα αλλά ήρθαν για να μείνουν αρκετό καιρό στην Κύπρο. Σύμφωνα με πηγές από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ο πληθωρισμός αναμένεται να είναι πιο πάνω από την ετήσια πρόβλεψη του Υπουργείου Οικονομικών για 4,5% το 2022 και θα ανέβει στο 5,5%, με την υπόθεση εργασίας, μάλιστα, πως οι τιμές καυσίμων θα αποκλιμακωθούν από τα τέλη του τρίτου τριμήνου του 2022.
Μια εβδομάδα πριν το Δημοσιονομικό Συμβούλιο δώσει στη δημοσιότητα την ενδιάμεση έκθεσή του, έγιναν κάποιες σημαντικές επισημάνσεις στον «Φ», όπως για παράδειγμα ότι οι τιμές των καυσίμων, οι οποίες ήταν ήδη αυξημένες πριν τη ρωσική εισβολή, δεν φαίνεται να αποκλιμακώνονται. Η παραγωγή από μέλη του ΟΠΕΚ, σημειώνεται, δεν αναμένεται να αυξηθεί ουσιαστικά, παρά το γεγονός ότι αδρανή κοιτάσματα είχαν σταδιακά επαναρχίσει τη λειτουργία τους πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Πηγές του Συμβουλίου σημείωσαν ότι οι τιμές καυσίμων ίσως σταθεροποιηθούν στα τέλη του τρίτου τριμήνου 2022, αλλά δεν θα αποκλιμακωθούν οι τιμές στα άλλα προϊόντα πριν το τέλος του 2023.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη της ΕΕ για την ακρίβεια
Πηγές διευκρινίζουν ότι κάθε δημοσιονομική πολιτική που είναι επεκτατική στη φύση της, περιλαμβανομένων των μειώσεων σε φόρους και τέλη και μέτρων στήριξης ευάλωτων ομάδων είναι εκ φύσεως πληθωριστικές. Γι’ αυτό, το ζητούμενο δεν μπορεί να είναι η μείωση των τιμών, αναφέρουν πηγές του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, αλλά η εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ των μέτρων κοινωνικού οφέλους και του συνολικού κόστους για την κοινωνία και τα δημόσια οικονομικά. Από τη συζήτηση με κύκλους του Δημοσιονομικού Συμβουλίου βγαίνει το συμπέρασμα ότι, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, η δημοσιονομική πολιτική κινεί την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό προς την ίδια κατεύθυνση, με τα μεν ανακουφιστικά μέτρα και μέτρα δημοσιονομικής στήριξης να είναι πληθωριστικά και τα δε μέτρα αποπληθωρισμού να είναι υφεσιακά.
Θα πιεστούν οι ευάλωτες ομάδες
Κύκλοι του Δημοσιονομικού Συμβουλίου σημείωσαν ότι ο πληθωρισμός θεωρητικά μειώνει τον φόρτο εξυπηρέτησης του υφιστάμενου χρέους, ιδίως για τις επιχειρήσεις αλλά και για τα κράτη. Ο πληθωρισμός γενικότερα ισοδυναμεί με φορολόγηση σε όφελος των δανειζόμενων και σε βάρος των πιστωτών τους. Όσον αφορά στα νοικοκυριά, επισημαίνεται, όπου οι μισθοί δεν προσαρμόζονται και τα πλείστα των συμβολαίων δανείων έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο, θα πρέπει να αναμένεται αύξηση της δυσκολίας εξυπηρέτησης. Γι’ αυτό και οι κοινωνικής φύσης δαπάνες αποτελούν ταυτόχρονα και μέτρο μείωσης των επισφαλειών, κατά το Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
Οι ευάλωτες ομάδες όμως, θα πιεστούν ακόμη περισσότερο και μακροοικονομικές περιστάσεις αναμένεται πως θα δημιουργήσουν αυξημένες πιέσεις σε κοινωνικό επίπεδο. Σύμφωνα με πηγές του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, τόσο ο πληθωρισμός όσο και οι πιέσεις στην απασχόληση θα αυξήσουν, κυρίως, τις πιέσεις στις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, με την αύξηση στην ανισότητα να αποτελεί αναπόφευκτο απότοκο των εξωγενών πιέσεων και να αποτελεί διεθνές εγγενές φαινόμενο των συνεχιζόμενων σοκ στην παγκόσμια οικονομία. Η σημερινή εικόνα της οικονομίας, επισημαίνεται, προδιαθέτει για αυξημένες δυσκολίες ανάμεσα στα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ωστόσο, φαίνεται πως το ΑΕΠ θα παραμείνει σε θετικό έδαφος, παρά τις πιέσεις που δέχεται, ενώ αναμένεται περαιτέρω ανάκαμψη εντός του 2023, τόσο στην ανάπτυξη, όσο και στη μείωση της ανεργίας, ενώ και μια αποκλιμάκωση στα επίπεδα των τιμών θα ενισχύσει τα πραγματικά διαθέσιμα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Πρόβλεψη για μικρότερη ανάπτυξη, γύρω στο 2%
Οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών προβλέπουν πραγματική ανάπτυξη ύψους 2,7%, μια εκτίμηση που κρίνεται ως ρεαλιστική, με το Δημοσιονομικό Συμβούλιο ωστόσο να εκτιμά πως η πραγματική ανάπτυξη θα κινηθεί πιο κοντά στο 2%, νοουμένου ότι οι πιο πάνω, επισφαλείς, υποθέσεις εργασίας δεν θα ανατραπούν.
Με βάση τα σημερινά στοιχεία και τάσεις, δεν διαφαίνονται υψηλοί πρωτογενείς κίνδυνοι δημοσιονομικής αναταραχής και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θεωρεί πως το Υπουργείο Οικονομικών διατηρεί αυτή τη στιγμή τον έλεγχο στα δημόσια οικονομικά. Ωστόσο, πηγές του Συμβουλίου σημειώνουν, πως οι πιέσεις για περαιτέρω δημοσιονομική επέκταση αποτελούν σημαντικό δυνητικό ρίσκο, ενώ οι κίνδυνοι για την οικονομία συνεχίζουν να είναι σοβαροί στο μέσο και μακρύ διάστημα.
