Σχεδιασμούς για αύξηση της χρήσης των λεωφορείων έχει ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, ο οποίος υποδεικνύει πως ρόλο στην προσπάθεια αυτή θα διαδραματίσουν οι λεωφορειολωρίδες, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για σμίκρυνση του χρόνου διακίνησης των λεωφορείων, κάτι το οποίο με τη σειρά του θα εξυπηρετήσει τους επιβάτες των λεωφορείων.
Τα πιο πάνω καταγράφονται από τον υπουργό με αφορμή τη λειτουργία εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα της λεωφόρου Μακαρίου, η οποία όπως διαμορφώθηκε μοιάζει πιο φιλική προς τον πολίτη ενώ σταδιακά ανακτά την εμπορικότητα της, η οποία είχε μειωθεί ένεκα και των έργων που εκτελούνταν.
Μάλιστα, τους τελευταίους εννέα μήνες διαπιστώνει λειτουργία καινούριων επιχειρήσεων σε όλο το μήκος του άξονα της οδού Μακαρίου.
Παράλληλα γνωστοποιεί, πως στους σχεδιασμούς του υπουργείου ως προς τη χρήση των λεωφορείων, περιλαμβάνονται και νέες υπηρεσίες προς και από τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία.
Αναλύοντας τους σχεδιασμούς του υπουργείου του, ο κ. Αλέξης Βαφεάδης αναφέρει τα ακόλουθα:
Οδός Μακαρίου στη Λευκωσία: παραδοσιακά ο πιο σημαντικός οδικός άξονας της πόλης, αφού συνδέει το παραδοσιακό εμπορικό κέντρο, μέσω της Λεωφόρου Λεμεσού, με την νότια είσοδο στην πόλη. Τον ξεχωριστό αυτό ρόλο τον διατηρεί μέχρι σήμερα, παρά τη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης προς τα νότια και δυτικά και παρά την ανάπτυξη έντονης εμπορικής δραστηριότητας κατά μήκος και άλλων λεωφόρων, όπως η λεωφόρος Σταυρού και η λεωφόρος Διγενή Ακρίτα.
Τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά της λεωφόρου Μακαρίου, όπως το διαθέσιμο πλάτος οδού και ο αριθμός λωρίδων κυκλοφορίας, διαφοροποιούνται στο βόρειο και στο νότιο τμήμα της- δηλαδή εκατέρωθεν της συμβολής της λεωφόρου Μακαρίου με τις λεωφόρους Διγενή Ακρίτα και Σπύρου Κυπριανού.
Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του νότιου μέρους με 4 λωρίδες κυκλοφορίας, επήλθε η αλλαγή στον λειτουργικό χαρακτήρα του δρόμου, διαφοροποίηση που ενισχύθηκε μετέπειτα μέσω πολεοδομικού σχεδιασμού.
Αυτό που έκανε την διαφορά είναι το πλάτος του δρόμου, η ταχύτητα και ο αριθμός των αυτοκινήτων. Η μεγάλη απόσταση μεταξύ των κτηρίων και το φαρδύ οδόστρωμα κατάργησαν τον κοινωνικό εμπορικό χαρακτήρα και μείωσαν την ασφάλεια διακίνησης για τους πεζούς. Με τόσα αυτοκίνητα και τόση απόσταση να διανύσουν, οι πεζοί κινδύνευαν στην προσπάθειά τους να διασχίσουν τη λεωφόρο σε σημεία εκτός των φωτοελεγχόμενων διαβάσεων πεζών. Κατάφεραν να παραμείνουν οι εμπορικές χρήσεις και τα καταστήματα που ήταν προορισμός για τους πελάτες τους, ανεξάρτητα από τη χωροθέτησή τους και των οποίων η οικονομική δραστηριότητα δεν σχετιζόταν με αγορές από τυχαίους περαστικούς πεζούς πελάτες.
Αυτό οδήγησε σε διαφορετική και αρκετά διακριτή ανάπτυξη εμπορικής δραστηριότητας κατά μήκος της ίδιας της λεωφόρου Μακαρίου.
Η βόρεια Μακαρίου, μετά και την ορθή παρέμβαση του Δήμου Λευκωσίας, δίνει προτεραιότητα στους ανθρώπους, στο περπάτημα και τις ανάγκες των πεζών, στην κοινωνική ζωή αντί στα αυτοκίνητα. Πλέον εδώ προάγεται η ήρεμη και χαλαρή πεζή μετακίνηση, η δημιουργία ελκυστικότερων χώρων, τόσο για εμπορική χρήση όσο και για εστίαση και τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, καθώς και για διεξαγωγή κοινωνικών εκδηλώσεων.
Από την άλλη πλευρά, η νότια Μακαρίου έχει μονοδρομηθεί με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης, ενώ δύο από τις τέσσερις λωρίδες έχουν μετατραπεί σε λεωφορειολωρίδες, δίνοντας προτεραιότητα και καλύτερους χρόνους διαδρομής για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Επιπρόσθετα, δημιουργήθηκαν νέες διαβάσεις πεζών για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και την ασφαλή διασταύρωσή της από τους πεζούς.
