Θα ξεπεράσουν τα €4 δισ. οι μισθοί που θα παραχωρηθούν το 2025 στους εργαζόμενους της κρατικής μηχανής, κάτι που πονοκεφαλιάζει τόσο τις κυπριακές αρχές όσο και τους διεθνείς οργανισμούς που παρακολουθούν την πορεία του.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο στρατηγικό πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2025-2028, του χρόνου οι δαπάνες για τις απολαβές προσωπικού θα ανέλθουν στα €4.25 δισ., οι οποίες είναι αυξημένες πέραν των €500 εκατ. από τις δαπάνες για το 2024. Οι οποίες είναι αυξημένες κατά περίπου 500 εκατ. από τις δαπάνες του 2023.
Στον φετινό προϋπολογισμό, οι δαπάνες για το κρατικό μισθολόγιο αγγίζουν τα €3.7 δισ., σε σχέση με €3.23 δισ. το 2024. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο στρατηγικό πλαίσιο Δημοσιονομικό Πολιτικής περιλαμβάνεται εκτίμηση πως το 2024 θα κλείσει με τις δαπάνες των απολαβών προσωπικού να ανεβαίνουν στα €4 δισ.
Η ανησυχητική αύξηση των δαπανών προσωπικού οδήγησε το υπουργείο Οικονομικών να αναθέσει σε ειδικούς τη διενέργεια μελέτης για τη διάρθρωση του μισθολογίου στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Σημειώνεται πως το μισθολόγιο αποτελεί ένα από τους βασικούς δημοσιονομικούς κινδύνους για το κράτος, καθώς καλύπτει το 30% των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού και αντιστοιχεί στο 12% του ΑΕΠ. Εκτιμάται ότι εντός του έτους θα ολοκληρωθεί η μελέτη για εξορθολογισμό του μισθολογίου του κράτους και στη συνέχεια θα τεθεί ενώπιον των συνδικαλιστικών οργανώσεων, για να καταθέσουν τις απόψεις τους. Μέσω της μελέτης θα γίνει εξορθολογισμός των μισθολογικών κλιμάκων και θα προωθηθεί η συγκράτηση των δαπανών του κρατικού μισθολογίου.
Σε τέσσερις άξονες η μελέτη
Η μελέτη των ειδικών για το μισθολόγιο κινείται σε τέσσερις άξονες, που στοχεύουν στην αξιολόγηση της υφιστάμενης δομής και διάρθρωσής του αλλά και στον εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών που ακολουθούν άλλες χώρες για τη διαχείριση του.
Παράλληλα, μέσω της μελέτης θα γίνει προσπάθεια να εντοπιστούν για να διορθωθούν τυχόν προβλήματα και στρεβλώσεις που εντοπίζονται στο κρατικό μισθολόγιο. Θα αναληφθούν και δράσεις για να διατηρείται διαχρονικά το κρατικό μισθολόγιο σε βιώσιμα δημοσιονομικά επίπεδα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης θα εφαρμοστούν, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, για τις νέες προσλήψεις στο Δημόσιο. Ο εξορθολογισμός του κρατικού μισθολογίου περιλαμβάνεται στις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται στο Δημόσιο, οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, διαρθρωτικές αλλαγές στην οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων οργανισμών, καθώς και στην ανάπτυξη και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού τους.
Στόχος είναι η δημιουργία μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, που να επιτελεί με επάρκεια και επαγγελματισμό το έργο της και να εξυπηρετεί με αποτελεσματικό τρόπο τους πολίτες.
Σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο Δημοσιονομικής Πολιτικής, η διάρθρωση του μισθολογίου στον δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και οι υφιστάμενες πρακτικές και συστήματα προαγωγών/ ανέλιξης, κινητικότητας προσωπικού και διοίκησης απόδοσης και αμοιβών επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα.
Οι μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, στον εξορθολογισμό του μισθολογίου και στην κάλυψή των αναγκών της Δημόσιας Υπηρεσίας μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων. Όπως επισημαίνεται στο πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής, η πολιτική απασχόλησης συνεχίζει να αποσκοπεί στη συγκράτηση της συνολικής απασχόλησης στον δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ώστε να επιτυγχάνεται η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, εντός του πλαισίου της οικονομικής ανάπτυξης.
Επισημαίνεται επίσης ότι τα μέτρα που θα συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση είναι η διατήρηση του μηχανισμού που ρυθμίζει τον ρυθμό αύξησης του κρατικού μισθολογίου (απολαβές και συντάξεις) για συγκράτησή του σε βιώσιμα επίπεδα, κλειδώνοντας παράλληλα τις διορθώσεις που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια.
Υπενθυμίζεται πως στις συμφωνίες πλαίσιο για το 2017 – 2018 της Κυβέρνησης με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις είχε εισαχθεί μηχανισμός ο οποίος ρύθμιζε και καθόριζε ανώτατο όριο στην παραχώρηση γενικών αυξήσεων, τιμαριθμικών αυξήσεων ή /και μισθοδοτικών προσαυξήσεων σε μισθούς και συντάξεις της κρατικής υπηρεσίας και του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ανώτατο όριο στην αύξηση του κρατικού μισθολογίου γενικότερα).
