Την ετήσια στατιστική έκθεση ανάλυσης εργατικών ατυχημάτων έχουν από την περασμένη εβδομάδα στα χέρια τους οι κοινωνικοί εταίροι, για σκοπούς ενημέρωσης αλλά και προγραμματισμού τους, όσον αφορά δράσεις και ενέργειες γύρω από τα θέματα ασφάλειας και υγείας.

Η έκθεση ετοιμάστηκε από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ) του Υπουργείου Εργασίας και, σύμφωνα με αυτήν, παρατηρήθηκε μικρή κάμψη την περσινή χρονιά σε ετήσια βάση, σε συνέχεια και της τάσης που υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια. Η έκθεση του ΤΕΕ αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία του Τμήματος για τον προγραμματισμό και των δικών του προτεραιοτήτων αλλά και επιθεωρήσεων.

Σύμφωνα με το ΤΕΕ, κατά το 2023 σε σύγκριση με το 2022 παρατηρείται έστω και μικρή μείωση του συνολικού αριθμού των ατυχημάτων κατά 0,5%. Μείωση του αριθμού των ατυχημάτων παρατηρείται επίσης σε όλους τους βασικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας, εκτός από τον τομέα των Μεταφορών και Αποθήκευσης, όπου παρατηρείται αύξηση της τάξης του 27,8%.

Σε ό,τι αφορά τον μέσο όρο του Δείκτη Ατυχημάτων (ΔΑ) στο σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων κατά το 2023, σε σύγκριση με το 2022, παρατηρείται μείωση κατά 3,7%. Μείωση παρατηρείται επίσης στον ΔΑ σε όλους τους βασικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας, εκτός και πάλι από τον τομέα των Μεταφορών και Αποθήκευσης όπου παρατηρείται αύξηση της τάξης του 11,0%.

Πιο αναλυτικά, κατά την περσινή χρονιά, σε σύγκριση με το έτος 2022, έχει παρατηρηθεί μείωση τόσο του αριθμού των ατυχημάτων στον τομέα των Κατασκευών, όσο και του ποσοστού επί του συνόλου των ατυχημάτων, από 255 σε 222 και από 19,1% σε 16,7% αντίστοιχα, συνεχίζοντας την πτωτική τάση που παρατηρήθηκε κατά το 2021.

Επίσης, στον τομέα των Κατασκευών, κατά το έτος 2023, σε σύγκριση με το έτος 2022, παρουσιάζεται ποσοστιαία μείωση του ΔΑ της τάξης του 6,9% (652,5 – 700,6) η οποία υπερβαίνει την ποσοστιαία μείωση του μέσου όρου του ΔΑ που είναι 3,7% (320,4 – 332,6).

Οι επίσημοι αριθμοί

Όπως σημειώνει το ΤΕΕ ιδιαίτερα ψηλός Δείκτης Ατυχημάτων, όπως και το 2022, παρατηρήθηκε και πέρσι στην Επαρχία Αμμοχώστου (587,5). Σχετικά υψηλός Δείκτης Ατυχημάτων παρουσιάστηκε επίσης στις Επαρχίες Πάφου (488,3) και Λεμεσού (337,2), σε σύγκριση με τον μέσο όρο (320,4).

Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ατυχημάτων σημειώνεται ο σχετικά ψηλός αριθμός ατυχημάτων που συνέβησαν στην Επαρχία Λεμεσού (405 – 30,5% επί του συνόλου των ατυχημάτων) σε σύγκριση με το επίσης υψηλό ποσοστό του 36,3% που καταγράφηκε κατά το 2022, καθώς επίσης και το χαμηλότερο ποσοστό ατυχημάτων που συνέβησαν στην Επαρχία Αμμοχώστου (119 – 9,0%) σε σύγκριση με το ποσοστό των 9,7% που καταγράφηκε κατά το 2022.

Σε απόλυτους αριθμούς, το έτος 2023 γνωστοποιήθηκαν στα πέντε Επαρχιακά Γραφεία Επιθεώρησης Εργασίας συνολικά 1.328 ατυχήματα, ως ακολούθως: Λευκωσίας 391 (29,4%), Λεμεσού 405 (30,5%), Λάρνακας 203 (15,3%), Πάφου 210 (15,8%) και Αμμοχώστου 119 (9,0%). Η πρώτη πληροφόρηση για τη συντριπτική πλειοψηφία των ατυχημάτων κατά το έτος 2023 προήλθε από τις γνωστοποιήσεις (προφορικές ή γραπτές) των ίδιων των εργοδοτών (97,7%). Ένα πολύ μικρό ποσοστό των ατυχημάτων ήρθε σε γνώση του ΤΕΕ μέσω των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων (0,3%) και το υπόλοιπο ποσοστό (2,0%) μέσω άλλων πηγών.

Ευάλωτοι οι νέοι και οι ανειδίκευτοι

Σύμφωνα με την έκθεση του ΤΕΕ, ο Δείκτης Ατυχημάτων παρουσιάζεται σημαντικά υψηλότερος στην ηλικιακή ομάδα 15 – 24, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, φτάνοντας το 419,3 σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, αλλά και τον μέσο όρο 320,4.

