Η Οικονομική Ανάπτυξη της Λευκωσίας

Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μεταβολή της οικονομίας της Λευκωσίας, με τον παραγωγικό ιστό της να εξελίσσεται και να διευρύνεται, αποκτώντας περισσότερους πυλώνες ανάπτυξης και ταυτόχρονα μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις διάφορες κρίσεις που ταλαιπωρούν τη χώρα μας, όπως η οικονομική κρίση του 2013, η πανδημία του κορωνοϊού το 2020 και προσφάτως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ανάφλεξη στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Η εξέλιξη της οικονομίας της Λευκωσίας ανέκυψε παρά τον πολυετή αναχρονιστικό διαμοιρασμό της από την τούρκικη κατοχή και τα πολλαπλά προβλήματα που προκαλεί αυτή, τόσο λειτουργικά όσο και στρατηγικά / σχεδιαστικά στην πρωτεύουσα.

Ο Παραγωγικός Ιστός της Λευκωσίας

Η Λευκωσία διαθέτει αρκετές παραγωγικές υποδομές που συνεισφέρουν στο ΑΕΠ της χώρας και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη.

Συγκεκριμένα, η Λευκωσία:

Είναι το Διοικητικό Κέντρο της χώρας, με όλες τις συναρτώμενες υποδομές (κυβερνητικές, ημι-κρατικές και άλλες) και έδρα για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Κύπρου.
Έχει μετεξελιχθεί σε πανεπιστημιακό κύτταρο εκπαίδευσης, έρευνας και γνώσης. Διαθέτει αξιόλογη πανεπιστημιακή υποδομή, όπως τα 2 κρατικά και 4 ιδιωτικά πανεπιστήμια, πολλά κολλέγια και ανώτερες σχολές, φοιτητικές εστίες, ερευνητικά κέντρα αριστείας και ινστιτούτα κλπ.
Έχει μετατραπεί σε ιατρικό κέντρο, με τα πολλά νοσοκομεία (ιδιωτικά και κρατικά) και τις πολυάριθμες ιατρικές κλινικές και υποστηρικτικές υποδομές.
Διαθέτει αξιόλογη βιομηχανική υποδομή, αφού υπάρχουν χωροθετημένες 3 βιομηχανικές περιοχές και πέραν των 15 βιομηχανικών ζωνών. Κατά την Απογραφή Υποστατικών του 2019, η Λευκωσία αριθμούσε 2.064 υποστατικά στον τομέα της μεταποίησης, από το σύνολο 5.431 παγκύπρια.
Έχει ισχυρή εμπορική δραστηριότητα με μεγάλα εμπορικά κέντρα και ισχυρούς εμπορικούς άξονες στους πλείστους δήμους της. Στην καταγραφή υποστατικών του 2019 για χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η Λευκωσία διάθετε 7.271 υποστατικά, σε σύγκριση με τα 19.904 παγκύπρια.

Λευκωσία – η πορεία προς το μέλλον

Οι προαναφερθείσες υποδομές θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την παραπέρα ανάπτυξη της Λευκωσίας, στοχεύοντας, μεταξύ άλλων, και στις ακόλουθες θεματικές:

Στον τομέα της εκπαίδευσης, έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας

Οι υποδομές στον τομέα της εκπαίδευσης , έρευνας και καινοτομίας που έχουν αναπτυχθεί στη Λευκωσία, όπως και το ανθρώπινο δυναμικό , θα πρέπει να αξιοποιηθούν και ενισχυθούν ώστε η πρωτεύουσα να εξελιχθεί σε περιφερειακό εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο.

Το ΕΒΕ Λευκωσίας επιδιώκει όπως η Λευκωσία αναδειχθεί σε περιφέρεια γνώσης, έρευνας και καινοτομίας που θα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Νότια Ευρώπη.

