Τα όσα κατάφερε το Υπουργείο Εργασίας τους πρώτους δέκα μήνες επί υπουργίας του και τις προτεραιότητές του για το ‘24 καταγράφει σε συνέντευξή του στον «Φ» ο Γιάννης Παναγιώτου. Στη συνέντευξη, από το γραφείο στο νέο κτήριο πλέον του Υπουργείου Εργασίας,  απαντά και εάν ο ίδιος ανησυχεί ενόψει του επικείμενου ανασχηματισμού και σχολιάζει τις σχέσεις του με τον Υπουργό Οικονομικών και τις θέσεις του τελευταίου για την ΑΤΑ. Δίνει διαβεβαιώσεις πως η προσπάθεια για καλύτερη ρύθμιση της εργασίας θα συνεχιστεί, αλλά και πως οι επιχειρήσεις δεν θα μείνουν χωρίς εργατικά χέρια.

–Έπειτα από δέκα μήνες διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη και δέκα μήνες δικής σας θητείας στο Υπουργείο Εργασίας, ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο επίτευγμά σας μέχρι στιγμής;

-Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έλαβε λαϊκή εντολή για την μετάβαση της χώρας σε μια νέα πολιτική εποχή και κατά τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης έγιναν σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Η Κυβέρνηση είναι ανθρωποκεντρική και αποτελεσματική, λαμβάνοντας ισορροπημένες αποφάσεις σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας και τις δυνατότητες της οικονομίας. Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων επιβεβαιώνονται αυτά τα κυβερνητικά χαρακτηριστικά μέσα από την διαχείριση προκλήσεων και την λήψη αποφάσεων που ανταποκρίνονται στην ανθρωποκεντρική πολιτική της Κυβέρνησης: Μέσα από τον κοινωνικό διάλογο και την συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους καταφέραμε, παρά τις δυσκολίες, να διαφυλάξουμε την εργατική ειρήνη και να διασφαλίσουμε την σταθερότητα για να συνεχιστεί η ομαλή οικονομική ανάπτυξη. Ανανεώσαμε την συμφωνία για την ΑΤΑ με την προοπτική μιας ολοκληρωμένης συμφωνίας εντός του 2025, και καταφέραμε σε συνθήκες έντονης ακρίβειας να αυξήσουμε άμεσα τα εισοδήματα για 180.000 εργαζόμενους και τα επιδόματα για 60.000 δικαιούχους. Παράλληλα, αυξήσαμε τους κατώτατους μισθούς στην ξενοδοχειακή βιομηχανία επηρεάζοντας 5.000 χαμηλόμισθους ξενοδοχοϋπάλληλους και αυξήσαμε τον εθνικό κατώτατο μισθό στα 1.000 ευρώ επηρεάζοντας 25.000 χαμηλόμισθους εργαζόμενους, ενώ επίσης, συμφωνήσαμε με τους κοινωνικούς εταίρους την αύξηση της αποζημίωσης των ασκούμενων νέων επιστημόνων, των δικηγόρων και των μηχανικών, από τα 650 ευρώ στα 750 ευρώ. Η συνέχιση της ανάπτυξης της οικονομίας και η ενίσχυση της συνοχής της κοινωνίας πρέπει να εξελίσσονται παράλληλα, περιορίζοντας τις κοινωνικές ανισότητες, ενδυναμώνοντας την μεσαία τάξη και στηρίζοντας την επιχειρηματικότητα.

