Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, 12/8/2020, για το 2019 ένα πολύ μεγάλο και ανησυχητικό ποσοστό των νέων, ηλικίας 25 έως 34 ετών στην Κύπρο, που φτάνει στο 38%, ζούσαν με τους γονείς τους γιατί δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στο ολοένα και αυξανόμενο κόστος στέγασης, ιδίως σε περιοχές όπως αυτή της Λεμεσού, λόγω της μεγάλης επιρροής στην οικονομία της πόλης από πολλούς εύπορους Ρώσους, κυρίως, αλλά και λόγω της επέκτασης του airbnb σε μια κατεξοχήν τουριστική πόλη, με τρόπο που προσφέρει πολύ μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη στους ιδιοκτήτες ακινήτων, με αποτέλεσμα τα ενοίκια να έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.

Συνέβαλε σε αυτό και η υπεραξία που δημιουργήθηκε από τις οικοδομές που ανεγέρθηκαν στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, όπως αναγνωρίζει και η επικαιροποιημένη (Σεπτέμβριος 2020) μελέτη του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς επίσης και οι αυξήσεις στα υλικά οικοδομής στον στεγαστικό τομέα και η αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ που εκτραχύνει περαιτέρω το πρόβλημα εξασφάλισης βιώσιμου οικιστικού δανείου.

Σύμφωνα επίσης με επίσημα στοιχεία της Eurostat, 27/11/2019, στη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ η κατηγορία στέγαση ήταν αυτή που σημείωσε τη σημαντικότερη αύξηση των δαπανών κατά την τελευταία δεκαετία στην ΕΕ. Από 23,2% που ήταν το 2008, ανήλθε σε 24,0% το 2018.

Στην Κύπρο, συγκεκριμένα, τα νοικοκυριά δαπάνησαν 2,3 δισ. ευρώ (10,9% του ΑΕΠ) στην κατηγορία “στέγαση, νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα”, που μεταφράζεται στο 15,5% των συνολικών δαπανών τους και ως εκ τούτου είναι αντιληπτό ότι ακόμη και αυτή η ίδια η εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους, ώστε να διατηρήσουν το δικαίωμα τους στην πρώτη τους κατοικία, καθίσταται ακόμη δυσκολότερο, κάτι που υποχρεωτικά θα πρέπει να ενεργοποιεί τα αντανακλαστικά του κράτους ώστε να εκπληρώσει την θετική υποχρέωση του για προστασία της πρώτης και κύριας κατοικίας των πολιτών.

Σύμφωνα με έρευνα του Eurofound, που ζητήθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, η ανεπαρκής στέγαση κοστίζει στις οικονομίες της ΕΕ περίπου 195 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν στην ΕΕ και δυσκολεύονται να καλύψουν το κόστος της στέγασης ή δαπανούν δυσανάλογα ποσά για το σπίτι τους, σε σχέση με το εισόδημά τους, παρουσιάζει αύξηση. Ειδικότερα, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι πολύτεκνες οικογένειες και οι νέοι που εισέρχονται στην αγορά εργασίας, διαπιστώνουν δυστυχώς ότι το εισόδημά τους είναι ανεπαρκές για την κάλυψη του κόστους ενός ενοικίου, αλλά ταυτόχρονα είναι αρκετά υψηλό για να μην θωρούνται δικαιούχοι επιδοτούμενης στέγασης.

Η έκθεση που ζητήθηκε από το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Κοινωνική στέγαση στην ΕΕ» και βασίζεται σε δεδομένα από την τρίτη Ευρωπαϊκή Έρευνα Ποιότητας Ζωής (EQLS), διαπιστώνει ότι, αν και η ποιότητα της κατοικίας βελτιώνεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια, ζητήματα όπως η θέρμανση, η μόνωση, τα δομικά προβλήματα, εξακολουθούν να επηρεάζουν ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στα περισσότερα κράτη μέλη. Αυτές οι ανεπάρκειες έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη ευπάθεια σε ατυχήματα και έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγικότητα και την οικονομική παραγωγή.

Στις 24/10/2023 ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, σε συνέντευξη τύπου η οποία δημοσιεύθηκε στην επίσημη σελίδα του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, ανέλυσε τους πυλώνες της Κυβέρνησης για την στεγαστική πολιτική:

«Πρόκειται για ένα σχέδιο με πολυεπίπεδες δράσεις και μέτρα, το οποίο προβλέπει την αξιοποίηση συνολικού ποσού €77 εκατομμυρίων σε ένα χρονικό ορίζοντα πέντε ετών, εντός του οποίου θα υλοποιούνται οι επιμέρους δράσεις».

