Άλλα περίμεναν Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία πως θα πράξουν οι δανειολήπτες σε σχέση με το νέο νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις και άλλα τελικά τους βλέπουν πράττουν. Στόχος του νέου πλαισίου είναι η προστασία της κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350 χιλ., κάτι που καλύπτει την πλειοψηφία των στεγαστικών δανείων.
Παρόλο που εδώ και πέντε μήνες τους δόθηκαν επιπλέον εργαλεία για να προστατεύσουν τα ακίνητα τους, ελάχιστοι τα αξιοποιούν.
Στις 8 περασμένου Δεκεμβρίου, η Ολομέλεια της Βουλής, μετά από επεισοδιακές συζητήσεις οι οποίες διήρκησαν για χρόνια και μετά από απανωτές αναστολές της νομοθεσίας που αφορούσε τις εκποιήσεις, προχώρησε στην έγκριση νομοθετημάτων με τα οποία διευρύνονται οι αρμοδιότητες της Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, με αποτέλεσμα να μπορούν να αποταθούν περισσότεροι δανειολήπτες στον Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης για αναδιάρθρωση του δανείου τους.
Μέσω της προσφυγής των δανειοληπτών στο γραφείο Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου με σκοπό την αναδιάρθρωση του δανείου τους, θα έχουν και τη δυνατότητα επιβεβαίωσης του οφειλόμενου ποσού σε περίπτωση εκποίησης. Η Επίτροπος έχει το δικαίωμα να μεσολαβεί για πιστωτική διευκόλυνση που εξασφαλίζεται με κύρια κατοικία ή επαγγελματική στέγη ή τερματισμένη πιστωτική διευκόλυνση με ανώτατο όριο εκτιμημένης αξίας του ακινήτου τις €350 χιλ. σε περίπτωση κύριας κατοικίας και τις €750 χιλ. σε περίπτωση επαγγελματικής στέγης.
Το Υπουργείο Οικονομικών είχε εκτιμήσει πως η επιβεβαίωση του χρέους μέσω του γραφείου του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου θα γινόταν δυνατό η διαφορά να επιλύονταν τάχιστα και εντός αυστηρών καθορισμένων χρονοδιαγραμμάτων. Επίσης θα ευθυγραμμίζονταν τα κίνητρα των δανειοληπτών και των ενυπόθηκων δανειστών για εξώδικη επίλυση της διαφοράς που αφορά το ύψος του χρέους, αντί της χρήσης ένδικου μέσου, δηλαδή περιορίζεται η όποια κατάχρηση του δικαστικού συστήματος από τους εμπλεκόμενους.
Παράλληλα, εγκρίθηκε και το νομοσχέδιο για τη λειτουργία του Ειδικού Δικαστηρίου, γνωστού ως Δικαστηρίου των Εκποιήσεων, στο οποίο μπορούν να προσφύγουν δανειολήπτες για να προστατεύσουν την κύρια κατοικία τους, αξίας μέχρι €350 χιλ. Επιπρόσθετα όσες περιπτώσεις καταλήγουν στην δικαστική επίλυση της διαφοράς και αφορούν την ευαίσθητη περίμετρο της κύριας κατοικίας μέχρι €350 χιλ. θα εκδικάζονται κατά προτεραιότητα, με οδηγίες του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Ελάχιστοι στην Επίτροπο
Όσον αφορά τη νομοθεσία που αφορά την Εξώδικη Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης, από τον Δεκέμβριο μέχρι σήμερα έχουν προσφύγει λιγότεροι από δέκα δανειολήπτες, οι υποθέσεις των οποίων δεν έχουν τελεσφορήσει, καθώς δεν πληρούσαν τα κριτήρια της νομοθεσίας. Ένας από τους λόγους που οι πολίτες δεν αξιοποίησαν τα εργαλεία που τους παρέχει ο νόμος είναι η άγνοια των δανειοληπτών, παρόλο που υπήρξε δημόσια ενημέρωση τους για τα επιπρόσθετα δικαιώματα που αποκτούν. Επίσης εκτιμάται πως κάποιοι συνειδητά δεν χρησιμοποιούν τον νόμο, με την ελπίδα ότι θα υπάρξει ένα καλύτερο σχέδιο για να προστατεύσουν την περιουσία τους. Την ίδια στάση είχαν τηρήσει και με στο Σχέδιο Εστία.
Εγκρίθηκε αλλά ίσως να μην υλοποιηθεί
Σε σχέση με το Ειδικό Δικαστήριο, το Ανώτατο Δικαστήριο ακόμη δεν έχει αποφασίσει κατά πόσο θα προχωρήσει στη σύσταση της Ειδικής Δικαιοδοσίας. Η πρόνοια που περιλαμβάνεται στον νόμο δεν υποχρεώνει το Ανώτατο Δικαστήριο να προχωρήσει στη Ειδική Δικαιοδοσία αλλά μπορεί να το πράξει προαιρετικά. Σημειώνεται πως το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έχει εκδώσει διαδικαστικό κανονισμό και οδηγία για τη λειτουργία του Δικαστηρίου των εκποιήσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση για λειτουργία ξεχωριστού Ειδικού Δικαστηρίου στο επίπεδο του Επαρχιακού Δικαστηρίου, καθώς δανειολήπτες προσφεύγουν στη δικαιοσύνη με το προηγούμενο νομικό πλαίσιο.
Παρά τα απογοητευτικά αποτελέσματα σε σχέση με τους νέους νόμους για τις εκποιήσεις, θετική είναι η ανταπόκριση των δανειοληπτών στο Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, η υλοποίηση του οποίου άρχισε από τον περασμένο Δεκέμβριο. Έχουν υποβληθεί πέραν των 1300 αιτήσεων για ένταξη στο Σχέδιο από τις οποίες εγκρίθηκαν πέραν των 925. Με το Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, οι ευάλωτοι δανειολήπτες θα μπορούν να διαμένουν στην κύρια κατοικία τους ως ενοικιαστές, και ταυτόχρονα να απαλλάσσονται από το στεγαστικό δάνειο. Το κράτος θα καλύπτει πλήρως το απαιτούμενο ενοίκιο εκ μέρους των φυσικών προσώπων. Οι τωρινοί ιδιοκτήτες της κύριας κατοικίας, ή συγγενείς τους πρώτου βαθμού, θα μπορούν να επαναγοράσουν την κατοικία μετά την πάροδο 5 ετών σε ευνοϊκή τιμή, κάτω του επιπέδου των τιμών αγοράς.
