Το καλοκαίρι που πέρασε η Ελλάδα ταλαιπωρήθηκε δυστυχώς έντονα από πυρκαγιές αλλά φωτιά πήραν και τα εργασιακά στη χώρα, με αφορμή νομοσχέδιο για υιοθέτηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας.

«Κανένας και καμία να μην δεχτεί τον Μεσαίωνα του 16ωρου», «Πράσινο φως για 16ωρη εργασία σε διαφορετικούς εργοδότες μέσα σε μία ημέρα», «έντονες αντιδράσεις για το 16ωρο», «το 16ωρο δεν μπορεί να είναι η απάντηση στην εργασία στον 21ο αιώνα» ήταν μερικοί από τους τίτλους σε εφημερίδες και σε ανακοινώσεις κομμάτων στην Ελλάδα για την υιοθέτηση της σχετικής Οδηγίας της ΕΕ, που έχει υιοθετεί από τον Απρίλιο στην Κύπρο, χωρίς να… σπάσει μύτη και χωρίς φυσικά να υπάρξουν αντιδράσεις και ενστάσεις για το «16ωρο».

Θεωρήθηκε δίχτυ προστασίας

Μάλιστα, η συγκεκριμένη Οδηγία, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, αντιμετωπίστηκε στη χώρα μας ως ακόμα ένα «δίχτυ» προστασίας για τους εργαζόμενους.

Δικαίως, καθώς το «16ωρο» που είδαν στην Ελλάδα και προκάλεσε συζητήσεις, αντιδράσεις και πληθώρα σχολίων στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ήταν μάλλον μια παρανόηση που προκλήθηκε από δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη.

Ο κ. Γεωργιάδης ανέφερε αρχικά πως με το νομοσχέδιο «θεσπίζουμε τη δυνατότητα ενός εργαζόμενου να δουλεύει σε πολλαπλούς εργοδότες, δηλαδή μπορεί κάποιος εργαζόμενος να δουλεύει δύο 8ωρα σε δυο διαφορετικούς εργοδότες και να είναι αυτό απολύτως νόμιμο».

Ενώ ερωτηθείς κατά πόσον ένας εργαζόμενος θα δουλεύει 16 ώρες την ημέρα απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας: «Εάν το επιθυμεί. Δική του είναι η απόφαση, όχι δική μου. Από εδώ και μπρος θα του το επιτρέπουμε, γιατί σήμερα δεν γίνεται».

Οι πιο πάνω αναφορές του Έλληνα υπουργού προκάλεσαν, όπως θα αναμενόταν, αναστάτωση, με τον ίδιο όμως να επανέρχεται μετά τις έντονες αντιδράσεις και να διευκρινίζει πως παραμένει σε ισχύ η νομοθεσία, αποτέλεσμα πάλι ευρωπαϊκής Οδηγίας, για ελάχιστη ανάπαυση κάθε εργαζομένου 11 ωρών ανά 24ωρο, όπως ισχύει και στην Κύπρο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τηλεργασία χωρίς… Big Brother

Ως αποτέλεσμα, το «16ωρο» που προκάλεσε αρχικά αναστάτωση στην Ελλάδα, αλλά ακόμα και προειδοποιήσεις για κινητοποιήσεις, στην ουσία και εκ των πραγμάτων και μαθηματικών αναιρείται.

Στην ουσία, ο Έλληνας υπουργός θέλησε με τις δηλώσεις του να τονίσει την κατοχύρωση του δικαιώματος των εργαζομένων να απασχολούνται σε πολλαπλούς εργαζομένους, όπως προνοείται στην Οδηγία, χωρίς όμως ιδιαίτερα επιτυχία.

Η παράλληλη απασχόληση

Το δικαίωμα ενός εργαζόμενου να εργάζεται για δύο ή και περισσότερους εργοδότες, το οποίο θέλησε να αναδείξει προφανώς ο Έλληνας υπουργός Εργασίας, προβλέπεται στην Οδηγία 2019/1152 της ΕΕ.

Στην Κύπρο, ωστόσο, η πρακτική ένας εργαζόμενος να εργάζεται «δεύτερη δουλειά» και για περισσότερους από έναν εργοδότη δεν είναι κάτι καινούργιο. Μάλιστα, όπως πληροφορείται η στήλη ερευνώντας το ζήτημα που προέκυψε στην Ελλάδα, για την πρακτική αυτή εδώ και δεκαετίες προβλέπεται σχετική ρύθμιση και στον Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο με πρόνοια πως «όταν ο μισθωτός απασχολείται από δύο ή περισσότερους εργοδότες μέσα στην ίδια περίοδο εισφοράς, υπάρχει υποχρέωση για καταβολή εισφορών σε σχέση με την απασχόληση του μισθωτού από τον κάθε εργοδότη».

Δεν αποκλείεται παρόμοιες ρυθμίσεις και νομοθεσίες να υπάρχουν και στην Ελλάδα και να παραγνωρίστηκαν με το νέο νομοθέτημα που προκάλεσε αναταραχή και μεγάλη δημοσιότητα.

