Οι προσπάθειες της Κυβέρνησης είναι να καταστήσει την Κύπρο αυτόνομη ενεργειακά, είπε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, σε ομιλία του στο 11ο Ενεργειακό Συμπόσιο. Τόνισε ωστόσο ότι η αυτονομία ενός κράτους δεν σχετίζεται μόνο με τα ευρήματα και τον πλούτο, ο οποίος βρίσκεται σε κοιτάσματα ή οπουδήποτε αλλού, αλλά θα πρέπει να συνδυάζεται με έργα υποδομής, ώστε αυτός ο πλούτος να βγει στην επιφάνεια και να πάει στις αγορές.
Πρόσθεσε ότι ο πλούτος αυτός θα πρέπει να έρθει στην Κύπρο για να μπορεί να υπάρξει παραγωγή από φτηνή ενέργεια.
«Αυτός είναι ο σκοπός μας, για αυτό επιμένουμε σε υποδομές», ανέφερε.
Τόνισε ότι έχει φθάσει η ώρα των έργων για την ενέργεια ιδιαίτερα για την Κύπρο, με τη μικρή και απομονωμένη αγορά ενέργειας.
«Είναι πραγματικά μεγάλη η προσπάθεια που καταβάλλουμε σήμερα για χάραξη και υλοποίηση μιας μακροχρόνιας, ολοκληρωμένης και αειφόρου ενεργειακής στρατηγικής», είπε.
Πρόσθεσε ότι η στρατηγική αυτή απαιτεί τον συντονισμό και την αγαστή συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με σκοπό να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά και με επάρκεια οι μεγάλες προκλήσεις του τομέα της ενέργειας, οι οποίες αφορούν όχι μόνο στις τιμές και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλά και στα σημαντικά μέτρα που απαιτούνται για άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής.
Η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει τον αξιόπιστο ενεργειακό βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Νοτιοανατολική Μεσογείο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και στη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού. Είμαστε πεπεισμένοι τόνισε και προς τούτο εργαζόμαστε, ότι οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ και στην ευρύτερη περιοχή, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορεί να είναι ο καταλύτης για να καταστεί η Κύπρος ενεργειακός κόμβος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αναφέρθηκε και στο κοινό όραμά μας με τους γείτονες και εταίρους μας, είναι, ακριβώς, η δημιουργία ενός νέου Ενεργειακού Διαδρόμου προς την Ευρώπη, αυτού της Ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος θα περιλαμβάνει διαφορετικές πηγές και διαδρομές ενέργειας. Ο εν λόγω διάδρομος μπορεί να επιτευχθεί, αρχικά, με τη μεταφορά φυσικού αερίου είτε μέσω αγωγών είτε μέσω πλοίων ως υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), καθώς και με τη μεταφορά υδρογόνου που θα παράγεται στην περιοχή μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Παράλληλα, καθαρή, πράσινη ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές μπορεί να εξάγεται στην Ευρώπη μέσω ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπως είναι η διασύνδεση μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, καθώς επίσης και οι διασυνδέσεις που μελετούμε με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο και τη Σαουδική Αραβία.
Ο Υπουργός Ενέργειας ανέφερε πως, ως Κύπρος, έχουμε συγκεκριμένη πρόταση, η οποία δημιουργεί τις προοπτικές για δημιουργία και ανάπτυξη του εν λόγω διαδρόμου. Προϋπόθεση, σε κάθε περίπτωση, είναι η επίσπευση ώριμων έργων και η αξιοποίηση των συνεργιών που απαιτούνται για τη βιώσιμη ανάπτυξη τόσο των υδρογονανθρακικών όσο και των ανανεώσιμων πόρων μας.
Σε αυτό το πλαίσιο τόνισε ο Υπουργός παράλληλα με τη διαδικασία που τρέχει η ΔΕΦΑ για εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο θα επαναεριοποιείται στο υπό κατασκευή τερματικό της ΕΤΥΦΑ για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή, υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή που θέτουμε για μελέτη από ενδιαφερόμενες εταιρείες, της εισαγωγής στην Κύπρο φυσικού αερίου σε αέρια μορφή, μέσω αγωγού. «Εάν ευοδωθούν οι νέοι μας σχεδιασμοί, η χώρα μας θα εξασφαλίσει αέριο στις χαμηλές τιμές της Ανατολικής Μεσογείου για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και για υγροποίηση σε χερσαίο τερματικό υγροποίησης αρθρωτής (modular) τεχνολογίας ή σε πλωτή μονάδα FLNG και εξαγωγή με πλοία στην Ευρώπη και τις διεθνείς αγορές».