Συγκεκριμένα, ο υψηλότερος ΔΑ παρουσιάζεται κατά σειρά στις ηλικιακές ομάδες 15 – 24 (419,3), 45 – 64 (392,6) και ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες 25 – 44 (259,6) και 65+ (251,5). Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατυχημάτων κατά το έτος 2023, συνέβηκε στην ηλικιακή ομάδα 45 – 64 με 590 ατυχήματα (44,4%) και ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες των 25 – 44 με 575 ατυχήματα (43,3%) και των 18 – 24 με 136 ατυχήματα (10,2%).

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ατυχημάτων κατά το έτος 2023, συνέβηκε στην ομάδα των ανειδίκευτων εργατών (39,2%) με την ομάδα των απασχολούμενων στην παροχή υπηρεσιών και πωλητών να ακολουθεί με ποσοστό (20,2%).

Το 62,3% των ατυχημάτων πέρσι, συνέβηκε σε Κύπριους, το 23,6% σε πολίτες άλλων Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και το υπόλοιπο 14,1% σε αλλοδαπούς εκτός Ε.Ε. Λαμβάνοντας υπόψη τον αντίστοιχο αριθμό εργοδοτουμένων (στοιχεία από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού 2023 της Στατιστικής Υπηρεσίας), ο ΔΑ εμφανίζεται αρκετά υψηλότερο μεταξύ των κοινοτικών εργαζομένων και ανέρχεται στο υψηλό 641,1 σε σχέση με το μέσο όρο ήταν το 265,8.

Από τα σχετικά στοιχεία φαίνεται ότι τα περισσότερα ατυχήματα συνέβησαν κατά τη χρονική περίοδο από 11:00 – 11:59 π.μ. (164 ατυχήματα 12,3%) και ακολουθούν τα ατυχήματα που συνέβησαν κατά τη χρονική περίοδο από 10:00 – 10:59 π.μ. (158 ατυχήματα 11,9%). Κατά τη χρονική περίοδο 08:00 – 11:59 π.μ. συνέβηκε το 44,1% των ατυχημάτων. Τα ατυχήματα κατανέμονται στις 5 εργάσιμες καθημερινές μέρες της εβδομάδας κατά ένα ίδιο περίπου ποσοστό που κυμαίνεται από 16,4% έως 18,0% σε αντίθεση με το Σάββατο (9,0%) και την Κυριακή (5,9%).

Τα περισσότερα λόγω πτώσης

Όπως και κατά το έτος 2022, το 2023 στο σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων, ένα σχετικά πολύ μεγάλο ποσοστό των ατυχημάτων της τάξης του 31,9%, οφειλόταν σε πτώση είτε στο ίδιο επίπεδο, είτε από ύψος.

Το 2022 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 30,0%. Το αντίστοιχο ποσοστό στον τομέα των κατασκευών ήταν επίσης ιδιαίτερα ψηλό, 33,3% σε σύγκριση με 31,4% κατά το έτος 2022.

Συγκεκριμένα από το σύνολο των 1.328 ατυχημάτων, 423 ατυχήματα, δηλαδή ποσοστό 31,9%, αφορούσαν ατυχήματα που προέκυψαν λόγω πτώσης, από τα οποία τα 240 (56,7%) αφορούσαν πτώση στο ίδιο επίπεδο και τα υπόλοιπα 183 (43,3%) αφορούσαν πτώση από ύψος. Από το σύνολο των 183 ατυχημάτων που αφορούσαν πτώση από ύψος, 130 (71,0%) αφορούσαν πτώση από ύψος μικρότερο των 2 μέτρων και 53 ατυχήματα (29,0%) πτώση από ύψος ίσο ή μεγαλύτερο των 2 μέτρων.

Πιο συγκεκριμένα, τα περισσότερα από τα 130 ατυχήματα που αφορούσαν πτώση από ύψος μικρότερο των 2 μέτρων, συνέβησαν, κατά σειρά, λόγω πτώσης από κλιμακοστάσιο 30 (23,1%) και λόγω πτώσης από φορητή κλίμακα 29 (22,3%). Σε ότι αφορά τα 53 ατυχήματα που αφορούσαν πτώση από ύψος ίσο ή μεγαλύτερο των 2 μέτρων, τα περισσότερα συνέβησαν, κατά σειρά, λόγω πτώσης από φορητή κλίμακα 18 (34,0%), από άκρα δαπέδων /στέγης 9 (17,0%) και από ικρίωμα 8 (15,1%).

Από το σύνολο των 222 ατυχημάτων που συνέβησαν στον τομέα των κατασκευών, 74 ατυχήματα, δηλαδή ποσοστό 33,3% αφορούσαν ατυχήματα που προέκυψαν λόγω πτώσης, από τα οποία 18 (24,3%) αφορούσαν πτώση στο ίδιο επίπεδο και 56 (75,7%) πτώση από ύψος. 

Πιο πολλοί οι άνδρες τραυματίες

Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει επίσης ότι το 72,1% των ατυχημάτων συνέβηκε σε άνδρες και το υπόλοιπο 27,9% σε γυναίκες. Σημειώνεται ότι τα αντίστοιχα ποσοστά απασχόλησης ήταν, σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού 2023 της Στατιστικής Υπηρεσίας, 50,6% άνδρες και 49,4% γυναίκες και ο αντίστοιχος ΔΑ 456,6 και 181,1 (Μέσος Όρος 320,4).

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, στις πλείστες οικονομικές δραστηριότητες ο Δείκτης Ατυχημάτων για τους άνδρες παρουσιάζεται ψηλότερος από τον αντίστοιχο για τις γυναίκες.