Η οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο αναμένεται να αναπτυχθεί εύρωστα το 2024, χάρη στην επίμονα ισχυρή εγχώρια ζήτηση και τη βελτίωση των εξαγωγών σύμφωνα με τις εαρινές πρόβλέψεις της Κομισιόν.

Ο πληθωρισμός συνεχίζει την πτωτική του τάση προς τον στόχο του 2%, καθώς οι τιμές της ενέργειας και των τροφίμων μετριάζονται. Η αγορά εργασίας παραμένει ανθεκτική. Ο κρατικός προϋπολογισμός θα παραμείνει πλεονασματικός με το δημόσιο χρέος να μειώνεται με ταχείς ρυθμούς.

Ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης 

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ μετριάστηκε σε 2,5% το 2023. Οδήγησε η εγχώρια ζήτηση, ιδίως η κατανάλωση, λόγω της αύξησης της απασχόλησης και του διαθέσιμου εισοδήματος σε περιβάλλον μειούμενου πληθωρισμού. Οι καθαρές εξαγωγές είχαν μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο (-6 π.μ.) στην ανάπτυξη, κυρίως επειδή οι εξαγωγές χρηματοπιστωτικών και επαγγελματικών υπηρεσιών μειώθηκαν σημαντικά λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν απότομα λόγω της αυξημένης κατανάλωσης και των επενδύσεων. Η μεγάλη αύξηση της νηολόγησης πλοίων επηρέασε επίσης τα περυσινά στοιχεία.

Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να ενισχυθεί σε 2,8% το 2024 και σε 2,9% το 2025. Η εγχώρια ζήτηση θα συνεχίσει να αποτελεί κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης, τροφοδοτούμενη από την αναμενόμενη αύξηση των επενδύσεων τόσο από τα υφιστάμενα όσο και από τα επερχόμενα μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Αυτή η επενδυτική ώθηση θα συμπληρώσει την ήδη θετική συμβολή της κατανάλωσης των νοικοκυριών και της κυβέρνησης. Οι δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες έχουν ήδη επιταχυνθεί σημαντικά από το 2023, αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται έντονα και να χρηματοδοτούνται εν μέρει από το ΤΑΙΠΕΔ και άλλα κονδύλια της ΕΕ. Οι εξαγωγές τουριστικών και μη τουριστικών υπηρεσιών αναμένεται να έχουν καλές επιδόσεις. Οι εισαγωγές αυξάνονται επίσης, λόγω τόσο των επενδυτικών όσο και των καταναλωτικών αναγκών και λόγω της μεγάλης εισαγωγικής συνιστώσας των περισσότερων εξαγωγών. Ωστόσο, η συνδυασμένη συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην ανάπτυξη αναμένεται να είναι λίγο κάτω από το μηδέν το 2024 και 0,3 π.μ. το 2025.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε στο ιστορικά υψηλό του 12,1% του ΑΕΠ το 2023 και αναμένεται να μειωθεί αλλά να παραμείνει αυξημένο στο 11,2% του ΑΕΠ το 2024 και στο 10,8% του ΑΕΠ το 2025. Η εξάρτηση της Κύπρου από τις εισαγωγές ενέργειας, παράλληλα με τις εισαγωγές καταναλωτικών και επενδυτικών αγαθών, συνέβαλε στη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος σε ένα περιβάλλον υψηλών τιμών ενέργειας. Επιπλέον, ο επαναπατρισμός κερδών από εταιρείες που ανήκουν στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, επηρεάζει τις εκροές πρωτογενούς εισοδήματος, διευρύνοντας περαιτέρω το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Αύξηση της απασχόλησης

Το 2023, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,4% και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 6,1%, από 6,8% το 2022. Η απασχόληση αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται με σχετικά σταθερό ρυθμό της τάξης του 1,4% ετησίως κατά τη διάρκεια του ορίζοντα πρόβλεψης. Η ανεργία προβλέπεται να παραμείνει σε πτωτική τροχιά φθάνοντας το 5,6% το 2024 και το 5,4% το 2025. Η ενίσχυση του εργατικού δυναμικού από αλλοδαπούς εργαζόμενους αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς οι εγχώριες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό παραμένουν.

Ο πληθωρισμός σε πτωτική πορεία 

Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί από 3,9% το 2023 σε 2,4% το 2024 και να συνεχίσει να επιβραδύνεται σε 2,1% το 2025. Η μείωση αναμένεται να προέλθει κυρίως από τη μείωση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων. Οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές (ιδίως ο πληθωρισμός των υπηρεσιών) παραμένουν αυξημένες εν μέρει λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης των μισθών.

Διατήρηση των δημοσιονομικών πλεονασμάτων

Το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκε περαιτέρω σε 3,1% του ΑΕΠ το 2023 (από 2,7% το 2022). Η διψήφια αύξηση των εσόδων από φορολογικούς παράγοντες όπως η κατανάλωση και η αύξηση των μισθών, ξεπέρασε την ισχυρή αύξηση των δαπανών που τροφοδοτήθηκε από την αύξηση των μισθών στο δημόσιο και των κοινωνικών δαπανών. Ωστόσο, τα μέτρα για την άμβλυνση των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας μείωσαν ελαφρώς το δημοσιονομικό ισοζύγιο, με καθαρό δημοσιονομικό κόστος περίπου 0,4% του ΑΕΠ το 2023. 

Το 2024, ο προϋπολογισμός αναμένεται να παραμείνει σε πλεόνασμα 2,9% του ΑΕΠ. Οι δημόσιες μισθολογικές δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 8% κυρίως λόγω της αναπροσαρμογής του πληθωρισμού. Οι δημόσιες κεφαλαιουχικές δαπάνες επηρεάζονται επίσης προσωρινά από το πρόγραμμα υποθήκευσης προς ενοικίαση για τα ευάλωτα νοικοκυριά που διαχειρίζεται η κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ). Θετικός παράγοντας για το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2024 είναι η προγραμματισμένη πλήρης σταδιακή κατάργηση των υπόλοιπων μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια έως το καλοκαίρι. Τα έσοδα από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται επίσης να συνεχίσουν να αυξάνονται έντονα, καθώς τα ποσοστά των εισφορών των εργοδοτών και των εργαζομένων αυξήθηκαν από τον Ιανουάριο του 2024. 

Το πλεόνασμα του προϋπολογισμού προβλέπεται να παραμείνει στο 2,9% του ΑΕΠ το 2025 με βάση τις αμετάβλητες πολιτικές, κυρίως χάρη στη μεταφερόμενη επίδραση της σταδιακής κατάργησης των μέτρων για την άμβλυνση των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας.  

Ο λόγος του χρέους της γενικής κυβέρνησης προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων από 77,3% το 2023 σε 65,4% το 2025, κυρίως χάρη στα πρωτογενή πλεονάσματα σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.