Η Κυβέρνηση δεν αρνείται το πρόβλημα της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού που παρουσιάζεται στην αγορά, ωστόσο, δεν συμμερίζεται την άποψη πως το κενό θα κλείσει μόνο με εργοδότηση ξένου προσωπικού από τρίτες χώρες.

Αυτό προκύπτει από το σημείωμα που κατέθεσε ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου στα μέλη του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, κατά την πρόσφατη συνεδρίασή του, καθώς οι ανάγκες σε πρόσθετες θέσεις εργασίας για φέτος υπολογίζονται μεν στις 12 χιλιάδες, πλην όμως το σημείωμα περιορίζει την ανάγκη για νέες άδειες εργασίας για υπηκόους τρίτων χωρών, βάσει του διαδικασιών του Υπουργείου Εργασίας, σε 4 με 6 χιλιάδες.

Για υπολογισμό των αναγκών της αγοράς για το 2024 το Υπουργείο Εργασίας βασίστηκε στις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών για την ανάπτυξη φέτος και σε εκτιμήσεις βάσει άλλων στατιστικών στοιχείων, όπως αυτά που προκύπτουν από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού για υπολογισμό της αύξησης της απασχόλησης τη φετινή χρονιά.

Για την κατάληξη στις 12 χιλιάδες δε, το Υπουργείο Εργασίας λαμβάνει υπόψη του και ένα σημαντικό κενό που θα προκύψει σταδιακά από την αφαίρεση από την αγορά των αιτητών πολιτικού ασύλου, λόγω των αλλαγών στην πολιτική απασχόλησής τους και της επίσπευσης της εξέτασης των αιτήσεων τους.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Εργασίας για το 2024, «η αύξηση των απασχολουμένων αναμένεται ότι θα ανέλθει σε ποσοστό περίπου 1,5%, που αντιστοιχεί σε περίπου 7,000 επιπρόσθετες θέσεις εργασίας».

Παράλληλα, προσθέτει, «εκτιμάται ότι οι ανάγκες της αγοράς εργασίας θα επηρεαστούν αυξητικά μέσα από την εξελισσόμενη αποχώρηση των αιτητών ασύλου, η οποία σύμφωνα με την υφιστάμενη τάση θα οδηγήσει σε επιπρόσθετη αύξηση των αναγκών κατά 1,0%, που αριθμητικά θα κυμανθεί περίπου στις 5000 θέσεις εργασίας» συμπληρώνοντας πως «σε αυτό το πλαίσιο, ο αριθμός των επιπρόσθετων αναγκών της αγοράς εργασίας προσδιορίζεται με ενδεικτικό σημείο αναφοράς τις 12.000 θέσεις εργασίας».

Με ντόπιους, Ευρωπαίους και ξένους

Στο σημείωμά του, το υπουργείο αναφέρει πως η ανταπόκριση στις ανάγκες στελέχωσης της αγοράς εργασίας προγραμματίζεται μέσα από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του διαθέσιμου εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και μέσα από την στοχευμένη αξιοποίηση εργαζομένων από το εξωτερικό.

Παρατηρεί πως βάσει των στοιχείων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το 2022 το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε σε 6,8% και το 2023 περιορίστηκε σε 6,4%, ενώ προβλέπεται ότι το 2024 η ανεργία θα μειωθεί περαιτέρω, προσεγγίζοντας το 5,8%.

«Από πλευράς πραγματικών αριθμών αυτό σημαίνει ότι το 10% των 30,422 ανέργων έχει προοπτική ένταξης στην αγορά εργασίας, ενώ σημειώνεται ότι ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων σύμφωνα με την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης ανέρχεται σε 12,720». Το Υπουργείο Εργασίας αναφέρει ακόμα πως η απασχόληση του εγχώριου ανθρωπίνου δυναμικού αυξήθηκε κατά 1,3% από το 2022 στο 2023, δηλαδή από 348,323 σε 352,863.

Η περαιτέρω ενίσχυση της απασχόλησης του εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού για κάλυψη σημαντικού μέρους των αναγκών της αγοράς εργασίας για το 2024 θα προωθηθεί περαιτέρω, αναφέρει το υπουργείο, «μέσα από την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη για την ταυτοποίηση, την καθοδήγηση, την εργοδότηση και την εκπαίδευση των ανέργων, μέσα από τα οποία εκτιμάται ότι θα προσεγγιστεί ουσιαστικά ο στόχος για μείωση της ανεργίας κατά 10%».