Πρώτα όμως, για να πετύχει αυτό το εγχείρημα, επιβάλλεται η ενίσχυση των δεξιοτήτων στα γνωστικά πεδία γνωστά ως STEM ( Science, Technology, Engineering, Mathematics ). Χωρίς τέτοιες δεξιότητες δεν θα μπορέσουμε να σπρώξουμε τα όρια της καινοτομίας και τεχνολογίας στον τόπο μας, ούτε θα καταφέρουμε να υποστηρίξουμε τις ντόπιες επιχειρήσεις να καινοτομούν όπως και τις ξένες εταιρείες τεχνολογίας να παραμείνουν στον τόπο μας.

Στον τομέα της Ιατρικής
Θα πρέπει να ενισχυθούν τα νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα και να ιδρυθούν πανεπιστημιακά νοσοκομεία , με απώτερο στόχο τη δημιουργία κέντρων αναφοράς και ιατρικής αριστείας , βοηθώντας με αυτό τον τρόπο την καθιέρωση της Λευκωσίας σαν περιφερειακό Ιατρικό Κέντρο.
Στην ενίσχυση του Επιχειρείν
Απαιτείται ουσιαστική στήριξη των επιχειρήσεων και μέτρα διευκόλυνσης του επιχειρείν για να έχει ο τόπος μια ισχυρή επιχειρηματική / βιομηχανική / παραγωγική βάση που θα εξασφαλίζει επάρκεια προϊόντων, μια ανάγκη που τόσο έντονα ανέδειξε η πρόσφατη πανδημία. Κάτι τέτοιο θα βελτιώσει την αυτονομία της εφοδιαστικής αλυσίδας του τόπου αλλά και της εξωστρέφειας.
Πρόσθετα, χρειάζονται πραγματικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων, σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις/υποχρεώσεις της κυκλικής οικονομίας και της Πράσινης Συμφωνίας. Επαναλαμβάνεται για ακόμη μια φορά ότι το βάρος των νομοθετικών, οικονομικών και άλλων υποχρεώσεων που προκύπτουν θα είναι εξαντλητικό και δυσβάστακτο για τις κυπριακές επιχειρήσεις.
Στην ενίσχυση των Υποδομών /Δομών
Η Λευκωσία χρειάζεται πρόσθετες υποδομές για βελτίωση της λειτουργικότητας της πόλης αλλά και για παραπέρα ανάπτυξη της. Σημειώνεται ότι αρκετά σημαντικά έργα υποδομής είναι υπό εξέλιξη, τόσο από την πολιτεία, όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.

Η βελτίωση του κυκλοφοριακού αποτελεί προτεραιότητα αλλά απαιτούνται πιο ευφάνταστες λύσεις, που θα ανταποκρίνονται στα μεγέθη και πραγματικότητες της Λευκωσίας. Παράλληλα, θα πρέπει να επισπευσθούν βασικοί οδικοί άξονες, η προώθηση των οποίων έχει καθυστερήσει αδικαιολόγητα εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, που συνδέουν την πρωτεύουσα με την πεδινή και ορεινή Λευκωσία.

Πρόσθετα, θα μπορούν να γίνουν επενδύσεις σε νέες υποδομές, όπως στην περιοχή του Μακαρείου Σταδίου, με αναβάθμιση των υφιστάμενων αλλά και δημιουργία νέων (π.χ. με νέα στάδια για νέες χρήσεις) για προσέλκυση αθλητικού τουρισμού, ώστε να μετατραπεί όλη η περιοχή σε μια συγκροτημένη αθλητική συνοικία.

Το ΕΒΕΛ χαιρετίζει την απόφαση του Υπουργικού Συμβούλιου του 2022, με την οποία εγκρίθηκε η δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας και Επιχειρηματικής Ζώνης, καθώς και σύγχρονου εκθεσιακού χώρου στα πλαίσια της προσπάθειας της πολιτείας για την καλύτερη αξιοποίηση του χώρου της Κρατικής Έκθεσης. Θα αποτελέσει μια σημαντική υποδομή με αυξημένη προστιθέμενη αξία για την πρωτεύουσα αλλά και την Κύπρο γενικότερα.

Τέλος, η προσέλκυση κέντρων δεδομένων (data centers) και το blockchain θα συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και καινοτομίας αλλά και του ψηφιακού μετασχηματισμού στον τόπο μας.