Για να εφαρμοστούν οι συμφωνίες πλαίσιο θα πρέπει να συνυπολογίζονται τα οικονομικά δεδομένα, όπως αυτά εκφράζονται από τη μεταβολή του ΑΕΠ σε ονομαστικούς όρους και οι μεταβολές του κρατικού μισθολογίου που οφείλονται σε αλλαγές που αφορούν τον αριθμό των εργαζομένων, τις αφυπηρετήσεις και τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα που λαμβάνουν οι δικαιούχοι, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των απολαβών και συντάξεων καθώς οι προσαυξήσεις στους μισθούς.
Μόνο μόνιμο προσωπικό
Σε σχέση με την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών της Δημόσιας Υπηρεσίας, θα καταβληθεί προσπάθεια μέσω των επόμενων κρατικών προϋπολογισμών να επέλθει σταδιακή μείωση των οροφών για πρόσληψη και απασχόληση έκτακτου προσωπικού, εκτός από τις εξαιρέσεις στις προσλήψεις στα διάφορα τμήματα, σε συνάρτηση με την πλήρωση κενών μόνιμων θέσεων και τον τερματισμό της απασχόλησης εργοδοτούμενου ορισμένου χρόνου με τη λήξη των συμβολαίων ή νωρίτερα.
Επιπρόσθετα, δεν θα προωθείται αντικατάσταση του έκτακτου προσωπικού, σε περίπτωση αποχώρησης του από την υπηρεσία για οποιονδήποτε λόγο. Επιπρόσθετα, θα αξιοποιούνται τα εργαλεία κινητικότητας του προσωπικού, τόσο μεταξύ των υπουργείων, υφυπουργείων και ανεξάρτητων αρχών όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, για κάλυψη αναγκών στελέχωσης.
Τέλος του χρόνου η τηλεργασία
Το τελευταίο τρίμηνο του 2024 θα εφαρμοστούν οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο Δημόσιο. Συγκεκριμένα, θα εφαρμοστεί η μεικτή τηλεργασία (υβριδικό μοντέλο εργασίας), δηλαδή οι εργαζόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα για τηλεργασία ορισμένες μέρες την εβδομάδα ή και για κάποια συνεχόμενη περίοδο μέσα στον χρόνο, όταν αυτό μπορεί να εξυπηρετεί συγκεκριμένο υπηρεσιακό σκοπό (π.χ. διεκπεραίωση συγκεκριμένου έργου/μελέτης), με γνώμονα να μην επηρεάζεται η εύρυθμη λειτουργία της υπηρεσίας.
Επιπρόσθετα, θα εφαρμοστεί η μειωμένη απασχόληση μέχρι δύο ώρες το μέγιστο για όσους καλύπτονται από τον νόμο περί Αδειών (Πατρότητας, Γονική, Φροντίδας, Ανωτέρας Βίας) και Ευέλικτων Ρυθμίσεων Εργασίας για την Ισορροπία μεταξύ Επαγγελματικής και Ιδιωτικής Ζωής, δηλαδή γονείς παιδιών μέχρι 8 ετών και φροντιστές και, πρόσθετα, υπαλλήλους με αναπηρία ή που παρουσιάζουν προβλήματα υγείας που δυσκολεύουν την απασχόλησή τους σε πλήρη βάση, με ανάλογη μείωση απολαβών.
Θα εφαρμοστεί και η επέκταση του ευέλικτου ωραρίου εργασίας στο Δημόσιο για διεύρυνση του ελαστικού ωραρίου κατά δύο ώρες, δηλαδή 7:00π.μ./9:00π.μ. – 2:30μ.μ./4:30μ.μ. Θα προωθηθούν και ενέργειες για την αναδιοργάνωση ανεξάρτητων υπηρεσιών/υπουργείων/υφυπουργείων/τμημάτων καθώς και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κρατικών οργανισμών και θα συνεχιστεί η προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, της διαφάνειας και της βελτίωσης της εξυπηρέτησης του πολίτη.
Αξιολογήσεις και διατμηματικές προαγωγές
Το νέο σύστημα αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων, καθώς και οι διατμηματικές προαγωγές, εκτιμάται ότι εν τέλει θα συμβάλουν για να καταστήσουν πιο αποτελεσματικό το κράτος.
Υπενθυμίζεται πως οι αξιολογήσεις υπαλλήλων καταβάλλεται προσπάθεια να διαφοροποιηθούν, καθώς υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από τους επηρεαζόμενους, οι οποίοι αξιολογήθηκαν φέτος με χαμηλές βαθμολογίες, στη βάση του νέου συστήματος.
Στην προσπάθεια να καταστεί το Δημόσιο πιο αποδοτικό στρέφεται και η υλοποίηση του έργου για ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και του στρατηγικού ρόλου του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης
Προσωπικού και για ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των διοικήσεων των υπουργείων, υφυπουργείων για την καλύτερη εφαρμογή πολιτικών διεύθυνσης ανθρώπινου δυναμικού και δημόσιας διοίκησης.