–Στην προηγούμενή μας συνέντευξη τον Μάιο έχετε αναφερθεί και στην ανάγκη για καλύτερη ρύθμιση των όρων και συνθηκών εργασίας. Θα υπάρξουν συγκεκριμένες πολιτικές προς αυτήν την κατεύθυνση και ποιες θα είναι αυτές; Το σχέδιο δράσης για επέκταση της κάλυψης των συλλογικών συμβάσεων περιλαμβάνεται σε αυτές;

 -Η καλύτερη ρύθμιση της εργασίας είναι μια ευρωπαϊκή προτεραιότητα που ανταποκρίνεται στις διαπιστώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας και των αλυσιδωτών επιπτώσεων που αυτά συνεπάγονται. Η Κυβέρνησή μας είναι ευθυγραμμισμένη με αυτή την ευρωπαϊκή πολιτική και ήδη εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση: Διορθώσαμε την στρέβλωση της «ψευδο-αυτοαπασχόλησης» μερικών χιλιάδων εργαζόμενων σε προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας που πλέον έχουν ενταχθεί στην κατάλληλη κατηγορία ασφάλισης ως μισθωτοί εργαζόμενοι, προστατεύσαμε χιλιάδες εργαζόμενους από τον καύσωνα με την διακοπή των εργασιών τους μέσω διατάγματος όταν εκδίδεται συναγερμός για υψηλές θερμοκρασίες, καταθέσαμε νομοσχέδιο για την προστασία των εργαζομένων από την παρατεταμένη ορθοστασία που είναι πλέον νόμος, και καταφέραμε να είμαστε μια από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που ρύθμισαν νομοθετικά την αξιοποίηση της τεχνολογίας για την εξ αποστάσεως εργασία μέσω της τηλεργασίας. Παράλληλα, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους εργαζόμαστε για την ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων σε μεγάλους κλάδους της οικονομίας: στον τραπεζικό τομέα, στην οικοδομική βιομηχανία και στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, ενώ μέσα στο επόμενο διάστημα θα παρουσιάσουμε σχέδιο δράσης για την επέκταση της κάλυψης από τις συλλογικές συμβάσεις για προσέγγιση του ευρωπαϊκού στόχου του 80%. Η καλύτερη ρύθμιση της εργασίας είναι αμοιβαία επωφελής, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, ενώ ταυτόχρονα επενεργεί θετικά στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των οργανισμών και των επιχειρήσεων, έτσι, αισιοδοξώ ότι μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους θα καταφέρουμε να πετύχουμε θετικά αποτελέσματα.

–Εδώ και πολλά χρόνια οι πολίτες διαμαρτύρονται για τις καθυστερήσεις του Υπουργείου Εργασίας και είχατε αναφέρει μετά από την ανάληψη των καθηκόντων σας ότι θα επιταχύνατε την καταβολή των παροχών και των επιδομάτων που καταβάλλονται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σε ποιο σημείο βρίσκεστε;

-Θα έπρεπε να ήταν αυτονόητη η έγκαιρη καταβολή των επιδομάτων και των παροχών που δικαιούνται οι πολίτες να λαμβάνουν από το κράτος, για τα οποία καταγράφονταν διαχρονικά πολύμηνες καθυστερήσεις. Δίνουμε έμφαση στην διόρθωση αυτής της στρέβλωσης και ήδη πετύχαμε σημαντικές βελτιώσεις. Καταφέραμε οι νέοι συνταξιούχοι που στο παρελθόν περίμεναν πολλούς μήνες για να ξεκινήσουν να λαμβάνουν τις συντάξεις τους, να τις λαμβάνουν πλέον εντός μηνός για όσους συνταξιοδοτούνται στα 65, και από το τέλος αυτού του μήνα, όλοι οι νέοι συνταξιούχοι θα λαμβάνουν την πρώτη πληρωμή για την θεσμοθετημένη σύνταξη εντός ενός μηνός. Έχει επιτευχθεί σημαντική επιτάχυνση και σε άλλα επιδόματα όπως π.χ. στο ανεργιακό που πλέον καταβάλλεται μέσα σε ενάμιση μήνα αντί μετά από πολλούς μήνες, όμως θα είμαστε ικανοποιημένοι όταν καταφέρουμε να επιταχύνουμε την καταβολή όλων των παροχών και των επιδομάτων που καταβάλλονται από το Υπουργείο Εργασίας.