Παρόλα αυτά, θα χρειαστεί και η αξιοποίηση ξένων εργαζομένων, τόσο από την ΕΕ όσο και από εργαζομένων από τρίτες χώρες, όπως επισημαίνεται. Ακολούθως, το υπουργείο αναφέρεται σε στοιχεία που δείχνουν πως το τελευταίο διάστημα ο αριθμός των εργαζομένων από τρίτες χώρες αυξάνονται σε μεγαλύτερο ποσοστό από ότι οι κοινοτικοί.

«Διαπιστώνεται ότι ο αριθμός των Ευρωπαίων πολιτών που εργάζονται στην Κύπρο έχει αυξητική τάση, η οποία όμως είναι περιορισμένη σε σχέση με το μέγεθος της αύξησης του ποσοστού των υπηκόων τρίτων χωρών. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες που εργάζονται στην Κύπρο, σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, κατά το 2022 ανήλθαν σε 49.840 και το 2023 αυξήθηκαν στους 52.534, καταγράφοντας αύξηση 5,4%, ενώ οι υπήκοοι τρίτων χωρών το 2022 ανήλθαν σε 50.648 και το 2023 αυξήθηκαν στους 57.880, καταγράφοντας αντίστοιχη αύξηση 14,3%».

Το υπουργείο διευκρινίζει όμως πως σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, οι υπήκοοι τρίτων χωρών που εργάζονται στην Κύπρο, στο πλαίσιο των διαδικασιών που διαχειρίζεται το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αποτελούν το 34,3% του συνόλου, αφού μέρος του συνόλου εργάζεται σύμφωνα με διαδικασίες που διαχειρίζονται το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για την στελέχωση εταιρειών ξένων επενδυτών και το Υπουργείο Εσωτερικών για την εργοδότηση οικιακών εργαζομένων και προσώπων με καθεστώς διεθνούς και συμπληρωματικής προστασίας.

Άδειες για ξένους, όσες πέρσι

Σύμφωνα με το σημείωμα προς τους κοινωνικούς εταίρους, οι υπήκοοι τρίτων χωρών που εργάζονται σύμφωνα με τις διαδικασίες του Υπουργείου Εργασίας αποτελούνται από 14,424 εργαζόμενους, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Απασχόλησης Αλλοδαπού Εργατικού Δυναμικού, 7,044 αιτητές ασύλου και 2,716 φοιτητές που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών.

«Σταθμίζοντας την αναλογία της αύξησης των επιμέρους κατηγοριών των υπηκόων τρίτων χωρών που εργάζονται στην Κύπρο από το 2022 στο 2023, καθώς και το μέγεθος της έλευσης Ευρωπαίων πολιτών για εργασία στην Κύπρο, εκτιμάται ότι οι ανάγκες στο πλαίσιο των διαδικασιών του Υπουργείου Εργασίας θα ανέλθουν σε περίπου 4,000 – 6,000 νέες άδειες εργασίας για υπηκόους τρίτων χωρών», προσθέτει το υπουργείο, αριθμός που από τα στοιχεία που δόθηκαν είναι κοντά στις νέες άδειες που δόθηκαν και τα δύο προηγούμενα χρόνια. Αφού αναφέρει ότι το 2022 το Τμήμα Εργασίας ενέκρινε 5,108 νέες άδειες και ανανέωσε 8,643, ενώ το 2023 εγκρίθηκαν 4,941 νέες άδειες και ανανεώθηκαν 7287.

Η αξιοποίηση ξένων φοιτητών

Για αντιμετώπιση γενικότερα των αναγκών σε προσωπικό το Υπουργείο αναφέρει πως θα αξιοποιηθεί περαιτέρω η αγορά εργασίας των φοιτητών που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών και σπουδάζουν στην Κύπρο, «τόσο κατά την διάρκεια όσο και μετά από την ολοκλήρωση των σπουδών τους, επικαιροποιώντας το χρονικό ορόσημο της παρουσίας τους στη χώρα και διευρύνοντας τα επαγγέλματα στα οποία μπορούν να εργαστούν».

Αναφέρει ακόμα πως προωθείται η συνομολόγηση διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες που βρίσκονται υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τρίτες χώρες που έχουν διαχρονικές στενές διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο, για την στοχευμένη προσέλκυση κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού.

Τέλος, το υπουργείο διαβεβαιώνει πως «η αποτελεσματική ανταπόκριση στις αυξημένες ανάγκες της αγοράς εργασίας και η ουσιαστική αξιοποίηση των δυνατοτήτων του διαθέσιμου εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού, σε συνδυασμό με την στοχευμένη άμεση αξιοποίηση εργαζομένων από το εξωτερικό και τον παράλληλο μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, θα επιτρέψουν την υλοποίηση των αναπτυξιακών προοπτικών για το 2024 και τη μείωση της ανεργίας για επίτευξη του στόχου της εξελικτικής διαμόρφωση συνθηκών πλήρους απασχόλησης».