Νεότερες πληροφορίες του Φιλελευθέρου επιβεβαιώνουν ότι ο ΑΔΜΗΕ, νέος φορέας υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης, θεωρεί ότι, με βάση το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο, θα πρέπει να αρχίσει από αυτό το στάδιο –το στάδιο της κατασκευής- η ανάκτηση των δαπανών του οργανισμού για το συνολικό έργο.
Ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) παραπέμπει στη ρυθμιστική απόφαση 022/2023, της ΡΑΕΚ, και υποστηρίζει ότι αυτή καθορίζει το δικαίωμα του φορέα υλοποίησης να ανακτά σταδιακά το κόστος του έργου, από το στάδιο της κατασκευής, μέσω των τιμολογίων ηλεκτρισμού που θα πληρώνουν οι καταναλωτές σε Κύπρο και Ελλάδα.
Οι κυπριακές Αρχές δεν αμφισβητούν ότι η ρυθμιστική απόφαση, που εξακολουθεί να δεσμεύει και τη ΡΑΕΚ και το κράτος, προβλέπει ανάκτηση του κόστους μέσω της χρέωσης ειδικού τέλους στους καταναλωτές ρεύματος. Ωστόσο, από την πληροφόρηση που έχουμε προκύπτει πως δεν συμφωνούν ότι η ανάκτηση ξεκινά από την έναρξη και τα πρώτα στάδια των κατασκευαστικών έργων, αλλά σε κάποιο επόμενο στάδιο των εργασιών (κατά προτίμηση κατά την πόντιση του καλωδίου), αφού αιτηθεί την ανάκτηση ο φορέας υλοποίησης και αποφασίσει σχετικά η ΡΑΕΚ.
Από τα ανωτέρω επιβεβαιώνεται η χθεσινή εκτίμηση του «Φ» ότι οι διαβουλεύσεις των δύο πλευρών για τα επόμενα βήματα ως προς τη διασύνδεση βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Κάτι που επισήμανε σε γενικές γραμμές και η εταιρεία Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο στο πλαίσιο συμφωνίας της με τον ΑΔΜΗΕ, η οποία με επιστολή της προς τις ρυθμιστικές αρχές Κύπρου και Ελλάδας προειδοποιεί με αναστολή των εργασιών αν δεν ολοκληρωθεί χωρίς άλλη καθυστέρηση η μεταβίβαση του έργου από τον EuroAsia στον Great Sea Interconnector (εταιρεία ειδικού σκοπού, που δημιούργησε ο ΑΔΜΗΕ) και αν δεν αρθούν άλλες συναφείς με τη χρηματοδότηση εκκρεμότητες, ώστε να αρχίσει να έχει έσοδα ο ΑΔΜΗΕ για να πληρώνεται και η ίδια.
Τι λέει η ρυθμιστική απόφαση
Θέση του ΑΔΜΗΕ είναι ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ 022/2023, με τίτλο «Μεθοδολογία Αναπροσαρμογής των Επιτρεπόμενων Εσόδων και Διατιμήσεων των Ρυθμιζόμενων Δραστηριοτήτων Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Γραμμής Διασύνδεσης» είναι ξεκάθαρη και επιβάλλει την έναρξη της καταβολής χρημάτων στον φορέα υλοποίησης, στο πλαίσιο ανάκτησης του κόστους στο οποίο αποδεδειγμένα υποβάλλεται.
Ο ΑΔΜΗΕ επικαλείται συγκεκριμένα το Άρθρο 3, παραγραφος 6 του παραρτήματος της απόφασης, το οποίο αναφέρει τα εξής: «Τηρούμενων των διατάξεων του άρθρου 13 του Κανονισμού (ΕΕ) 347/2013, όπως τροποποιείται με το άρθρο 17 του Κανονισμού (ΕΕ) 869/2022, οι πράγματι προκύψασες επενδυτικές δαπάνες, κατά το στάδιο της κατασκευής και πριν από τη θέση σε λειτουργία του έργου, από τις οποίες εξαιρούνται οι δαπάνες συντήρησης, που σχετίζονται με το έργο βαρύνουν τον Ιδιοκτήτη της Γραμμής Διασύνδεσης ή τους αντίστοιχους ΔΣΜ (κατά περίπτωση) ή τον φορέα υλοποίησης της υποδομής μεταφοράς και, στο βαθμό που αυτές δεν καλύπτονται από τα μισθώματα συμφόρησης ή άλλα τέλη που επιβάλλονται για τη χρήση της γραμμής διασύνδεσης, καταβάλλονται από τους χρήστες του εθνικού δικτύου μέσω των τιμολογίων πρόσβασης στα δίκτυα αφού πρώτα τύχει σχετικής έγκρισης από τη ΡΑΕΚ».
Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ παραπέμπει στο Άρθρο 17 – Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος και Έργα Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος, το οποίο στην παράγραφο 3ii αναφέρει: «Ως εύλογη απόδοση των πραγματικών επενδυτικών δαπανών που προκύπτουν κατά το στάδιο της κατασκευής και πριν την λειτουργία της Γραμμής Διασύνδεσης, από τις οποίες εξαιρούνται οι δαπάνες συντήρησης, αναγνωρίζεται το άθροισμα του Μέσο Σταθμικού Κόστους Κεφαλαίου (εγκεκριμένο ύψος WACC) σύμφωνα με το άρθρο 16 και του ύψους της πρόσθετης απόδοσης (εγκεκριμένο WACC Premium) επί του συνόλου των πραγματικών επενδυμένων κεφαλαίων από την έναρξης μέχρι το έτος t και καταβάλλεται αποκλειστικά για την αποπληρωμή των δανείων χρηματοδότησης των επενδυμένων κεφαλαίων κατά το έτος t του σταδίου κατασκευής της».
Μέτρησε για το επενδυτικό πλάνο
Ο ΑΔΜΗΕ υποστηρίζει ότι η ρυθμιστική απόφαση είναι ξεκάθαρη και διασφαλίζει το δικαίωμά του να ανακτά τις δαπάνες για τη διασύνδεση, μέσω των πληρωμών των χρηστών του εθνικού δικτύου ηλεκτρισμού. Επισημαίνει δε, πως αυτή η ρυθμιστική απόφαση και το συγκεκριμένο δικαίωμα του φορέα υλοποίησης ήταν βασικό στοιχείο στην ετοιμασία του επενδυτικού πλάνου για την ανάληψη του έργου της διασύνδεσης και τη λήψη, εκ μέρους του, της τελικής επενδυτικής απόφασης. Προσθέτει δε, πως η ίδια απόφαση αποτελεί κλειδί στις διαβουλεύσεις του ΑΔΜΗΕ με τράπεζες, επενδυτικά ταμεία και άλλους οργανισμούς που συζητούν τη συμμετοχή τους στην επένδυση ή τη χρηματοδότησή της.
Αντιλαμβανόμαστε πως για τον ΑΔΜΗΕ δεν τίθεται θέμα νέων συζητήσεων ως προς το περιεχόμενο και την ερμηνεία των διατάξεων της ρυθμιστικής απόφασης και θα εμμείνει στην έναρξη της ανάκτησης των δαπανών του από αυτό το στάδιο, καθώς ήδη έχει ενημερώσει επίσημα τη ΡΑΕΚ και το Υπουργείο Ενέργειας ότι η κατασκευή του έργου έχει ξεκινήσει, με την κατασκευή του καλωδίου από τη Nexans.
«Δεν είναι τώρα η ώρα να χρεωθούν οι καταναλωτές»
Από την άλλη, η κυπριακή πλευρά εμμένει στη δική της θέση. Ότι, δηλαδή, ο ΑΔΜΗΕ πρέπει να καταθέσει επικαιροποιημένη ανάλυση κόστους – οφέλους, στη βάση της οποίας θα εξεταστεί το ενδεχόμενο επικαιροποίησης της συμφωνίας CBCA, των διαχειριστών Κύπρου – Ελλάδας. Αν η ανάλυση είναι θετική ως προς το όφελος για την Κυπριακή Δημοκρατία, η κυβέρνηση θα πάρει τη δική της επενδυτική απόφαση για συμμετοχή στο έργο. Ως προς το θέμα του χρονικού σημείου που πρέπει να αρχίσει η ανάκτηση εξόδων από τον ΑΔΜΗΕ μέσω των καταναλωτών ηλεκτρισμού, η κυπριακή πλευρά θεωρεί πως αυτό, βάσει της ρυθμιστικής απόφασης, είναι αρμοδιότητα της ΡΑΕΚ να το αποφασίσει, οπωσδήποτε πριν την έναρξη της λειτουργίας της διασύνδεσης. Όχι όμως στο παρόν στάδιο.