–Πρόσφατα είχαμε την ανανέωση του διατάγματος για τον εθνικό κατώτατο χωρίς και πάλι να ορίζεται ωριαίος μισθός, κάτι που ήταν και προεκλογική δέσμευση. Να αναμένουμε αυτό να γίνει σε δύο χρόνια πλέον, όταν προβλέπεται η νέα αναθεώρηση του διατάγματος, δηλαδή στο τέλος του 2026;

-Η απόφαση της Κυβέρνησης για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1000 ευρώ είναι σωστή και ισορροπημένη, στο πλαίσιο της ανθρωποκεντρικής κυβερνητικής πολιτικής, αφού επηρεάζει θετικά τους πιο χαμηλόμισθους εργαζόμενους της χώρας μας που ανέρχονται σε περίπου 25.000. Κατά τη διάρκεια της θητείας της Κυβέρνησης με ορίζοντα το 2028 θα εκδοθούν συνολικά τρία διατάγματα για τον εθνικό κατώτατο μισθό, μέσα από τα οποία θα ολοκληρωθεί η εφαρμογή του σχεδιασμού μας για το ύψος και τον τρόπο υπολογισμού. Υιοθετούμε ως σημείο αναφοράς το 60% του διάμεσου μισθού το οποίο θα προσεγγιστεί ανάλογα με τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας και άλλες κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους, ενώ ο τρόπος υπολογισμού θα εξελιχθεί σε συνδυασμό με την καλύτερη ρύθμιση του θεσμικού πλαισίου που αφορά τα ωράρια εργασίας, αλλά και με αναβάθμιση των δυνατοτήτων ελέγχου της εφαρμογής τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας.

 -Στις προτεραιότητές σας για τον νέο χρόνο είναι και η πολιτική απασχόλησης, ένα θέμα το οποίο τουλάχιστον για τις εργοδοτικές οργανώσεις φαίνεται να παραμένει άλυτο αφού συνεχίζουν να διαμαρτύρονται για έλλειψη προσωπικού και να αιτούνται ευέλικτες διαδικασίες για εργοδότηση ξένου προσωπικού από τρίτες χώρες. Τι να αναμένουμε για το συγκεκριμένο ζήτημα;

-Η ανάπτυξη της οικονομίας μας έχει ήδη υπερβεί τις δυνατότητες της δημογραφικής μεγέθυνσης της κοινωνίας μας. Δηλαδή, ακόμα και αν όλοι ανεξαιρέτως οι Κύπριοι εργαζόμαστε, δεν είμαστε αρκετοί για να στελεχώσουμε την αγορά εργασίας. Κατά τα προηγούμενα χρόνια διαπιστώνονταν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις στην ανταπόκριση προς τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις που αιτούνταν άδειες για εργοδότηση υπηκόων τρίτων χωρών και στη βάση αυτής της προηγούμενης εμπειρίας αναπτύσσονται ορισμένες ανησυχίες.

Ωστόσο, έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, την αναδιοργάνωση των αρμόδιων υπηρεσιών και την αξιοποίηση της τεχνολογίας ώστε η ανταπόκριση προς τα αιτήματα που υποβάλλονται να είναι έγκαιρη, είτε αυτή είναι θετική, είτε αυτή είναι αρνητική. Παράλληλα, έχουμε δρομολογήσει αποφάσεις για την ενίσχυση της αγοράς εργασίας με επιπρόσθετους τρόπους, όπως είναι η βελτίωση της πρόσβασης των φοιτητών από τρίτες χώρες και η συνομολόγηση διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες. Η ανάπτυξη της οικονομίας μας θα συνεχιστεί και η στελέχωση της αγοράς εργασίας θα λειτουργήσει ομαλά, όμως παράλληλα πρέπει να καταφέρουμε να μειώσουμε περισσότερο την ανεργία των ντόπιων εργαζομένων και να διατηρήσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε. Και είμαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουμε.

