Διαψεύστηκαν όσοι πίστευαν πως η αύξηση του πληθωρισμού τον Αύγουστο ήταν θα αποδεικνυόταν κακή παρένθεση.
Ο πληθωρισμός συνέχισε με αυξανόμενο ρυθμό και τον Σεπτέμβριο, επιβεβαιώνοντας όσους προειδοποιούσαν ότι διάγουμε έναν νέο κύκλο μεγαλύτερων ανατιμήσεων. Και μάλιστα, τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) δείχνουν ότι ενώ στην Κύπρο αυξάνεται ανησυχητικά ο πληθωρισμός, στα άλλα κράτη της Ευρωζώνης καταγράφεται σημαντική αποκλιμάκωση.
Η Κύπρος είναι στην τριάδα των χωρών της Ευρωζώνης που ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Αύγουστο αυξήθηκε σημαντικά, ενώ στα υπόλοιπα κράτη σημειώθηκε αξιοσημείωτη υποχώρηση.
Τα στοιχεία του εναρμονισμένου πληθωρισμού που ανακοίνωσε χθες η Eurostat (που συνήθως έχουν κάποια απόκλιση προς τα πάνω σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία της Κυπριακής Στατιστικής Υπηρεσίας, λόγω διαφορετικής μεθοδολογίας) δείχνουν ότι ο πληθωρισμός στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο ήταν στο 4,2%, από 3,1% τον Αύγουστο. Θυμίζουμε ότι ο πληθωρισμός στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο του 2022 ήταν στο 9%.
Μείωση σε άλλες χώρες
Στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός έπεσε στο 4,3%, από 5,2% τον Αύγουστο, κινούμενος αρκετά καλύτερα από ό,τι περίμεναν οι οικονομολόγοι που εκτιμούσαν.
Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο του δείκτη εδώ και 2 χρόνια στην Ευρωζώνη (από τον Οκτώβριο του 2021). Μεγάλη μείωση σημείωσε και ο δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, αλκοόλ και καπνού, ο οποίος υποχώρησε στο 4,5%, από 5,3% τον Αύγουστο.
Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρακολουθεί στενά τον δομικό πληθωρισμό, η εξέλιξη εκτιμάται ότι απομακρύνει το ενδεχόμενο νέων αυξήσεων στα επιτόκια στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου τον Οκτώβριο.
Παρελθόν το σερί μείωσης
Το σερί μείωσης του ρυθμού αύξησης των τιμών στην Κύπρο, που ξεκίνησε τον Μάϊο του 2023, τερματίστηκε τον Αύγουστο, όταν ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 3,1% από 2,4% τον Ιούλιο, ενώ η δεύτερη απογοήτευση προέρχεται από τον πληθωρισμό των τροφίμων, που παραμέμεινε τον Σεπτέμβριο σχεδόν σταθερός στο 8,6%, από 8,8% τον Αύγουστο.
Η αύξηση για τον Σεπτέμβριο του ρυθμού ανόδου των τιμών προβληματίζει, καθώς είναι δυνατό να παραπέμπει σε συνέχιση των ανατιμήσεων και για τους επόμενους μήνες, ιδιαίτερα αν ληφθεί ότι είναι κοντά οι γιορτές των Χριστουγέννων, κατά τις οποίες ανεβαίνει και η ζήτηση.
Επιπλέον, με τα χθεσινά αποτελέσματα και το 4,2% που κατέγραψε η Eurostat μπήκε τέλος στην προσδοκία για επιστροφή σε συνθήκες επιβράδυνσης του πληθωρισμού.
Μια δεύτερη πηγή προβληματισμού από τα στοιχεία της Eurostat αφορά τον πληθωρισμό των τροφίμων στην Κύπρο, ο οποίος επιμένει να μην υποχωρεί και παραμένει σχεδόν δυόμισι φορές πιο πάνω από τον γενικό πληθωρισμό, δυσχεραίνοντας τη ζωή των νοικοκυριών, τα οποία λόγω της ακρίβειας δύσκολα αποταμιεύουν πλέον, όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που ανακοίνωσε εντός της εβδομάδας η Κεντρική Τράπεζα.
