Δεν φτάνει που ο κλάδος της εστίασης και του λιανικού εμπορίου ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, η κατάσταση επιδεινώνεται δεδομένου του διατάγματος του περασμένου Οκτωβρίου από τον υπουργό Εργασίας, αναφορικά με την εργοδότηση αιτητών ασύλου. Αυτό υποστηρίζουν με επιστολή τους προς τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου, ο Χρίστος Χριστοδούλου, πρόεδρος του Συνδέσμου Επώνυμων Αλυσίδων Εστίασης Κύπρου και ο Μάριος Αντωνίου, γενικός γραμματέας του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου.
Σύμφωνα με εκείνο το διάταγμα, οι αιτητές ασύλου θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας μόνο όταν συμπληρώσουν εννέα μήνες από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησής τους για παραχώρηση διεθνούς προστασίας. Μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου 2023 αυτό το δικαίωμα ίσχυε για αιτητές ασύλου ένα μήνα μετά την υποβολή της αίτησής τους.
Σύμφωνα με τους δύο συνδέσμους «η κατάσταση δυσχεραίνει περαιτέρω και προβλέπεται ότι ο αριθμός των εργαζομένων αλλά και των υποψηφίων για εργοδότηση θα συρρικνωθεί σημαντικά».
Οι δύο σύνδεσμοι καλούν τον υπουργό Εργασίας να επιληφθεί το συντομότερο των πιο κάτω προβλημάτων, «για να αποφευχθεί η πλήρης παράλυση των δύο πιο πάνω κλάδων».
Όσον αφορά τη Στρατηγική Απασχόλησης αλλοδαπών τρίτων χωρών, αναφέρεται ότι οι επιχειρήσεις που δεν έχουν συλλογική σύμβαση, θα δικαιούνται να εργοδοτήσουν υπηκόους τρίτων χωρών σε ποσοστό του 30% του μέσου όρου του συνολικού αριθμού απασχολουμένων. Η αναφορά στον συνολικό αριθμό απασχολουμένων, συμφώνα με την πρακτική που ακολουθείται, δεν αντιπροσωπεύει όλο το προσωπικό που εργοδοτείται αλλά μόνο το μόνιμο προσωπικό Κύπριων και Ευρωπαίων πολιτών. Η εισήγηση των συνδέσμων είναι όπως οι εργοδοτούμενοι αιτητές ασύλου να υπολογίζονται στον συνολικό αριθμό απασχολουμένων (συμπεριλαμβανομένου και των αιτητών ασύλου, δεδομένου ότι οι περισσότεροι θα παύσουν να εργοδοτούνται), ούτως ώστε να μπορούν να εργοδοτηθούν περισσότεροι εργάτες από τρίτες χώρες. Επίσης, αναφέρουν οι σύνδεσμοι, χρειάζεται ειδική διευθέτηση για άμεση (επίσπευση διαδικασίας) αντικατάστασης των αιτητών ασύλου, σε συνεννόηση με το υπουργείο, για τους παράνομους αιτητές ασύλου, με άδεια εργοδότησης από 3ες χώρες.
2. Είναι αναγκαίο, αναφέρεται στην επιστολή, για την εύρυθμη λειτουργία του κλάδου της εστίασης οι άδειες να εκδίδονται στο όνομα της εταιρείας που υποβάλλει την αίτηση (και σε επίπεδο ομίλου όπου αυτό αρμόζει) και όχι σε συγκεκριμένο υποστατικό της εταιρείας, ως γίνεται σήμερα. Με τα σημερινά δεδομένα, δεν παρέχεται η ευελιξία της μετακίνησης του ξένου προσωπικού από ένα υποστατικό σε άλλο ακόμη και στην ίδια πόλη.
Μεγαλύτερες αποκοπές μισθών
3. Οι άδειες που δίνονται για εργοδότηση υπηκόων τρίτων χωρών σύμφωνα με τη Στρατηγική Απασχόλησης αλλοδαπών τρίτων χωρών είναι για δύο χρόνια. Η έναρξη ισχύος των 2 ετών πρέπει να γίνεται με την έγκριση του συμβολαίου εργοδότησης και όχι από την έναρξη της έγκρισης της άδειας εργοδότησης υπηκόου από τρίτη χώρα. Με τα σημερινά δεδομένα, η αναγκαία χρονική περίοδος για διεκπεραίωση των αιτήσεων από το Τμήμα Εργασίας και το Τμήμα Μετανάστευσης καθιστά την ωφέλιμη χρονική περίοδο εργοδότησης του υπηκόου τρίτης χώρας μικρότερη σε διάρκεια.
Σημειώνεται επίσης στην επιστολή ότι είναι αναγκαίο να υπολογιστεί ότι το κόστος που επωμίζεται ένας εργοδότης κατά τη διαδικασία αυτή είναι πολύ σημαντικό. «Θεωρούμε ότι θα ήταν εύλογο ο πρώτος χρόνος εργοδότησης του αλλοδαπού να θεωρείται ως μια περίοδος που ο εργαζόμενος πρέπει να παραμείνει στην εργασία του και σε περίπτωση που ο ίδιος επιθυμεί να αποχωρήσει να επωμίζεται το κόστος επαναπατρισμού».
4. Σύμφωνα με την προηγούμενη, αλλά και την αναθεωρημένη Στρατηγική, επιτρέπεται η αποκοπή από τον μισθό ποσοστού 10% για στέγαση και 15% για σίτιση. Τα ποσοστά αυτά, αναφέρουν οι σύνδεσμοι αλυσίδων εστίασης και λιανικού εμπορίου, δεν ανταποκρίνονται σε καμία περίπτωση στα σημερινά δεδομένα. «Ειδικότερα στο θέμα της στέγασης, το ύψος των ενοικίων και άλλων εξόδων έχει εκτοξευθεί, αφού πλέον ένα δωμάτιο στοιχίζει τουλάχιστον 200 ευρώ το άτομο. Η εισήγησή μας είναι όπως στο θέμα της στέγασης το ποσοστό να αυξηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα και να επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διασφαλίζουν κατάλληλα καταλύματα για το προσωπικό τους» προστίθεται.
5. «Σημαντικό κομμάτι βελτίωσης χρήζει και η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών που απαιτείται, από τα Επαρχιακά Γραφεία Εργασίας, είτε για να δοθούν εγκρίσεις ή να εξεταστούν αιτήματα που αφορούν σε άδειες για εργοδότηση από 3ες χώρες, αιτητών ασύλου και φοιτητών», επισημαίνεται.
6. Αναφορικά με τους φοιτητές από τρίτες χώρες, ζητείται όπως οι επιτρεπόμενες ώρες εργασίας κατά την χειμερινή περίοδο αυξηθούν σε σχέση με το σημερινό όριο των 20 ωρών εβδομαδιαίως.
