Έντεκα μέτρα αφαιρέθηκαν και άλλα εννέα προστέθηκαν στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο τροποποιήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών και υποβλήθηκε για έγκριση τον περασμένο μήνα στις Βρυξέλλες. Η Δημοκρατία αναμένεται να λάβει €1.2 δισ. μέχρι το 2026, αφού προηγουμένως υλοποιήσει 58 μεταρρυθμίσεις και 75 επενδύσεις.

Συγκεκριμένα, έγινε μερική ή ολική αφαίρεση έντεκα μέτρων, λόγω της μείωσης της μέγιστης δυνατής χορηγίας για την Κύπρο από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης κατά €90 εκατ.

Ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης, Ανδρέας Ζαχαριάδης, με επιστολή του προς τη Βουλή σημειώνει πως βασικό κριτήριο για την απόφαση αφαίρεσης των μέτρων αποτέλεσε η καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίησης τους, καθώς δεν θα ολοκληρώνονταν εντός των χρονικών πλαισίων του σχεδίου.

Αναλυτικά τα μέτρα που αφαιρέθηκαν είναι:

  • Υποδομές της ανατολικής Λευκωσίας για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων. Το κόστος υλοποίησης του έργου ήταν €10.9 εκατ. Το έργο αφαιρέθηκε λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων στα απαλλοτριώσεις, καθώς και στην αύξηση του υπολογιζόμενου κόστους πέραν του 50%.
  • Κατασκευή μονάδας θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας. Η υλοποίηση του έργου ήταν υψηλού ρίσκου ενώ υπήρχε καθυστέρηση πέραν του ενός έτους. Το κόστος υλοποίησης του έργου ήταν €29 εκατ.
  • Προώθηση της δημιουργίας Οικολογικού Βιομηχανικού Επιστημονικού Πάρκου. Υπήρχαν αμφιβολίες για το αποτέλεσμα της 1ης φάσης του μέτρου (μελέτη), στο οποίο βασίζεται η αναγκαιότητα της 2ης φάσης (σχέδιο δράσης). Το έργο θα υλοποιηθεί με εθνικούς πόρους.
  • Συμβουλευτικές υπηρεσίες για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κόστος €4 εκατ. Υπήρξαν καθυστερήσεις στην ετοιμασία του Σχεδίου Χορηγιών.
  • Υποστήριξη της εξωστρέφειας και του εξαγωγικού προσανατολισμού των κυπριακών επιχειρήσεων, με προϋπολογισμό €8.3 εκατ. Υπήρξαν καθυστερήσεις στην ετοιμασία του Σχεδίου Χορηγιών.
  • Εξορθολογισμός του συστήματος βάρδιας, μέσω της εφαρμογής ενός εκ περιτροπής συστήματος σχεδιασμού. Έγινε εισήγηση για αφαίρεση του έργου λόγω της αβεβαιότητας σε σχέση με την υλοποίησή του εντός των χρονοδιαγραμμάτων. Η υλοποίηση του έργου συνδέεται με το νέο μηχανογραφικό σύστημα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, η υλοποίηση του οποίου έχει τερματιστεί. Το έργο θα υλοποιηθεί μεταγενέστερα με εθνικούς πόρους.
  • Υποθαλάσσια σύνδεση με την Ελλάδα, με κόστος €7.5 εκατ. Το έργο αφαιρέθηκε εξαιτίας πρωτοβουλιών τού ιδιωτικού τομέα που θα συμβάλουν σημαντικά στη γεφύρωση του επενδυτικού κενού που εντοπίστηκε. Οι ανάγκες θα καλυφθούν από αριθμό συστημάτων που βρίσκονται υπό υλοποίηση και είτε περιλαμβάνουν την Κύπρο ως σημείο προσεδάφισης καλωδίων, είτε μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό μέσω της τρέχουσας σύνδεσης της Κύπρου με άλλους κόμβους συνδεσιμότητας στην περιοχή Ισραήλ- Αίγυπτος.

Παράλληλα, μερικώς έχουν αφαιρεθεί μεταξύ άλλων τα πιο κάτω έργα:

– Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε βιομηχανίες, επιχειρήσεις και οργανισμούς, με κόστος €14.7 εκατ. Αφαιρέθηκε η δεύτερη φάση του σχεδίου, που αφορά την υλοποίηση επενδύσεων για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και επαλήθευση της μείωσης που επιτυγχάνεται εντός 12 μηνών από την ολοκλήρωση των επενδύσεων.

– Προώθηση της ευρείας χρήσης των ηλεκτρικών οχημάτων. Δεν θα αντικατασταθεί ολόκληρος ο στόλος των Ταχυδρομικών Υπηρεσιών με ηλεκτρικές μοτοσικλέτες, λόγω ζητημάτων κρατικών ενισχύσεων.

Εννέα πρόσθετα έργα €104 εκατ.

Στο πλαίσιο της τροποποίησης του σχεδίου εντάχθηκε το νέο κεφάλαιο RePower EU, για την αξιοποίηση πρόσθετης χορηγίας ύψους € 104.7 εκατ. Μετά από διαβουλεύσεις, στο συγκεκριμένο κεφάλαιο θα ενταχθούν εννέα μέτρα, εκ των οποίων τα τέσσερα είναι καινούργια. Τα έργα στοχεύουν στη μείωση των ενεργειακών αναγκών της Κύπρου.

Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ενίσχυση των μέτρων που σχετίζονται με την προώθηση των ΑΠΕ για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά με άτομα με αναπηρίες, ενθάρρυνση των ΑΠΕ από τις τοπικές αρχές και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και στήριξη για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων. Ενισχύονται και τα σχέδια για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και για την ενεργειακή αναβάθμιση μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς και πρόγραμμα χρηματοδότησης έρευνας και καινοτομίας σχετικά με την πράσινη μετάβαση.  Επιπρόσθετα, εισάγεται νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, προωθείται θέσπιση πλαισίου για σύνδεση σημείων για επαναφόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων με το δίκτυο διανομής, κλπ.

Και άλλεςαλλαγές

Κατά την τροποποίηση του σχεδίου μετακινήθηκαν ενδιάμεσοι στόχοι και ορόσημα, ενώ άλλαξε και το λεκτικό και σε πολλά μέτρα. Λόγω των αντικειμενικών περιστάσεων αφαιρέθηκε στο σύνολο του το έργο της μονάδας επεξεργασίας ζωικών αποβλήτων καθώς και η Τεχνική Σχολής Λάρνακας. Το διαφοροποιημένο σχέδιο εξετάζεται από τις ευρωπαϊκές αρχές και εκτιμάται ότι θα εγκριθεί εντός Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, η Δημοκρατία θα υποβάλει αίτηση για την εκταμίευση της 2ης και 3ης δόσης, ύψους €200 εκατ.