Στην συνέντευξη του, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και σε συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούσαν την στεγαστική πολιτική του 2019 από την προηγούμενη Κυβέρνηση: «Χαρακτηριστικά θέλω να αναφέρω ότι από τα Σχέδια αυτά, όπως θα δείτε αργότερα πιο αναλυτικά, επωφελήθηκαν από τον Ιούλιο του 2019 περίπου 1,300 δικαιούχοι, με κόστος €46 εκατομμύρια».

Το 40% του εισοδήματος στο ενοίκιο

Το Ευρωκοινοβούλιο, με ψήφισμα του στις 21/1/2021, επισημαίνοντας ότι το 25,1% των Ευρωπαίων ενοικιαστών δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για ενοίκια, ενώ οι τιμές των ενοικίων αυξάνονται συνεχώς, καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν νομικές διατάξεις για την προστασία των δικαιωμάτων των ενοικιαστών και των ιδιοκτητών, να διασφαλίσουν τη διαφάνεια των ενοικίων, καθώς και να στηρίξουν τις οργανώσεις που ασχολούνται με την προστασία των ενοικιαστών και των ιδιοκτητών, και να θεσπίσουν διαδικασίες επίλυσης νομικών διαφορών όσον αφορά το χαμηλό ελάχιστο όριο.

Οι φοιτητικές εστίες στο ΤΕΠΑΚ

Σε ανάρτηση που δημοσιεύθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου στις 22/9/2023, με τίτλο «Έπεσαν οι υπογραφές για την ανέγερση των φοιτητικών εστιών του ΤΕΠΑΚ στα Βερεγγάρια» και όπως διαβάζουμε στο κείμενο της ανάρτησης:

«Το κόστος του έργου θα φτάσει τα 56,3 εκατομμύρια ευρώ, πρόσθεσε, το οποίο αναμένεται να εξασφαλιστεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Τράπεζα Αναπτύξεως του ΣτΕ».

«Εξήγησε ακόμη ότι το έργο αφορά 35.000 τ.μ. καλυμμένων χώρων, που εκτός των σχεδόν 500 κλινών, θα περιλαμβάνει πέραν των 200 υπόγειων χώρων στάθμευσης, γραφεία υποδοχής φοιτητών, καθιστικά, χώρους καθημερινών δραστηριοτήτων, πλήρως εξοπλισμένο εστιατόριο, γυμναστήριο, αίθουσα αερόμπικ, πλυντήρια και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων».

Με όλο τον σεβασμό, ειλικρινά, προς τους ιθύνοντες  στο ΤΕΠΑΚ και την προσπάθεια τους για απάμβλυνση των στεγαστικών προβλημάτων που έχουν πολλοί φοιτητές μας, καθώς επίσης και προς τον Κωνσταντίνο Ιωάννου, νυν υπουργό Εσωτερικών, σε συνάρτηση με τα στοιχεία που κατέγραψα πιο πάνω από την στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης, θα ήθελα να απευθύνω κάποιους προβληματισμούς, χωρίς να ισοπεδώνω και να αφορίζω τις προσπάθειες και πολιτικές τους:

Όπως διαβάζουμε στην ανάρτηση του ΤΕΠΑΚ, για 500 φοιτητές θα διατεθούν 56,3 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή με μια απλή μαθηματική πράξη, για κάθε φοιτητή που θα διαμένει σε στουντιο/δωμάτιο περίπου 20τμ-30τμ θα αντιστοιχούν περί τις 112 χιλιάδες ευρώ, την στιγμή που, όπως ανέφερε ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών, με 46 εκατομμύρια ευρώ που αφορούσαν σχέδια από τον Ιούλιο του 2019 ωφελήθηκαν 1,300 δικαιούχοι, που χωρίς να γνωρίζουμε περαιτέρω λεπτομέρειες αυτό ανέρχεται περί τις 35 χιλιάδες ευρώ για κάθε δικαιούχο.

Επίσης, το γεγονός ότι όλη η στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης, η οποία μάλιστα θα είναι σε βάθος χρόνου 5 ετών, θα ανέλθει μόλις στα 77 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για ένα απλό κτήριο, που θα στεγάσει μόλις 500 φοιτητές σε στούντιο λίγων τετραγωνικών μέτρων, θα δαπανηθούν εφάπαξ σχεδόν 57 εκατομμύρια ευρώ, φανερώνει νομίζω την κατασπατάληση που θα γίνει για ένα κτήριο εκ μέρους του ΤΕΠΑΚ και από την άλλη, την οικονομική ανεπάρκεια τέτοιων ποσών για την ουσιαστική άμβλυνση του τεράστιου στεγαστικού προβλήματος που υπάρχει εν γένει στην Κύπρο.

Advocates-Legal Consultants