Μπορεί η έως τώρα πορεία του τουριστικού ρεύματος προς τη χώρα να κινείται σε ιδιαίτερα ικανοποιητικούς ρυθμούς, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως θα αποτραπεί και φέτος η χειμερία νάρκη στην οποία κάθε χρόνο πέφτει ο τομέας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο διαχρονικός στόχος η Κύπρος να καταστεί ολόχρονος τουρισμός ή έστω να αναπτύξει και χειμερινό τουρισμό κρίνεται μάλλον δύσκολος, εάν όχι ανέφικτος. Αυτό σε μεγάλο βαθμό «χρεώνεται» από πολλούς στην αναστολή εργασιών των ξενοδοχειακών μονάδων, οι οποίες κλείνουν είτε ολικά είτε μερικώς από τον Νοέμβριο μέχρι και το τέλος Μαρτίου.

Στο πλαίσιο αυτό, ακόμα και εάν συνεχιστεί η προσπάθεια η αεροπορική σύνδεση της χώρας να διατηρηθεί σε επίπεδα εφάμιλλα του καλοκαιριού, τη χειμερινή περίοδο οι τουρίστες όταν έρθουν θα έχουν λίγες έως καθόλου επιλογές για διανυκτέρευση, ενώ θα αντικρίσουν ένα όχι και τόσο ζωντανό προορισμό.

Το κρίσιμο 50% των εργαζομένων

Το σχέδιο για την προσωρινή αναστολή εργασιών τη χειμερινή περίοδο στον ξενοδοχειακό κλάδο αποτελεί συμφωνία των συνδέσμων ξενοδόχων ΠΑΣΥΞΕ και ΣΤΕΚ με τις συντεχνίες ξενοδοχοϋπαλλήλων της ΣΕΚ και της ΠΕΟ. 

Μια συμφωνία που λειτουργεί εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα να μην ψάχνουν οι μεν ξενοδόχοι προσωπικό κάθε καλοκαίρι σε περίπτωση που δεν λειτουργούν ολόχρονα, ούτε -αντίστοιχα- και οι υπάλληλοί τους δουλειά.

Το συνεχές της εργασίας τους προβλέπεται στη σχετική συμφωνία, ενώ για τους μήνες που δεν εργάζονται -που μπορεί να είναι από ένας έως και πέντε- λαμβάνουν ανεργιακό από την κυβέρνηση.

Ως εκ τούτου, και το Υπουργείο Εργασίας είναι τρόπο τινά συμμέτοχος στη συμφωνία, αν και αυτή αποτελεί μέρος της συλλογικής σύμβασης εργασίας στον κλάδο. Το σχετικό μνημόνιο, όπως έχει τροποποιηθεί το 2003, προβλέπει πλέον την καταβολή από μέρους του εργοδότη, ποσοστού μόνο 2.8% επί του βασικού και τιμαρίθμο για το επηρεαζόμενο προσωπικό των ξενοδοχειακών μονάδων που θα βρίσκονταν είτε με ολική είτε με μερική αναστολή εργασιών και κατάργηση αντί της εισφοράς που έφτανε μέχρι τότε στο 25%.

Χρόνια τώρα, όμως, πάγια θέση των ξενοδόχων είναι πως στον σχεδιασμό πρέπει να τύχουν αλλαγές, κυρίως όσον αφορά τα ξενοδοχεία που επιλέγουν να συνεχίζουν να εργάζονται με προσωρινή αναστολή, έστω για κάποιο διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου και Μαρτίου, καθώς ο υφιστάμενος σχεδιασμός προβλέπει πως για να λειτουργεί η οποιαδήποτε μονάδα πρέπει να διαθέτει το 50% του προσωπικού της.

Ανάγκη νέου μηχανισμού

Ο αριθμός αυτός, κατά τους ξενοδόχους, είναι πολλές φορές αποτρεπτικός για λειτουργία των μονάδων, με αποτέλεσμα οι περισσότερες να επιλέγουν τελικά να κλείνουν.

Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού διευθυντή του ΠΑΣΥΞΕ Φιλόκυπρου Ρουσουνίδη, το 80% περίπου των ξενοδοχείων μας παγκύπρια προχωρεί σε αναστολή εργασιών. Ο ίδιος ανέφερε πως πάγια θέση του συνδέσμου, όπως καταγράφεται ετησίως και στις εκθέσεις του, είναι να εγκαθιδρυθεί ένας ευέλικτος μηχανισμός αναφορικά με τη λειτουργία των ξενοδοχείων κατά τη χειμερινή περίοδο, να υπάρξει δηλαδή ευελιξία. Συγκεκριμένα, θέση του ΠΑΣΥΞΕ είναι μέσω του μηχανισμού αυτού να δικαιούται ο ξενοδόχος να απασχολεί μόνο το προσωπικό που χρειάζεται – ανάλογα με τη διακύμανση της ζήτησης – είτε λειτουργεί με συνθήκες μερικής είτε ολικής αναστολής και αυτό πάντοτε υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει σημαντικά επιπρόσθετο τουριστικό ρεύμα κατά τις χειμερινές περιόδους, με στόχο να ενθαρρύνονται περισσότερα ξενοδοχεία είτε να παραμένουν σε λειτουργία, είτε να επαναλειτουργούν νωρίτερα αν βρίσκονται σε ολική ή/και μερική αναστολή, είτε να επαναφέρουν μεγαλύτερο αριθμό του προσωπικού τους.

