Μετά τον Απρίλιο του 2024 και… αν και εφόσον θα αρχίσουν τα δανειστικά επιτόκια να παίρνουν την κατιούσα, εκτιμά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σύμφωνα με τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, καθώς τότε αναμένεται πως επιτευχθεί συγκράτηση του πληθωρισμού.

Τους τελευταίους 13 μήνες η ΕΚΤ επέβαλε εννέα διαδοχικές αυξήσεις στα επιτόκια ως συγκράτησης του πληθωρισμού, καθώς οι τιμές όλων των προϊόντων αλλά και πολλών υπηρεσιών χτύπησαν κόκκινο. Κατά τη χθεσινή συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου ασκήθηκαν πιέσεις για άλλη μια φορά προς τις τράπεζες για να απορροφήσουν μέρος του αυξημένου κόστους των δανειστικών επιτοκίων.

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) Κωνσταντίνος Ηροδότου δήλωσε πως χρειάζονται 18 μήνες για να υπάρξει επίδραση στην οικονομία από τις αυξήσεις των επιτοκίων. Όπως είπε, η ΕΚΤ δεν θα αναμένει να «πέσει» ο πληθωρισμός στο 2% για να βάλει φρένο και να μειώσει τα επιτόκια των δανείων, επισημαίνοντας πως υπάρχουν εκτιμήσεις πως τα δανειστικά επιτόκια θα μειωθούν το δεύτερο τετράμηνο του 2024. Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, παρόλο που παρήλθαν 13 μήνες από την πρώτη αύξηση των επιτοκίων άρχισε τώρα να υπάρχει υποχώρηση του πληθωρισμού.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υπουργός Οικονομικών: Δεν είναι ικανοποιημένος με τις τράπεζες για τα επιτόκια

Προσωρινό φάρμακο

Σύμφωνα με τον Διοικητή της ΚΤ, οι αυξήσεις των επιτοκίων αποτελούν προσωρινό φάρμακο κατά του πληθωρισμού, επισημαίνοντας πως κατανοεί τι συμβαίνει στην πραγματική οικονομία και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις από τις συγκεκριμένες αυξήσεις. Επικαλέστηκε και μελέτες οι οποίες κατέδειξαν πως ο πληθωρισμός προκαλεί περισσότερες επιπτώσεις από τις αυξήσεις των επιτοκίων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Χόλτσμαν (ΕΚΤ): Χρειάζεται και άλλη αύξηση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο

Παράλληλα, ο κ. Ηροδότου υπέδειξε πως οριζόντια μέτρα για αντιμετώπιση των ψηλών επιτοκίων ενισχύουν περισσότερο τον πληθωρισμό και προκαλούν προβλήματα, υπογραμμίζοντας πως η ΕΚΤ στηρίζει στοχευμένα μέτρα προς τους ευάλωτους. Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών υπέδειξε ότι την ευθύνη για στήριξη των ευάλωτων ομάδων την έχει το Υπουργείο Οικονομικών και όχι η ΚΤ.

Περιμένει και ο Διοικητής

Πάντως, ο κ. Ηροδότου έδωσε τα εύσημα στις τράπεζες για την αύξηση των επαναδιαπραγματεύσεων, ωστόσο, φαίνεται πως αναμένονται περισσότερο από τις τράπεζες ως προς τα επιτόκια. Είπε πως οι τράπεζες στην Κύπρο κινούνται προς μείωση των επιτοκίων, προσθέτοντας πως η ψαλίδα μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων στην Κύπρο, από 168 μονάδες βάσης που ήταν τον προηγούμενο Μάιο, μειώθηκαν σε 131 μονάδες βάσης τον Ιούνιο του 2023.

Σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, η μείωση της ψαλίδας των επιτοκίων στην Κύπρο είναι από τις μικρότερες.

Κατά τη συνάντηση που είχαν τη Δευτέρα οι τράπεζες με τον κεντρικό τραπεζίτη, ο κ. Ηρόδοτου τις κάλεσε να επαναξιολογήσουν τα επιτόκια και τις χρεώσεις. Είπε ωστόσο πως από τον περασμένο Μάρτιο προχώρησαν σε κάποιες βελτιωτικές κινήσεις. Επανέλαβε πως η ΚΤ δεν μπορεί να παρέμβει στις τράπεζες για τα επιτόκια.

Αναφορικά με την υπό συζήτηση επιβολή εφάπαξ φορολόγησης των υπερκερδών, η ΚΤ διαφωνεί, με τον Διοικητή να υποστηρίζει πως τα κέρδη χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες για να διορθωθούν οι αδυναμίες που είχαν από το 2013.

Όπως εξήγησε, τα κέρδη χρησιμοποιούνται ως εξασφάλιση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και ταυτόχρονα χρηματοδοτούνται κεφαλαιακές τους υποχρεώσεις. Σημειώνεται πως, από την περίοδο της κρίσης, μόλις φέτος μια τράπεζα στην Κύπρο παραχώρησε μέρισμα στους μετόχους της.

Δεν αυξήθηκαν τα κόκκινα δάνεια

Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2023, παρά τις αυξήσεις στην επιτοκιακή πολιτική των τραπεζών, δεν καταγράφηκε άνοδος στα κόκκινα δάνεια.

Συγκεκριμένα, τα δάνεια που είναι σε διαδικασία να κριθούν μη εξυπηρετούμενα ( ΜΕΔ) έχουν μειωθεί, καθώς από 14,5% που ήταν τέλος Ιουνίου του 2022, τον αντίστοιχο φετινό μήνα κυμάνθηκαν σε 10.9%. Την ίδια ώρα, οι νέες απαιτήσεις από €103 εκατ. που ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2022, υποχώρησαν σε €54 εκατ. φέτος τον Ιούνιο.

Σε καλό δρόμο βρίσκονται οι αναδιαρθρώσεις και οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων. Οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων στο α΄ εξάμηνο του 2022 ήταν €0.9 δισ. και το αντίστοιχο εξάμηνο φέτος είναι στα €2 δισ.

Αξίζει να σημειωθεί πως τους 12 μήνες του 2022 έγιναν επαναδιαπραγματεύσεις δανείων για ποσό €1.7 δισ.