Στη χώρα μας, αν και η πρακτική προϋπήρχε, εντούτοις με την υιοθέτηση της Οδηγίας 2019/1152 της ΕΕ από τη Βουλή τον Απρίλιο, με την ψήφιση του περί Διαφανών και Προβλέψιμων Όρων Εργασίας Νόμος του 2023 (Ν. 25(I)/2023), αυτή κατοχυρώθηκε και καταγράφηκε ξεκάθαρα πλέον και κατοχυρώνεται με τον «περί Διαφανών και Προβλέψιμων Όρων Εργασίας Νόμος του 2023».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δεν μπορεί χωρίς ξένα χέρια η οικονομία

Συγκεκριμένα, σε άρθρο της νέας νομοθεσίας για την «παράλληλη απασχόληση» αναφέρεται πως «ο εργοδότης δεν δύναται να απαγορεύει σε εργοδοτούμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται στη σύμβαση ή σχέση εργασίας με τον εν λόγω εργοδότη ή να επιφυλάξει δυσμενή μεταχείριση σε εργοδοτούμενο για τον λόγο αυτό».

Νοείται, συμπληρώνεται στο ίδιο άρθρο «ότι ο εργοδότης δύναται κατά την πρόσληψη να περιορίζει την παράλληλη απασχόληση, καθορίζοντας γραπτώς συγκεκριμένους αντικειμενικούς λόγους για τον εν λόγω περιορισμό και δεδομένου ότι η φύση των αντικειμενικών λόγων σχετίζεται με θέματα της ασφάλειας και υγείας, της προστασίας του επιχειρηματικού απορρήτου, της ακεραιότητας του δημόσιου τομέα και της αποφυγής της σύγκρουσης συμφερόντων».

Οι ώρες εργασίας

Εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς πως η παράλληλη εργασία μπορεί να οδηγήσει και στο 16ωρο που είδε αρχικά και ο Έλληνας υπουργός Εργασίας.

Στη χώρας μας, ωστόσο, ο «Περί της Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας Νόμος του 2002» αναφέρει μεταξύ άλλων αυτό που παραδέχθηκε και ο κ. Γεωργιάδης μετά την αναστάτωση που προκλήθηκε στην Ελλάδα. Ότι δηλαδή «κάθε εργαζόμενος διαθέτει, ανά εικοσιτετράωρο, περίοδο ανάπαυσης ελάχιστης διάρκειας ένδεκα συνεχόμενων ωρών».

Βάσει της ίδιας νομοθεσίας, ο χρόνος εργασίας, ανά εβδομάδα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες κατά μέσον όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών.

Το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων αναφέρει πως οι ώρες εργασίας καθορίζονται υποχρεωτικά από την ισχύουσα συλλογική σύμβαση ή τη συμφωνία μεταξύ των δύο μερών, εκτός από τις κατηγορίες επαγγελμάτων που ρυθμίζονται από ειδική νομοθεσία, όπως για τους για τους υπαλλήλους καταστημάτων οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας είναι 38 (μέγιστη απασχόληση με τις υπερωρίες 46 ώρες εβδομαδιαίως), και για τους γραφείς, κλητήρες ή γενικά μικροεργοδοτούμενους γραφείων, οι εβδομαδιαίες ώρες εργασίας είναι το μέγιστο 44 εβδομαδιαίως ή 8 ημερησίως.

Βάσει, πάντως, της ίδιας νομοθεσίας και τηρουμένων των γενικών αρχών προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, οι διατάξεις για το 48ωρο δεν εφαρμόζονται, νοουμένου ότι «ο εργαζόμενος συναινεί για την παροχή της εργασίας αυτής», χωρίς όμως η συναίνεση αυτή να αναιρεί την πρόνοια της ίδιας νομοθεσίας για την ελάχιστη περίοδο ανάπαυσης 11 συνεχόμενων ωρών ανά 24ωρο.

Ενημέρωση και «κόφτης» στη δοκιμαστική περίοδο

Πέραν της κατοχύρωσης της παράλληλης απασχόλησης, η νομοθεσία που πέρασε τον Απρίλιο στη χώρα μας, με τίτλο ο περί Διαφανών και Προβλέψιμων Όρων Εργασίας Νόμος του 2023 (25(I)/2023), προβλέπει σειρά άλλων αλλαγών, όσον αφορά κυρίως την ενημέρωση των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

Ειδικότερα, όπως αναφέρθηκε και στη Βουλή πριν τη ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου, με τις πρόνοιες του νόμου προβλέπεται μεταξύ άλλων η υποχρέωση του εργοδότη να ενημερώνει τους εργοδοτούμενους του για τους ουσιώδεις όρους της σύμβασης ή σχέσης εργασίας σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, εντός επτά ημερών από την ημερομηνία έναρξής της.

Επιπρόσθετα, προβλέπεται πλέον πως η σύμβαση ή σχέση εργασίας που προβλέπει δοκιμαστική περίοδο του εργοδοτούμενου, η εν λόγω περίοδος δε δύναται να υπερβαίνει τους έξι μήνες. Με το νόμο κατοχυρώνεται και η δυνατότητα εργοδοτούμενου να αναλαμβάνει την εκτέλεση εργασιών παράλληλα και σε άλλους εργοδότες, εκτός των ωρών εργασίας που προβλέπονται στη σύμβαση ή σχέση εργασίας με έναν εργοδότη.

Ταυτόχρονα, διευρύνεται η υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει ενημέρωση στους εργοδοτούμενους του για τους όρους απασχόλησης, ώστε η εν λόγω ενημέρωση να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα συστατικά στοιχεία της αμοιβής πέραν του βασικού μισθού, τη μέθοδο καταβολής του μισθού, την παροχή πλαισίου αναφοράς ωραρίου και εγγυημένης αμοιβής, σε περίπτωση που το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας δεν είναι προβλέψιμο, τη διάρκεια και τους όρους της δοκιμαστικής περιόδου, καθώς και το δικαίωμα κατάρτισης του εργοδοτουμένου.