Κεραυνός: Μέτρα στήριξης «το επόμενο διάστημα»
Η παρατεταμένη ακρίβεια -σε συνδυασμό με τη μεγάλη αύξηση στα επιτόκια– είναι ο λόγος που εντείνονται οι πιέσεις στην Κυβέρνηση από οργανωμένους φορείς και κόμματα της αντιπολίτευσης για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών. Οι πιέσεις αφορούν κυρίως στην επαναφορά της επιδότησης της ηλεκτρικής ενέργειας και της μείωσης του φόρου κατανάλωσης καυσίμων, που τερματίστηκαν την 1η Ιουλίου, για να ακολουθήσουν από τότε σοβαρές αυξήσεις σε πολλά προϊόντα.
Δέκα τέσσερις οργανώσεις (συντεχνίες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αλλά και σύνδεσμοι καταναλωτών) ζήτησαν με υπόμνημά τους επείγουσα συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να διεκδικήσουν νέα ουσιαστικά μέτρα στήριξης της κοινωνίας.
Από πλευράς του, ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός εξακολουθεί να μεταθέτει για αργότερα τις όποιες αποφάσεις. Χθες είπε ότι θα αποφασιστούν «το επόμενο διάστημα» κάποια νέα μέτρα.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, πάντως, η κατανάλωση καυσίμων αυξάνεται, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, παρά το γεγονός ότι και οι τιμές από τον Ιούλιο έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο και πιθανότατα θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν, καθώς αυξάνεται και η τιμή του μπρεντ στη διεθνή αγορά, αγγίζοντας τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Την ίδια ώρα, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ευρώπη εντείνονται οι φωνές για τον λεγόμενο πληθωρισμό απληστίας, από επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τον συμβιβασμό των καταναλωτών με τις συχνές ανατιμήσεις και αυξάνουν περισσότερο τις τιμές, κυνηγώντας μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους, ανατροφοδοτώντας τις πληθωριστικές πιέσεις.
Δεν βοήθησε η ΕΚΤ
Ένα τρίτο σημείο προβληματισμού συνδέεται με τα αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει η ΕΚΤ, μέσω της αύξησης των επιτοκίων, καθώς δεν έχουν αντίκτυπο στην μείωση του πληθωρισμού στην Κύπρο για τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.
Συνήθως η νομισματική πολιτική αποδίδει αποτελέσματα με καθυστέρηση και, όπως υποστηρίζουν κάποιοι οικονομολόγοι, χρειάζονται περίπου 18 μήνες για να φανεί πλήρως ο αντίκτυπος (μείωση) στις δαπάνες και τις τιμές από την αύξηση των επιτοκίων κατά μία μονάδα.
Φαίνεται όμως ότι στα άλλα κράτη της Ευρωζώνης ο αντίκτυπος από την αύξηση των επιτοκίων άρχισε να οδηγεί σε μείωση του πληθωρισμού, παρόλο που στη συγκράτηση των τιμών συνέβαλε εμφανώς η μεγάλη μείωση στην τιμή της ενέργειας και ιειδκότερα του φυσικού αερίου, μετά την ενεργειακή κρίση του 2022.
Στοιχεία για άλλες χώρες
Στην Ελλάδα ο εναρμονισμένος πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,4% τον Σεπτέμβριο, από 3,5% τον Αύγουστο, στο Βέλγιο στο 0,7% από 2,4%, στη Γερμανία στο 4,3% από 6,4%, στην Κροατία 7,3% από 8,4%, στην Λετονία 3,5% από 5,6%, στην Λιθουανία 4,1% από 6,4%, στην Αυστρία 5,8% από 7,5%, στην Πορτογαλία 4,8% από 5,3%.
Σε κάποιες από τις χώρες με μείωση πληθωρισμού καταγράφεται και μείωση στην ανάπτυξη.
Στην ομάδα των κρατών που ο πληθωρισμός αυξήθηκε, εκτός από την Κύπρο, είναι η Ισπανία, με τον εναρμονισμένο δείκτη να είναι στο 3,2% από 2,4% και στη Σλοβενία, με αύξηση στο 7,1% από 6,1%.
Σχεδόν αμετάβλητος ήταν ο δείκτης στην Ιρλανδία (5% από 4,9% τον Αύγουστο), στην Ιταλία (5,7% από 5%), στο Λουξεμβούργο (3,4% από 3,5%) στη Μάλτα (4,8% από 5%), στη Φινλανδία (3% από 3,1%) και στη Γαλλία 5,6% από 5,7%.