Επίσης αναφέρθηκε πως είναι σε εξέλιξη και η μεγάλη προσπάθεια που γίνεται τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και παγκόσμια, για αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής. Μας απομένουν, όπως γνωρίζετε, μόνο μερικές εβδομάδες πριν από την COP28, τη μεγαλύτερη συνάντηση κρατών και κυβερνήσεων, στην οποία προβλέπεται ότι θα υπάρξει συμφωνία και δέσμευση για νέους, πιο φιλόδοξους παγκόσμιους στόχους για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την Ενεργειακή Απόδοση.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, σημέιωσε, μαζί με συναρμόδια Υπουργεία και φορείς, εργαζόμαστε εντατικά για την ολοκλήρωση της διαδικασίας επικαιροποίησης του Εθνικού μας Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, στη βάση και της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Fit for 55» για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% μέχρι το 2030.
Οι βασικοί πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα είναι οι ακόλουθοι:
• Η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων ενέργειας για ικανοποίηση των αναγκών της χώρας στο χαμηλότερο δυνατό κόστος, μέσω της βιώσιμης και οικονομικά αποδοτικότερης εκμετάλλευσης των εγχώριων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Προς τον σκοπό αυτό, συστήσαμε στο Υπουργείο Ενέργειας την Υπηρεσία Ενιαίας Εξυπηρέτησης για την ταχεία αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ και προχωρούμε με τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή και διεκπεραίωση των σχετικών αιτήσεων, καθώς επίσης και με μελέτη για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και μείωσης του απαιτούμενου χρόνου έκδοσης των αδειών.
Ειδική αναφορά μέσα σε αυτό το πλαίσιο κάνει και στο νέο Σχέδιο Χορηγιών που ετοιμάζει το Υπουργείο Ενέργειας και το οποίο εξήγγειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως ένα από τα μέτρα για ανακούφιση των πολιτών από το υψηλό κόστος ενέργειας, με την ονομασία «Φωτοβολταϊκά για Όλους». Περισσότερες πληροφορίες για το εν λόγω Σχέδιο θα δοθούν σε συνέντευξη Τύπου που προγραμματίζεται να παραχωρήσουμε στο Υπουργείο την ερχόμενη Παρασκευή.
• Δεύτερος πυλώνας του Εθνικού Σχεδίου είναι η βελτίωση της απόδοσης του ενεργειακού τομέα της χώρας. Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, για την Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027, έχει εξασφαλίσει συνολικά περίπου 590 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα αξιοποιηθούν, κυρίως, για την παραχώρηση οικονομικών κινήτρων σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς για να επενδύσουν σε ΑΠΕ και μέτρα ενεργειακής απόδοσης.
• Ο τρίτος πυλώνας της στρατηγικής μας αφορά στη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών για άρση της ενεργειακής μας απομόνωσης, αναβάθμιση, επέκταση και ψηφιοποίηση του δικτύου και προώθηση συστημάτων αποθήκευσης.
Στην παρούσα φάση σημείωσε πως επείγει η υλοποίηση των έργων του δικτύου, καθώς επίσης και η προώθηση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης, ώστε να αρθούν τα τεχνικά εμπόδια που σχετίζονται με την περαιτέρω διείσδυση της διεσπαρμένης παραγωγής από ΑΠΕ και να μειωθούν οι περικοπές της πράσινης ενέργειας. Προς τον σκοπό αυτό, έχει προϋπολογιστεί κονδύλι ύψους περίπου 120 εκατομμυρίων ευρώ, από ευρωπαϊκούς πόρους, για την επέκταση, αναβάθμιση και ψηφιοποίηση των δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης έξυπνων μετρητών.
Επιπλέον αναφέρει πως, για τη δημιουργία υποδομών αποθήκευσης ενέργειας έχουμε εξασφαλίσει κονδύλι 40 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Σημειώνω σχετικά πως το Υπουργείο Ενέργειας έχει δημοσιεύσει, τον περασμένο Ιούλιο, το Γενικό Πλαίσιο Πολιτικής για την προώθηση των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας. Αναμένεται δε ότι πριν από το τέλος του χρόνου θα οριστικοποιηθεί το κείμενο του Σχεδίου χρηματοδοτικής στήριξης υβριδικών συστημάτων, τα οποία θα συνδυάζουν την αποθήκευση με έργα ΑΠΕ.