Σύμφωνα με τον κ. Ρουσουνίδη, το θέμα συζητήθηκε πρόσφατα και στη συνάντηση που υπήρξε μεταξύ της νέας ηγεσίας του ΠΑΣΥΞΕ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με τον τελευταίο να δείχνει κατανόηση.

Την ανάγκη ευελιξίας όσον αφορά τη χειμερινή αναστολή εργασίας υπέδειξε, υπενθυμίζουμε, και ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Θάνος Μιχαηλίδης, όταν στην πρώτη του συνέντευξη που έδωσε, στο περιοδικό Insider, τόνισε την ανάγκη ευελιξίας ως έναν παράγοντα που θα βοηθούσε τον χειμερινό τουρισμό: «Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στα ξενοδοχεία και για τη χειμερινή περίοδο σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό. Θα πρέπει η κυβέρνηση να στηρίζει την εργοδότηση και όχι το ανεργιακό επίδομα. Ένα σύστημα παρόμοιο με αυτό που εφαρμόστηκε με επιτυχία κατά την περίοδο διαχείρισης της πανδημίας, με την επιδότηση μεγάλου μέρους του μισθού του προσωπικού θα βοηθούσε σημαντικά. Κάθε ξενοδοχείο που παραμένει ανοικτό είναι και πιο υγιές για το προσωπικό και το κράτος θα αυξάνει τα έσοδά του».

Εάν θέλουμε να έχουμε χειμερινό τουρισμό, οι αλλαγές επιβάλλονται και μάλιστα από τη φετινή χρονιά, ανέφερε στον «Φ» ο κ. Ρουσουνίδης. Όπως εξήγησε, για να γίνει γνωστό στους συνεργάτες του εξωτερικού ότι υπάρχουν αρκετές μονάδες και τον χειμώνα, πρέπει να γίνει η αρχή το συντομότερο, η οποία, εξήγησε, όχι μόνο δεν θα επιφέρει πρόσθετο κόστος σε οποιαδήποτε, αλλά θα επιφέρει και εξοικονομήσεις τουλάχιστον για το κράτος που ενδεχομένως να καλείται να καταβάλλει λιγότερα ποσά ως ανεργιακό στους υπαλλήλους του κλάδου.

ΣΤΕΚ: Αλλαγές, αλλά παγκύπρια

Υπέρ των αλλαγών της υφιστάμενης ρύθμισης και συμφωνίας τάσσεται και ο ΣΤΕΚ, όπως επιβεβαίωσε μιλώντας στον «Φ» η γενική διευθύντρια του Συνδέσμου Χρυσαίμιλη Ψηλογένη. «Ως ΣΤΕΚ θεωρούμε πως, υπό τις σημερινές συνθήκες, η υφιστάμενη συμφωνία μεταξύ των μερών, που συνάφθηκε πριν από πέραν των 25 χρόνων και προβλέπει ότι μία ξενοδοχειακή μονάδα πρέπει να λειτουργεί με τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της, ανεξαρτήτως των κρατήσεων ή της πληρότητάς της, είναι αναχρονιστική και δεν συνάδει με την απαιτούμενη ευελιξία που απαιτείται», ανέφερε η ίδια.

Παράλληλα, τόνισε πως «η συγκεκριμένη πρόνοια δεν βοηθά την προσπάθεια που καταβάλλεται για επέκταση της τουριστικής περιόδου και καταπολέμηση της εποχικότητας. Μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα έχει αφού το κόστος παραμένει ανελαστικό ασχέτως των εσόδων που μπορεί να έχει η ξενοδοχειακή μονάδα».

Πλέον, συμφώνησε η γ.δ. του ΣΤΕΚ, απαιτείται η εφαρμογή ενός ευέλικτου σχεδίου που όμως όπως ανέφερε «δεν θα αδικεί όσους μένουν ανοικτοί παραδοσιακά και σίγουρα η αλλαγή δεν θα πρέπει να αφορά μόνο συγκεκριμένες επαρχίες/περιοχές αλλά να εφαρμοστεί παγκύπρια. Η αντιμετώπιση της εποχικότητας σε μία μικρή χώρα όπως η Κύπρος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα και αποσπασματικά».

Δεν το αποκλείει η Κυβέρνηση

Το θέμα, μετά και τα νέα αιτήματα που τέθηκαν από πλευράς ξενοδόχων, αλλά και τη συζήτηση που υπήρξε πρόσφατα στο Προεδρικό με την ηγεσία του ΠΑΣΥΞΕ, απασχολεί έντονα το Υπουργείο Εργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, κάποιες διεργασίες φαίνεται να έχουν ήδη γίνει, καθώς για αλλαγές φαίνεται να πιέζει και το Υφυπουργείο Τουρισμού.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», το Υπουργείο Εργασίας δεν αποκλείει τίποτα, αλλά φαίνεται να δεικνύει την ανάγκη περαιτέρω κοινωνικού διαλόγου. Στόχος της Κυβέρνησης, όπως μας ανέφεραν πηγές από το Υπουργείο Εργασίας, είναι η τουριστική περίοδος να επεκταθεί και στον ξενοδοχειακό τομέα να έχουμε σταθερές θέσεις εργασίας, με έμφαση στον κυπριακό κορμό της κυπριακής της οικονομίας.