Η πρώτη λεωφορειολωρίδα αντίθετης κατεύθυνσης (contra-flow) στην Κύπρο, επί της λεωφόρου Μακαρίου, δυσκόλεψε, όπως ήταν αναμενόμενο τους πρώτους μήνες λειτουργίας της τους οδηγούς, καθώς δεν ήταν εξοικειωμένοι με αντίστοιχες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, ενώ οι κάτοικοι των ενδιάμεσων δρόμων θα έπρεπε να διαφοροποιήσουν τις συνήθεις διαδρομές τους λόγω της μονοδρόμησης. Ωστόσο, η τήρηση του κώδικα οδικής κυκλοφορίας και η συμμόρφωση των οδηγών με την κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση της οδού φροντίζουν για τη σωστή και εύρυθμη κυκλοφορία και την αποτροπή οδικών συγκρούσεων.
Η σημασία των λεωφορειολωρίδων καταγράφεται μέσα από την αύξηση της επιβατικής κίνησης των λεωφορείων σε ολόκληρο τον άξονα της διαδρομής νότιας και βόρειας Μακαρίου, καθώς και των βελτιωμένων χρόνων διαδρομής και της τήρησης των συχνοτήτων των λεωφορείων.
Λαμβάνοντας υπόψη τον κρίσιμο ρόλο που αποδίδεται στα μέσα μαζικής στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης ώστε να πετύχει η χώρα τους στόχους της πράσινης μετάβασης, οι μελλοντικοί σχεδιασμοί θα οδηγήσουν σε ακόμα πιο αυξημένη επιβατική κίνηση στα λεωφορεία. Η κίνηση αυτή θα διοχετευτεί όπου υπάρχουν λεωφορειολωρίδες που δίνουν προτεραιότητα στα λεωφορεία και πετυχαίνουν έτσι μειωμένο χρόνο διαδρομής. Αναμένεται λοιπόν συνεπακόλουθα να αυξηθεί η εμπορικότητα όπου υπάρχουν λεωφορειολωρίδες, καθώς η συνύπαρξη και η συμπληρωματικότητα πολλών διαφορετικών μέσων μετακίνησης προσδίδει στην πόλη χαρακτήρα (αίσθηση και ταυτότητα στον χώρο), γεγονός που συμβάλει στη συνολική βελτίωση της εικόνας της περιοχής, βοηθά τα τοπικά καταστήματα και κατ’ επέκταση και την εμπορικότητα του δρόμου. Επιπρόσθετα, όπου οι εργαζόμενοι έχουν περισσότερες δυνατότητες κινητικότητας, οι επιχειρήσεις επωφελούνται λόγω της αύξησης του αριθμού των υποψηφίων για εργασία και του λιγότερου χαμένου χρόνου στην κίνηση.
Πρόσφατα συναντηθήκαμε με ομάδα επιχειρηματιών που έχουν καταστήματα και άλλες επιχειρήσεις στην νότια Μακαρίου, που περιέγραψαν την αρνητική επίδραση που είχε στον κύκλο εργασιών τους η νέα διαμόρφωση του οδικού δικτύου. Δεν είναι όμως σαφές εάν αυτό οφείλεται στην λειτουργία των malls, στην εμπορικότητα του διαδικτύου ή στην οικονομική αναταραχή που έφερε η πανδημία και η μετα-πανδημία εποχή που άφησε μείωση στην αγοραστική δυνατότητα των πολιτών. Εντούτοις, αξίζει να σημειωθεί η λειτουργία καινούριων επιχειρήσεων σε όλο το μήκος του άξονα της οδού Μακαρίου, ιδιαίτερα τους τελευταίους εννέα μήνες.
Αυτό όμως που μπορεί να προβλεφθεί με σχετική σιγουριά, και είναι αυτό προς το οποίο εργάζεται το ΥΜΕΕ, είναι ότι η επιβατική κίνηση στα λεωφορεία θα αυξηθεί. Προτεραιότητα της κυβέρνησης στα θέματα δημόσιων μεταφορών είναι η παροχή εναλλακτικής επιλογής διακίνησης σε όλους τους πολίτες. Και στόχος είναι να προσφέρεται πιο γρήγορη και πιο φθηνή διαδρομή. Πιστεύουμε ότι αυτό θα οδηγήσει και σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της εμπορικότητας τόσο της νότιας όσο και της βόρειας Μακαρίου.
Αφού εφαρμοσθούν οι λύσεις τις οποίες επεξεργαζόμαστε για τις διαδρομές προς το κέντρο, σκοπεύουμε να παρακολουθούμε προσεκτικά την αποτελεσματικότητά τους και να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα. Στη συνέχεια, στα τέλη του 2024, θα προχωρήσουμε σε αξιολόγηση της ανάπλασης της Μακαρίου, βόρειας και νότιας, καθώς είμαστε ανοιχτοί σε επιπλέον βελτιώσεις και τροποποιήσεις που μπορεί να απαιτηθούν για την αύξηση της κινητικότητας και που θα κριθούν αναγκαίες προς όφελος όλων των πολιτών
Ήδη έχει λειτουργήσει με μεγάλη επιτυχία η διαδρομή Pame Express από το νέο στάδιο ΓΣΠ προς το κέντρο, που περνά από τη λεωφόρο Μακαρίου. Στους σχεδιασμούς του ΥΜΕΕ περιλαμβάνονται και νέες υπηρεσίες προς και από τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία, οι οποίες για να πετύχουν οφείλουν να παρέχουν πλεονέκτημα έναντι των ιδιωτικών αυτοκινήτων: ταχύτητα διαδρομής μέσω λεωφορειολωρίδων, μεταξύ άλλων και της οδού Μακαρίου.