-Εδώ και κάποιο καιρό έχετε καταθέσει πρόταση για την αναλογιστική μείωση όσων λαμβάνουν πρόωρη σύνταξη, χωρίς όμως το θέμα να έχει ακόμα ρυθμιστεί. Θα δούμε εξελίξεις εντός του ‘24 ή στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού που αναμένεται, όπως είπατε, να υλοποιηθεί το 2025;

–Η αναλογιστική μείωση στις συντάξεις για την πρόωρη αφυπηρέτηση πριν από το 65ο έτος ισχύει από το 2012, που προτάθηκε από την τότε Κυβέρνηση και εγκρίθηκε σχεδόν ομόφωνα από την Βουλή για να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και να διατηρηθεί η δυνατότητα της επιλογής για αφυπηρέτηση στα 63, ως ένα μόνιμο μέτρο. Η πλήρης κατάργηση της αναλογιστικής μείωσης, του λεγόμενου «πέναλτι» του 12% δεν είναι εφικτή επειδή στην πράξη θα σημαίνει λειτουργική μείωση του ορίου συνταξιοδότησης με ετήσιο κόστος περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ και ανάλογη σημαντική αύξηση των εισφορών όλων των εργαζομένων και των εργοδοτών. Με αυτά τα δεδομένα, ως Κυβέρνηση αναθέσαμε στον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας την διεξαγωγή αναλογιστικής μελέτης για τον προσδιορισμό των δυνατοτήτων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων ώστε, να διαμορφωθεί πρόταση για στοχευμένη ελάφρυνση, χωρίς να αυξηθούν οι εισφορές και χωρίς να περιοριστεί η βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος.

 Σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώσαμε πρόταση για στοχευμένη ελάφρυνση από την αναλογιστική μείωση των εργαζομένων που εργάστηκαν για πάρα πολλά χρόνια, στα πρότυπα των καλών πρακτικών που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες, σύμφωνα με την οποία επωφελείται περίπου το 25% των επηρεαζομένων, που ανέρχεται σε σχεδόν 10.000 συνταξιούχους, που στην πλειοψηφία τους έχουν εργαστεί σε χειρωνακτικά και απαιτητικά επαγγέλματα. Είμαστε ανοικτοί σε εισηγήσεις από τους κοινωνικούς εταίρους και έχει συσταθεί ομάδα εργασίας για να συζητηθούν όλες οι προτάσεις με χρονικό ορίζοντα το τέλος Ιανουαρίου. Ακολούθως, θα αξιολογήσουμε τα δεδομένα και θα πάρουμε τις αποφάσεις μας ώστε να προχωρήσουμε με τρόπο που να επωφελεί άμεσα όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες μας, σύμφωνα με τις δυνατότητες του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Διαμορφώνουμε μαζί αποφάσεις με τον Μάκη Κεραυνό

-Πόσο ικανοποιημένος είστε από τη μέχρι στιγμής συνεργασία σας με τα κόμματα της συμπολίτευσης; Θα θέλατε περισσότερη στήριξη;

-Η συνεργασία με τα κόμματα της συμπολίτευσης είναι ουσιαστική και αποτελεσματική και ως Υπουργός Εργασίας μπορώ να επιβεβαιώσω ότι οι πολιτικοί αρχηγοί και οι βουλευτές που συμμετέχουν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας συνδράμουν καθοριστικά στην υλοποίηση του Προγράμματος Διακυβέρνησης. Οι πολιτικές δυνάμεις που υποστήριξαν την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας αποτελούν τους βασικούς εταίρους της Κυβέρνησης για την διαμόρφωση των ευρύτερων πολιτικών συναινέσεων που είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών. Και ανεξαρτήτως του αυτοπροσδιορισμού των πολιτικών δυνάμεων που τοποθετούνται στην αντιπολίτευση, είναι πλέον σαφές ότι μπορούν να διαμορφωθούν ευρείες συνεργασίες, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την πρόσφατη υπερψήφιση του Κρατικού Προϋπολογισμού με ευρεία πλειοψηφία, καθώς επίσης και την έγκριση από την Βουλή άλλων εμβληματικών νομοσχεδίων της Κυβέρνησης.

