Στη δεύτερη θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών βρίσκονται οι κυπριακές τράπεζες όσον αφορά την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων τους το 2023, καταγράφοντας πολύ μεγάλη αύξηση σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό μέσα στο 2022.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), στο πλαίσιο της ετήσιας αξιολόγησης των κινδύνων του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών στην Κύπρο αγγίζει το 26,3%, από 6,9% που καταγράφηκε το 2022.
Προφανώς, το νέο περιβάλλον στον τραπεζικό τομέα, με μεγάλη αύξηση στα δανειστικά επιτόκια και πολύ μικρή διαφοροποίηση στα καταθετικά, έχει αλλάξει κατά πολύ τα δεδομένα στο τοπικό τραπεζικό σύστημα.
Ως απόδοση ιδίων κεφαλαίων (ROE) ορίζεται ο χρηματοοικονομικός δείκτης που εμφανίζει πόσο αποδοτικά χρησιμοποιεί μια εταιρεία τα κεφάλαια της για να δημιουργήσει πρόσθετα έσοδα (κέρδη). Χρησιμοποιείται ως ένδειξη αποτελεσματικότητας μιας εταιρείας, δηλαδή πόσο κέρδος μπορεί να παράγει χρησιμοποιώντας τους διαθέσιμους πόρους που επενδύθηκαν από τους μετόχους της (μετοχικό κεφάλαιο) και τα αποθεματικά της.
Στην πρώτη θέση βρίσκονται οι τράπεζες της Ουγγαρίας, με απόδοση ιδίων κεφαλαίων 28,7%, από 5,1% το 2022, ενώ στην τρίτη θέση βρίσκονται οι τράπεζες της Λετονίας με 25,8%. Ακολουθούν οι τράπεζες της Λιθουανίας με 25,3% και της Ρουμανίας με 23,3%.
Στον πάτο τα καταθετικά
Όπως αναμενόταν, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών επιβεβαιώνουν ξανά ότι οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονται στην προτελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών σε σχέση με την καταβολή τόκων στις συνολικές καταθέσεις των νοικοκυριών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΤ, οι κυπριακές τράπεζες πλήρωσαν το 2023 επιτόκιο για τις καταθέσεις των νοικοκυριών μόλις 0,0417%, από 0,0158% που πλήρωσαν το 2022 και βρίσκονται στην προτελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών. Στην τελευταία θέση κατατάσσονται οι τράπεζες της Βουλγαρίας, με επιτόκιο μόλις 0,0018%.
Αντίθετα, στην πρώτη θέση με το υψηλότερο επιτόκιο καταθέσεων για νοικοκυριά βρίσκονται οι τράπεζες του Λιχτενστάιν με 2% και ακολουθούν οι τράπεζες της Ισλανδίας με 1,7%, της Πολωνίας και της Νορβηγίας με 1%, της Ρουμανίας με 0,9%, της Ουγγαρίας με 0,8% και της Γαλλίας, του Λουξεμβούργου και της Τσεχίας με 0,7%.
Αντέχει το σύστημα
Άλλα στοιχεία της αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών δείχνουν ότι ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ παραμένει ανθεκτικός, παρά τους θύλακες κινδύνου που απορρέουν από τη μεταβολή των επιτοκίων. Η έκθεση συνοδεύεται από τη δημοσίευση της άσκησης διαφάνειας σε όλη την ΕΕ 2023, η οποία παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες, σε συγκρίσιμη και προσβάσιμη μορφή, για 123 τράπεζες από 26 χώρες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ έχει αποδειχθεί ανθεκτικός στον απόηχο της τραπεζικής αναταραχής του Μαρτίου του 2023. Η κεφαλαιοποίηση παραμένει υψηλή, με έναν μέσο δείκτη κοινών μετοχών της βαθμίδας 1 (CET1) στο υψηλότερο σημείο αναφοράς (16%). Η υποκείμενη κερδοφορία υποστήριξε τις πληρωμές των τραπεζών (μερίσματα). Τα αυξημένα επίπεδα επιτοκίων έχουν υποστηρίξει μέχρι στιγμής τα διευρυνόμενα περιθώρια επιτοκίων, αλλά αυτό μπορεί να έχει φτάσει στο σημείο καμπής του. Η ποιότητα του ενεργητικού παραμένει ισχυρή, ωστόσο η υποτονική οικονομική ανάπτυξη και τα υψηλά επίπεδα επιτοκίων δημιουργούν θύλακες κινδύνων. Η ρευστότητα παραμένει υψηλή αλλά άρχισε να ομαλοποιείται από τα υψηλότερα επίπεδα της πανδημίας. Το κόστος χρηματοδότησης της αγοράς έχει αυξηθεί σύμφωνα με τα επιτόκια, ωστόσο τα επιτόκια των καταθέσεων παρέμειναν συγκριτικά χαμηλά αλλά ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον.
Καλύτερα τα δάνεια
Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν αποδειχθεί επίμονες παρά τις χαμηλότερες τιμές ενέργειας, αναφέρεται στην έκθεση και ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ για τα επόμενα τρίμηνα. Σημειώνεται επίσης ότι οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι έχουν αυξηθεί περαιτέρω εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία και της κρίσης στην Μέση Ανατολή, τις εντάσεις στον Καύκασο και τις εντάσεις μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν.
Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης κινδύνου ορισμένες χώρες της Νότιας Ευρώπης, ανέφεραν μείωση τόσο στην κατανομή στα δάνεια του σταδίου 2 (τα δάνεια μεσαίας ποιότητας ) όσο και στις εκθέσεις τους στα δάνεια του σταδίου 3 (τα προβληματικά δάνεια). Η μακροοικονομική δυναμική σε αυτές τις χώρες δεν διαφέρει ουσιαστικά από άλλες χώρες που ανέφεραν επιδείνωση των προοπτικών ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα τα δάνεια που είναι στην κατηγορία stage 1( δάνεια που εξυπηρετούνται ομαλά) είναι στο 81,6% του συνολικού χαρτοφυλακίου, στη κατηγορία 2 είναι στο 11,3% και στην κατηγορία 3 στο 4,3%.
