Το έλα να δεις έγινε κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίας της κοινοβουλευτικής επιτροπής Γεωργίας κατά τη συζήτηση του θέματος του χαλλουμιού, έναν χρόνο μετά τη συμφωνία όλων των εμπλεκομένων μερών.

Όπως διαπιστώθηκε, το μόνο που, πιθανόν, να τηρείται είναι η ποσόστωση της συμμετοχής του αιγοπρόβειου γάλακτος στο προϊόν που καθορίστηκε με υπουργικό διάταγμα στο 10% τους μήνες που διανύουμε, από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Ιανουάριο του 2024.

Τα υπόλοιπα μέρη της εν λόγω συμφωνίας μόνο οι αγελαδοτρόφοι παραδέχθηκαν, ότι παραβιάζουν, ενώ ο επίσημος φορέας των τυροκόμων υποστήριξε ότι την τηρεί… κατά γράμμα.

Σε δυσμενέστερη θέση ο φτωχός συγγενής στην παραγωγή χαλλουμιού, οι αιγοπροβατοτρόφοι, που νιώθουν ακόμα μια φορά αδικημένοι από τη στάση των τυροκόμων να μην πληρώνουν την τιμή του γάλακτος που αγοράζουν λαμβάνοντας υπόψη το κόστος παραγωγής και ένα εύλογο περιθώριο κέρδους.

Μάλιστα, ενόψει της απόφασης της κυβέρνησης να μην παραχωρήσει επιπρόσθετη κρατική στήριξη που αναλογεί στα 10 σεντ το λίτρο, όπως έπραξε και με τη συμφωνία όλων των εμπλεκομένων, οι αιγοπροβατοτρόφοι πωλούν το γάλα τους 10 σεντ λιγότερα!

Στη συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας ακούστηκαν πολλές απόψεις και τοποθετήσεις με διιστάμενες θέσεις από τυροκόμους, αγελαδοτρόφους και αιγοπροβατοτρόφους, εκπροσώπους του αγροτικού κινήματος, αρμοδίων υπηρεσιών των υπουργείων Γεωργίας και Εμπορίου, της ΕΠΑ, της Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων, αλλά και της Νομικής Υπηρεσίας. Όπως διαφάνηκε, τα πράγματα παραμένουν ρευστά για το χαλλούμι ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Μάλιστα, τα προβλήματα θα χειροτερεύουν αν δεν υπάρξουν τελεσίδικες αποφάσεις δικαστηρίων από τη στιγμή που ο Παγκύπριος Οργανισμός Αγελαδοτρόφων και το τυροκομείο του «Παπουής», αλλά και έμποροι του προϊόντος στο εξωτερικό δεν αποσύρουν τις δικαστικές διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη και αφορούν τον φάκελο του χαλλουμιού. Μάλιστα, όπως λέχθηκε από εκπροσώπους της Νομικής Υπηρεσίας, σε ότι αφορά τις δικαστικές και διοικητικές διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη σε εθνικό επίπεδο, ουδείς μέχρι στιγμής έχει αποσύρει τις διαδικασίες.

Το παράδοξο είναι ότι τόσο οι Κύπριοι καταναλωτές, όσο και στο εξωτερικό πληρώνουν ακριβότερα να προμηθεύονται το προϊόν ΠΟΠ ως αποτέλεσμα της περσινής συμφωνίας πλαίσιο. Κάτι που φαίνεται και μέσα από τα επίσημα στοιχεία που καταδεικνύουν μείωση στις πωλήσεις, αλλά ταυτόχρονα αύξηση στην τιμή του χαλλουμιού.

Τα ανοιχτά ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν από έναν χρόνο με στόχο να αρχίσει η παραγωγή χαλλουμιού ΠΟΠ έθεσε κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής, Γιαννάκης Γαβριήλ. Μεταξύ άλλων, διερωτήθηκε κατά πόσο θα δοθεί μεταβατική περίοδος επιπλέον πέντε χρόνων ή αν από τον Ιούλιο του 2024 η ελάχιστη συμμετοχή του αιγοπρόβειου γάλακτος θα είναι 50%. Ζήτησε ακόμα ενημέρωση κατά πόσο έχουν αποσυρθεί οι αγωγές στη βάση των συμφωνηθέντων.

Απαντώντας, ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέας Γρηγορίου, χαρακτήρισε τη συμφωνία των εμπλεκομένων ως επωφελή για τον τόπο. Σε ότι αφορά το σκέλος που αφορά την κυβέρνηση για πρόσθετη στήριξη, ανέφερε ότι έχει συμφωνηθεί ο τρόπος κατανομής για στήριξη 10 σεντ το λίτρο με οροφή τα €7 εκατ. Ο κ. Γρηγορίου ανέφερε ότι το κράτος δεν μπορεί να επιδοτεί το χαλλούμι σε Κύπρο και εξωτερικό, τονίζοντας ότι κάποιοι κάνουν κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης τους.

Σύμφωνα με τον κ. Γρηγορίου σε συνεννόηση με το Κρατικό Χημείο, Τμήμα Γεωργίας, και ΤΕΠΑΚ αξιολογείται νέα μέθοδος να εντοπίζει γαλακτόσκονη και αν το γάλα είναι από την Κύπρο ή και το εξωτερικό.

Από την ΕΠΑ έγινε αναφορά σε δύο έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η μια που άρχισε πέρυσι και αφορούσε σύμπραξη τυροκόμων σε σχέση με το αιγοπρόβειο γάλα. Εξήγησε ότι η συμφωνία μεταξύ των μερών δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της ΕΠΑ, ωστόσο, γίνεται κλαδική έρευνα με στόχο να διαφανεί πώς κινείται η αγορά.

Εκ μέρους της Παγκύπριας Οργάνωσης Αγελαδοτρόφων, ο Νίκος Παπακυπριακού ανέφερε ότι δεν έχουν αποσυρθεί οι αγωγές από τη στιγμή που δεν διασφαλίστηκε ότι η εν λόγω συμφωνία που έχουν υπογράψει διασφαλίζει τον ανταγωνισμό. Παράλληλα, ανέφερε ότι δεν υλοποιήθηκε ούτε το σκέλος της συμφωνίας που αφορούσε την προώθηση του κυπριακού λευκού τυριού σχάρας. Ο ίδιος προέβη σε καταγγελία ότι το 80% των τυροκόμων χρησιμοποιούν γαλακτόσκονη, ενώ υποστήριξε πως ελληνική βιομηχανία εμπορεύεται 4.000 τόνους χαλλούμι χρησιμοποιώντας κυπριακό κωδικό.

Οι αγροτικές οργανώσεις, που δεν ήταν μέρος της συμφωνίας, κάλεσαν το υπουργείο Γεωργίας να εφαρμόσει τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Περαιτέρω, ζήτησαν αυξημένους ελέγχους ιδιαίτερα στη χρήση της γαλακτόσκονης.