-Είθισται Υπουργεία με κοινωνικό προσανατολισμό που ασκούν και κοινωνική πολιτική συχνά να έχουν παράπονα από το Υπουργείο Οικονομικών. Εσείς πως θα κρίνατε την έως τώρα συνεργασία σας με τον Μάκη Κεραυνό;

-Η συνεργασία μας είναι άψογη και βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία για να διαμορφώνουμε μαζί αποφάσεις οι οποίες ανταποκρίνονται τόσο στις ανάγκες της κοινωνίας, όσο και στις δυνατότητες της οικονομίας. Και μέσα από αυτή τη συνεργασία έχουμε ήδη καταφέρει να εφαρμόσουμε σημαντικές ανθρωποκεντρικές πολιτικές, με την παράλληλη αναβάθμιση της αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι εφαρμόζουμε μια ισορροπημένη οικονομική και κοινωνική πολιτική.

-Συμφωνείτε με την άποψη που εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών σε πρόσφατη συνέντευξή του στη Stockwatch ότι το θέμα της ΑΤΑ σε κάποια φάση θα ανακινηθεί και θα συζητηθεί, ώστε να είναι στο πλαίσιο της στάθμισης της παραγωγικότητας, του ρυθμού ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας; Θα μπορούσε για παράδειγμα να καταργηθεί η οριζόντια καταβολή της;

-Η ενδιάμεση συμφωνία για την ΑΤΑ που επιτεύχθηκε πριν από μερικούς μήνες προνοεί ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2025 θα καταλήξουμε σε μια ολοκληρωμένη συμφωνία για το μέλλον του θεσμού. Ο κοινωνικός διάλογος βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν θέλω να προκαταλάβω τα αποτελέσματά του. Ο Υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε σε ορισμένα παραδείγματα, όμως έχουμε μπροστά μας αρκετό χρόνο για να συνεχίσουμε τον διάλογο και να διαμορφώσουμε μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους τις κατάλληλες αποφάσεις. Όπως συλλογικά τα καταφέραμε στο παρελθόν, έτσι συλλογικά θα τα καταφέρουμε και στο μέλλον, με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα.

-Πρόσφατα το Υπουργείο Εργασίας μετακόμισε σε καινούργιο κτήριο. Ποια τα σχέδια για το παλιό πλέον κτήριο του Υπουργείου Εργασίας;

-Η Κυπριακή Δημοκρατία αναπτύσσεται και προοδεύει. Οι υποδομές που δημιουργήθηκαν αμέσως μετά από την ανεξαρτησία συμπληρώνουν τον κύκλο τους και μετακινούμαστε σε σύγχρονες εγκαταστάσεις για να συνεχίσουμε την πορεία της χώρας μας προς το μέλλον. Το ιστορικό κτήριο του Υπουργείου Εργασίας στην οδό Λόρδου Βύρωνος συμπλήρωσε τον κύκλο του και γίνεται σχεδιασμός σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών για την κατάλληλη διαχείριση της ιστορικότητάς του, οι οποίες σύντομα θα ανακοινωθούν δημόσια.

ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Είμαστε στη διάθεση του Προέδρου

-Σας ανησυχεί καθόλου ο επικείμενος ανασχηματισμός που ουσιαστικά εξήγγειλε ο Πρόεδρος; Θα σας ενδιέφερε άλλος υπουργικός θώκος στο πλαίσιο της παρούσας διακυβέρνησης;

-Ο διορισμός των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου είναι αποκλειστικό συνταγματικό δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας και αποτελεί ύψιστη τιμή για ένα πολίτη η επιλογή του από τον Πρόεδρο για την ανάθεση ενός τόσο σημαντικού ρόλου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας τίμησε με την εμπιστοσύνη του και εργαζόμαστε όλοι για να  ανταποκριθούμε στις προσδοκίες της κοινωνίας. Είμαστε στην διάθεση της Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος θα αποφασίσει αναλόγως.